Siyasete girildi, sporda büyük başarıya imza; Genetik farklılığın bireyleri Down Sendromlular

Muhalif- ÖZEL

Türkiye'de 70 bin civarında olduğu tahmin edilen Down Sendromlu bireyler,  sporda başarılarıyla kendilerinden söz ettirirken, Eskişehir’in Odunpazarı Belediyesine bağlı ve şehrin en kalabalık mahallesi olarak bilinen Emek Mahallesi’nde muhtar adayı yarışına giren 25 yaşındaki Mücahit Kırdaş, 31 Mart seçimlerinin en farklı yüzünü oluşturdu.  Down sendromu, tedavi edilmesi gereken bir hastalık değil, genetik bir farklılık, bir kromozom hatası olarak görülüyor. Down sendromlu bireylerde 21’inci kromozomun üç adet olması nedeniyle 46 yerine toplam 47 adet kromozom bulunuyor. 2019 yılı Mayıs ayı SGK verilerine göre, çalışan down sendromlu, otizmli ve diğer gelişim bozuklukları bulunan sigortalıların en fazla çalıştığı beş işkoluna bakıldığında yüzde 39,5’inin fotoğrafçılık, yüzde 27,8’inin çamaşırhaneler, kola temizleme ve ütü işleri, yüzde 8,5’inin lokanta, gazino ve kahvehaneler, yüzde 3,5’inin sıhhi hizmetler ve yüzde 2,9’unun su işleri iş kollarında çalışıyor.

Down Sendromlu Bireyler Spor Aktivitelerine Yönlendirilmeli

İstanbul Rumeli Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi Engellilerde Egzersiz ve Spor Bilimleri Bölümü'nden Dr. Öğr. Üyesi Sevim Akşit, spor aktivitelerinin Down sendromlu bireylerin sosyal gelişimine olumlu etkileri olduğu vurguluyor. Dr. AKŞİT, bu bireylerin topluma kazandırılması için kapsayıcı bir yaklaşımın, doğru bilginin, destekleyici bir ortamın ve iş birliğinin önemine dikkat çekiyor.

Dr. Akşit’in  açıklamaları şöyle:

‘’Spor aktiviteleri Down Sendromlu bireylerin sadece fiziksel değil psikolojik gelişimlerine de katkı sağlar’’

Toplumun bir parçası olan Down Sendromlu bireylerin günlük yaşamlarını bağımsız bir şekilde sürdürebilmesi ve toplumda yer edinebilmesi gerekliliği üzerinde durulduğunu belirten Dr.Akşit, ‘’Bu noktada spor aktivitelerinin önemi, sadece fiziksel sağlık açısından değil, aynı zamanda sosyal ve psikolojik gelişimleri için de belirleyicidir. Yapılan araştırmalar, düzenli sporun Down Sendromlu bireylerin sosyal becerilerini, iletişim yeteneklerini ve özsaygılarını artırdığını ortaya koyuyor. Takım sporları ve bireysel egzersizler, bu bireylerin yaşam deneyimlerini zenginleştirerek kendilerini ifade etme ve topluma katılma fırsatı sunuyor. Spor bu bireylerin hayatlarında daha fazla özgüven ve hayat sevinci kazanmalarına yardımcı olabilir. Bu nedenle, Down Sendromlu bireylerin spor yapmalarını teşvik etmek ve spor faaliyetlerine erişimlerini kolaylaştırmak, onların sosyal entegrasyonunu ve yaşam kalitelerini artırmak adına önemli bir adımdır. ’ifadelerini kullandı.

İstanbul Rumeli Üniversitesi olarak, özel gereksinimli bireylerin yanında olduklarını ve özel gereksinimli öğrencilerin entegrasyonunu sağlamak için kapsayıcı bir eğitim modeli uygulamak için çaba gösterdiklerini vurgulayan Dr.Akşit; ’’Spor Bilimleri Fakültesi'nde, bedensel engelli, disleksi, otizm ve Down Sendromlu öğrencilerin eğitimine %100 burs desteği sağlanıyor ve bu öğrencilerin özel ihtiyaçları dikkate alınıyor. Ayrıca, fakülte personeline düzenli olarak özel gereksinimli öğrenciler konusunda eğitimler veriliyor. Toplumda farkındalık oluşturmak amacıyla ENFEST gibi özel rekreatif etkinlikler düzenleniyor. Bu etkinlikler, özel gereksinimli bireylerin ve ailelerinin katılımıyla gerçekleştirilerek toplumsal farkındalığa katkı sağlıyor. Üniversitemizin bu çabaları, Down Sendromlu bireylerin yaşamlarını olumlu yönde etkiliyor. ‘’ diyerek sözlerini tamamladı.

