Cevat Çobanlı Paşa

Cevat Çobanlı Paşa

Ortaöğrenimini Galatasaray Lisesi’nde tamamlayan Cevat Paşa, aile mesleği olan askerliğe merak salarak Haziran 1888’de Harp Okulu’na girdi. 1891’de Harp Okulu’nu başarılı bir derece ile bitirerek Harp Akademisi’ne devam hakkını kazandı.  20 Mart 1894’te Harp Akademisi’ni birincilikle bitirerek Kurmay Yüzbaşı oldu. 17 Mayıs 1895’te Binbaşı ve Ocak 1898’de Yarbaylığa yükseldi. 

1894–1909 tarihleri arasında Padişah Yaveri sıfatıyla, Maiyet-i Seniye Erkân-ı  Harbiyesi’nde görev aldı. Ocak 1900’de Albay oldu. Aralık 1901’de Tuğgeneralliğe yükseltildi. Yurtdışında çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 1905’te Edirne’nin tahkimi için Tophane-i Amire’de teşkil eden kurumda görev aldı. Aralık 1906’da Korgeneral oldu. 1907’de ise yeni örgütlenmenin süratle uygulanması için 2. Ordu’da dört ay çalıştı. 7 Ağustos 1909’da Tasfiye-i Rütbe Kanunu gereğince rütbesi tuğgenerallikten yarbaylığa indirildi. Bu rütbe indirilmesi onun askerlik aşkını bitiremedi. 1909–1910 yıllarında Harp Akademisi Komutanlığı yaptı. 1910’da tekrar Albay oldu.   Askeri yeteneği sayesinde devlet idaresi ve ordu yönetiminde hızla yükselen Cevat Paşa Ocak 1911’de 1. Ordu Müfettişliği Kurmay Başkanı oldu. 1912’de bir süre Genelkurmay İkinci Başkanlığı’na vekâlet etti. Eylül 1912’de Şark Ordusu Kurmay Başkanlığı’na daha sonra Çatalca Ordusu Topçu Komutanlığı Kurmay Başkanlığı’na getirildi. Şubat 1913’te 9’ncu Fırka Kumandanlığı’na atandı ve fırkasıyla Balkan Harbi’ne katıldı. Bu görev sırasında iki defa Osmanlı-Bulgar Sınır Komisyonu Başkanlığı yaptı. Balkan Harbi’ndeki üstün hizmetine karşılık olarak bir sene kıdem zammı aldı. 

10 Ağustos 1914’te Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı’na atandı. Kasım 1914’te Tuğgeneral oldu. 9 Ekim 1915’te Seddülbahir’deki 14’üncü Kolordu Komutanlığı’na atandı ve kara muharebelerinde 3,5 ay görev yaptı. 6’ncı ve 14’üncü Kolordulardan oluşan Güney Grubu Komutanı oldu. Düşmanın Yarımada’yı tahliyesinin ardından 11 Ocak 1916’da Çanakkale Grubu Komutanı oldu. 18 Kasım 1916’da 15. Kolordu Komutanlığı’na Galiçya Cephesi’ne atandı.

Ağustos 1917’de tekrar 14. Kolordu Komutanı oldu. Kasım 1917’de 8. Ordu Komutanlığı ve 2. Ordu Komutan Vekilliği yaptı. 8 Ordu Komutanı olarak Sinâ-Filistin Cephesi’ne katıldı. Kasım 1918’de Genelkurmay Başkanı, Aralık 1918’de Harbiye Nazırı oldu. Mayıs 1919’da Genelkurmay Başkanı oldu. Ekim 1919’da Genelkurmay Başkanlığı’na; istifa etmesine rağmen tekrar getirildi. 16 Mart 1920’de İstanbul’un işgalinde İngilizler tarafından tutuklanarak Malta’ya sürüldü. Çileli sürgünün ardından Ocak 1922’de vatana döndü. Döner dönmez vakit kaybetmeden Ankara’ya geçerek Mustafa Kemal ile görüştü ve Şubat 1922’de Elcezire Cephesi Komutanlığı’na atandı. İstiklâl Harbi’nde gösterdiği başarıdan dolayı Cevat Paşa Ağustos 1923’te Kırmızı Şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Ekim 1923’te 3. Ordu Müfettişliği aynı zamanda Elazığ Milletvekilliği yaptı. Aralık 1924’te milletvekilliğinden istifa etti ve Askeri Şûrâ üyesi oldu. 1925’te Musul sorunu ve Irak sınırı konusunda ülkemizi temsil etti. Nisan 1926’da İstanbul Generaller Askerî Mahkemesi Başkanı oldu. 30 Ağustos 1926’da Orgeneral oldu. 16 Kasım 1928–12 Ocak 1932 Cenevre Silahları Sınırlandırma Konferanslarına delege olarak katıldı. 2 Eylül 1934’te ek görev olarak son Tetkik Mercii Encümeni Başkanlığı yaptı. 14 Eylül 1935’te yaş haddinden emekli oldu.

Ömrü cephelerde geçen şanlı kumandan Cevat Çobanlı Paşa; emekliliğin ardından geri kalan ömrünü Göztepe Büyükçiftlik Sokak’taki köşkünde sürdürmüştür. 13 Mart 1938’de 67 yaşında hayata gözlerini yuman Cevat Paşa; İstanbul Erenköy’deki, Sahrayı Cedit Mezarlığı’na defnedildi. Naaşı 27 Eylül 1988’de buradan alınıp Ankara Devlet Mezarlığı’na defnedildi. Ruhu şâd olsun.

Ana Sayfa
Web TV
Foto Galeri
Yazarlar