Kazadan hemen önce sahibini uyaran ya da insanları tehlikeden uzaklaştırdığı öne sürülen köpek videoları, sosyal medyada hızla yayılıyor. Uzmanlara göre bu içeriklerin önemli bir bölümü kurgu, bağlamından koparılmış görüntüler ya da yapay zekâ üretimi sahnelerden oluşuyor.
Neden bu hikâyelere inanmak istiyoruz?
Psikologlar bu durumu “doğrulama yanlılığı” ile açıklıyor. İnsanlar, felaketle sonuçlanan örnekleri hatırlarken, aynı davranışın herhangi bir olağanüstü durumla sonuçlanmadığı anları göz ardı ediyor. Hayvanlarla kurulan duygusal bağ da bu anlatıların güçlenmesine neden oluyor.
Köpeklerin gerçek gücü: Duyular
Bilimsel araştırmalar, köpeklerin insanlardan çok daha gelişmiş işitme, koku ve titreşim algısına sahip olduğunu ortaya koyuyor. İnsan kulağının duyamadığı frekansları algılayabilen köpekler, çok küçük titreşimlere ve hava basıncı değişimlerine de tepki verebiliyor.
Hastalıkları nasıl fark edebiliyorlar?
Epilepsi, diyabet ve kanser üzerine yapılan çalışmalarda köpeklerin ter ve nefes yoluyla yayılan biyokimyasal değişimleri algılayabildiği gösterildi. Queen’s University Belfast’ta yürütülen bir araştırma, köpeklerin epilepsi nöbeti öncesinde ortaya çıkan kısa ömürlü kimyasal bileşiklere farklı tepki verdiğini ortaya koydu.
“Kehanet” değil erken algı
Köpek davranışları üzerine çalışmalarıyla bilinen Kanadalı psikolog Stanley Coren’e göre bu durum doğaüstü bir yetenek değil. Köpekler, insanların henüz fark edemediği fiziksel sinyalleri daha erken algılıyor. Bu da sonradan bakıldığında “önsezi” gibi yorumlanıyor.
Depremler ve hayvan davranışları
Max Planck Davranış Biyolojisi Enstitüsü’nden Martin Wikelski, hayvanların deprem öncesinde huzursuzluk göstermesinin mikro titreşimler ve düşük frekanslı seslere verilen bir tepki olduğunu vurguluyor. Ancak bu verilerin güvenilir bir tahmin sistemi oluşturmak için yeterli olmadığı belirtiliyor.
Trafik kazalarını önceden bilebilirler mi?
Uzmanlara göre köpeklerin trafik kazaları ya da ani olaylar konusunda önceden uyarı verdiğini gösteren güçlü bilimsel kanıtlar yok. Lastik sesi, yanık kokusu ya da sahibinin gerginliği gibi sinyallere verilen tepkiler, olay sonrası “kehanet” olarak yorumlanabiliyor.
Bilimin vardığı sonuç
Bilim insanlarına göre köpeklerin doğaüstü güçleri yok. Ancak olağanüstü hassas duyuları sayesinde, insanlara mucize gibi gelen birçok durumu bizden sadece birkaç saniye daha erken algılayabiliyorlar.
