Türkiye’nin alacağı F-16 mı? Yunanistan’ın alacağı F-35 mi? Hangisi daha iyi?

Muhalif Analiz

ABD Dışişleri Bakanlığı, TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakmasının sonrasında Türkiye’ye 40 F-16 savaş uçağının satışı ve mevcut F-16’ların modernizasyonu konusunda Kongre’ye resmi bildirimde bulundu.

Son karar 15 gün içerisinde Kongre tarafından verilecek.

Açıklamada, “Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti’ne yaklaşık 23 milyar dolar değerinde F-16 alımı, modernizasyonu ve ilgili ekipmanların satışını onaylayan kararını verdi.” ifadeleri kullanıldı.

Türkiye 40 adet yeni F-16 uçağı almasının yanı sıra 79 adet mevcut F-16 uçağının konfigürasyonu için kitleri de satın alacak. Satın alınacak F-16’lar da ikiye ayrılıyor: Tek kişilik F-16 C Block 70’den. 32 adet, çift kişilik F-16 D Block 70’den 9 adet.

Kitlerin de alınmasıyla birlikte mevcut durumdaki F-16 Block 50+ uçaklarından 79’u, F-16 Block 70 seviyesine yükselmiş olacak. Satın alımlar sadece uçaklarla bitmiyor tabii ki. Bir de işin mühimmat kısmı var. Satın alınan mühimmatlar içerisinde 149 adet AESA radar, 864 adet SDB, 850 adet JDAM ve 1.353 adet A2A füzesi bulunuyor. Madem bu kadar gelişmiş ‘yerli savunma sanayii’miz var, neden yerli mühimmat kullanmıyoruz konusu ise başlı başına ayrı ve uzmanların cevaplaması gereken türden. Bu yüzden o kısma hiç girmiyoruz.

Temin edilen mühimmatlara da baktığımızda 119 adet F-16 Block 70 uçağında ABD menşeili ürünler kullanıldığını söyleyebiliriz.

ABD’nin onayladığı diğer bir satın alım da komşumuz Yunanistan’la ilgiliydi. Yapılan anlaşma ile Yunanistan, 40 adet F-35A savaş uçağı tedarik edecek. Bu uçaklar da eskiyen F-4 ve Mirage 2000’lerin yerini alacak. Ayrıca Yunanistan sahip olduğu F-16’ların bir bölümünü de F-16 Block 70 seviyesine çıkarıyor.

Yunanistan’ın F-35 satın alımı için açıkladığı meblağ 8,6 milyar dolar. Ancak bu rakam kulağa pek de gerçekçe gelmiyor. Yeni araçlar için altyapının kurulması ve ek oluşacak maliyetler göz önüne alındığında oluşan maliyetin birkaç kat daha artacağını söylemek mümkün.

Türkiye’nin F-16’sı mı? Yunanistan’ın F-35’i mi?

En çok merak edilen konu ise; bu ikisinden hangisinin daha iyi olduğu?

Uçakların isimlerine baktığımızda hangisi daha iyi diye kabataslak düşündüğümüzde; bir telefon ya da bir teknolojik aletin serisinde olduğu gibi sonra çıkanın daha iyi olduğunu söylemek mümkün olabilirdi. Ancak konu bu iki uçak arasındaki kıyaslamaya geldiğinde durum göründüğü kadar basit değil.

İki uçak modeli arasındaki farklar neler? Onlara değinelim…

F-16’lar 1970’li yılların sonlarına doğru üretilmiştir. Yüksek performansına karşın oldukça ekonomik, 4. nesil tek motorlu ve sınıfındaki diğer uçaklara göre daha küçük boyutlu bir savaş uçağıdır. Tabii zamanla birçok modernizasyon geçirmiş ve harika bir makine haline gelmiştir. Şu ana kadar üretilmiş uçaklar arasında fiyat performans kıyaslaması yaptığımızda en iyi uçaklar arasında yer almaktadır.

F-35 geliştirmeye 90’lı yılların sonlarına doğru başlanmıştır. İlk uçuş denemesini 2006 yılında yapmış ancak teknik sorunlardan ötürü 2010’lu yılların ortasına kadar bir türlü seri üretime geçememiştir. Tek motorlu olmasına karşın sahip olduğu F-135 motoru çift motorlu uçaklardan geri kalmamasını sağlamıştır. Hava görevleri anlamında bir avcı uçağı kadar yeterli değildir, aslında görevi de bu değildir. F-35’den beklenen düşman topraklarına sızmak ve kritik kara hedeflerini imha etmektir.

İki uçağı karşılaştırmanın odak noktası da bu kısım. F-35 hava-hava görevleri için değil de hava-kara görevleri için üretilmiş bir uçaktır. Özellikle manevra konusunda iyi değildirler. F-16 uçağına karşı yapılan bir testte de bu durum kanıtlanmıştır. İngilizce ‘dogfight’ olarak ifade edilen it dalaşı konusunda da F-16’lar F-35’lere üstünlük kurabilmektedirler.