--

 TBMM’nin 2020 yılı raporu  

TBMM’de Down Sendromu, Otizm ve Diğer Gelişim Bozukluklarının Yaygınlığının Tespiti ile İlgili Bireylerin ve Ailelerinin Sorunlarının Çözümü İçin Alınması Gereken Tedbirlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırma Komisyonu 2020 Raporuna göre, “Yeterli önlem alındığı ve özel eğitim almış antrenörler tarafından uygun tavsiyeler verildiği takdirde engelliler de normal insanların katıldığı aktivitelere katılabilmektedir. Engellilere yönelik hizmetlerde önemli mesafelerin kat edildiği günümüzde, engelli bireylerin faydalanabileceği spor tesisleri ve tanı gruplarına özel olarak yetiştirilmiş antrenörlerin sayılarının artırılmasının, bireylerin toplumsal yaşama katılımlarına ve rehabilitasyonlarına olumlu katkılar sağlayacağı değerlendirilmektedir” deniyor.

Aynı raporda, komisyonun 12 Haziran 2019 tarihli toplantısında Karabük Milletvekili Hüseyin Avni Aksoy, otizmli, down sendromlu ve serebral palsili çocukların, sosyal faaliyetlere katılımı konusunda bazı sıkıntılara dikkat çekerek, çocuklar için iletişim kurabilecekleri ve sosyalleşebilecekleri spor ve sanat odaklı tesis sayılarının artırılması gerektiğini  belirtiyor.

18 Temmuz 2019 tarihli toplantısında  ise Komisyon Başkanı Antalya Milletvekili Kemal Çelik, down sendromlu, otizmli ve diğer gelişim bozuklukları bulunan bireylerin spora olan ilgilerinin ve isteklerinin yüksek seviyede olduğunu ancak engelli bireyleri sportif faaliyet alanında yönlendirebilecek ve eğitebilecek beden eğitimi öğretmeni sayısının yetersiz olduğuna dikkat çekiyorb

Down Sendromu Derneği tarafından Komisyona sunulan raporda ise; İŞKUR bünyesinde mevcut yapı korunarak zihinsel engelli bireylerin istihdamının sağlanmaya çalışıldığı, yaklaşım ve çaba takdirle karşılanmakla beraber, çalışılan nüfusun gereksinimlerini dikkate almayan bir çabanın etkin sonuçlar üretmesi ihtimalinin düşük olduğu belirtilmiştir. Engelli iş koçu darboğazı yaşandığı, bu alanda yeterli sayıda eğitim almış engelli iş koçu bulunmadığı, zihinsel engelli eleman çalıştırmaya istekli olan işyerlerine yetişmiş iş koçu olmadığı için yerleştirme yapılamadığı, işe yerleştirme maliyetini karşılayacak bir sistemin olmadığı ve bu konuda kaynakların kısıtlı kaldığı ifade edilmiştir. Raporda ayrıca, iş koçu destekli istihdam çalışmalarına devlet politikası olarak yakın durulduğu ancak bunun, mevcut yapı korunarak yapılmaya çalışıldığı, oysaki bu programın bir iş ve meslek danışmanının 2.000 engelli kişiye danışmanlık vermesiyle veya sadece masa başında çalışma yaparak başarıyla uygulanabilecek bir program olmadığı ifade edilmiştir. İŞKUR’un bu alanda çalışan biriminin yapısının programa uygun şekilde değiştirilmesi, gerekli çalışma saatlerinin sağlanması, iş koçlarının sahada çalışması, modelin uygulanmasında başarıyı sağlayan yöntemlerin programın bütünlüğü korunarak uygulanması, özel gereksinimli birey istihdamına yönelik çalışacak iş ve meslek danışmanlarının (destekli istihdam iş koçu) mutlaka bir sertifika programından geçirilmeleri ve bu sertifikayı taşımayanların engelli kişi yerleştirmesi yapmasına izin verilmemesi gerektiği belirtiliyor.