F-16 Uçağı

F-16 model uçaklar oldukça ileri düzey bir bilgisayara sahiplerdir. F-35’lere ise en basit tabirle uçan bilgisayar diyebiliriz. ‘İt dalaşı’ gibi düşmanla yakın temas gerektiren durumlar için geliştirilmeyen F-35’ler düşük görünürlüğü ve uzun menzilli radarları sayesinde düşman kendisini fark etmeden uzak mesafeden imha etmek üzerine tasarlanmıştır. Bunun için örnek vermek gerekirse; F-35’in F-16’yı radar üzerinde tespit etme mesafesi 150-185+ km aralığındadır. F-16’nın F-35’i radarda tespit mesafesi ise yalnızca 10-20+ km aralığında olmaktadır. İki uçağın menzil farklılığından da görülebileceği gibi savaş durumunda F-16’lar it dalaşına girmeden çok daha önce F-35’ların radarına girerek imha edilecektir.

F-35 Uçağı

Bütün aksamı ısı sensörleri ile donatılmış F-35’ler uzak mesafeden ateşlenmiş balistik füzelerin tespitini bile yapabilir. Bununla da kalmayıp tespit ettiği hedefi bir başka savaş aracının (uçak ya da gemi) ekranına aktarabilir. Kendi tespit ettiği atış hedeflerine farklı bir uçaktan, gemiden ya da savaş aletinden atış yapabilir. İHA ve SİHA ile olağanüstü bir uyum yakalayabilir ve bu sayede F-16 ya diğer bir uçağın tek başına gerçekleştirebileceği operasyonlara kıyasla çok daha etkili saldırılar gerçekleştirebilirler.  F-16’larda ise bu özelliklerin büyük bir çoğunluğu bulunmamaktadır.

Sayılarla F-16 ve F-35

İki uçağın kıyaslandığı önemli konulardan birisi de maliyet. F-16’ların fiyatının 50-60 milyon dolar bandında olduğu belirtilirken, F-35’lerde bu rakam 89-90 milyon dolar bandına yükseliyor.

F-16’lar maksimum süratte 2100 km’yi görebilirken, F-35’ler 1700 km km’ye çıkabilmektedirler.

İki uçak da 50.000 feet yani ortalama 15 km yükseğe kadar gidebilmektedirler.

Maksimum kalkış ağırlığı F-16'nın 19 ton, F-35'in ise 31 ton’dur.

Yakıt kapasitesinde de F-35’in bariz üstünlüğü bulunmaktadır. 3,2 ton yakıt kapasitesi bulunan F-16’ya karşı F-35’lerin dahili yakıt kapasitesi 8,3 ton’dur.

F-16’lar yaklaşık 11 ton ekstra yük taşıyabilirken, bu rakam F-35’lerde 18 tona çıkmaktadır.

F-16’lar harici yakıt tankları bulunmadan kendi deposuyla 500 km’lik bir harekat yarıçapında hareket edebilirken F-35’in 1200 km gibi bir harekat yarıçapı bulunmaktadır. Ekstra yakıt tankları eklenmesi durumunda ise F-16’lar 1300 km’ye yükselirken, F-35’ler 1800 km hareket yarıçapına çıkmaktadır.

Sonuç

F-16’lar ve F-35’lar vaat ettikleri konusunda birbirinden farklı olan iki önemli cihaz. F-16 fiyat ve verdiği performans konusunda oldukça iyi bir araç. Basit görevler için biçilmiş bir kaftan. İt dalaşı (dogfight) konusunda en iyiler arasında yer alan bir savaş uçağı. Hava sahasını koruma anlamında bir F-15, F-22, EF-2000 ve Su-35 olmasa da rahatlıkla güvenliğin emanet edilebileceği bir uçak.

F-35; güncel ve üst teknoloji olmasından kaynaklı, daha maliyetli. Doğal olanı da bu zaten. Kullanıcısına çağın ilerisinde özellikler de vaat ediyor. Düşman radarları, düşük görünürlük özelliği sayesinde F-35 cihazlarını tespit edemiyor ve bu şekilde düşman hattına sızmak olağandan çok daha kolay hale geliyor. Havadaki düşman uçakları tarafından geç fark edilmek de yine fark yaratan özellikler arasında yer alıyor.

F-16’lar ne tür bir modernizasyon alırsa alsınlar çağın ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak kıyaslandığında F-35’le mücadele etme şansları bulunmuyor. Bu durum Yunanistan hava kuvvetlerini de güçlü bir hale getiriyor. Türkiye de satın aldığı F-16 Block 70’ler ile geride kalmadığını göstermeye çalışıyor. İki ülke arasındaki asıl konu dengede kalmak. Türkiye'nin diğer askeri alanlarda sağladığı avantajlarla dengeyi sağlayabileceği görülüyor.