Meclis'te bütçe maratonu tartışmalarla başladı

Muhalif Özel - Hülya Özmen

2023 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu teklifi ve 2021 yılı Merkezi Hesap Kanunu Teklifinin geneli ile Sayıştay Raporları üzerinden görüşmeler Plan ve Bütçe Komisyonu'nda usul tartışmaları ile başladı. Muhalefet, sunumun ardından TV'lerin komisyon salonundan çıkarılmasına daha önceki yıllarda olduğu gibi bir kez daha karşı çıktı. Halkın bütçesinin halka kapatılamayacağını söyleyen Diyarbakır Milletvekilli Garo Paylan, bütçenin canlı yayınlanmasını istediklerini söyledi. Paylan, ' Akşam eve gidip baktığımızda bizlerden hiç bir haber yok. Bakıyorum bakanların icraatına dönüşmüş' dedi.

Usul tartışmasında HDP'li Paylan, kameraların sadece Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanları çekmesine karşı olduklarını söyledi.

CHP'li Bülent Kuşoğlu, görüşmelerin kayıt altına alınıp alınmadığını komisyon başkanlığına sorarken, muhalefet kesin hesap alt komisyonu kurulmasını da talep etti.

Usul tartışmasında üzerinde ağırlıklı durulan konu ise komisyon üyelerinin çekimleri oldu. Komisyon başkanı Cevdet Yılmaz, bu çekimlerde karşı tarafın izni olmadan çekim yapılmayacağını belirtirken, özgürlüklerin sınırı da tartışma konusu oldu.

2023 yılı bütçeleri covid riski nedeniyle tören salonu'nda yapılıyor. Bugünkü bütçeye Cumhurbaşkanı yardımcısı Fuat Oktay ve yetkililer katılıyor.

CHP’li Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer ve İstanbul Milletvekili Sibel Özdemir

Bütçe görüşmelerinde komisyon üyelerinin konuşmalarından bazı bölümler şöyle:

Şener: Her 4 çocuktan 1'inin okula aç gidiyor 

ABDÜLLATİF ŞENER (Konya) - Yüzde 151,5; üretici fiyatlardaki enflasyon yüzde 151,5 arkadaşlar. Bu cumhuriyet tarihinin rekorudur, hiçbir dönemde bu kadar yüksek bir üretici fiyatları artışı yaşanmamıştır, dünyanın da en yüksek enflasyonlarından biri. Ee, şimdi diyecek ki arkadaşlarımız "İyi, güzel de kardeşim, enflasyon dünyada var." Enflasyon dünyada var bizde de var.  
Bakın, dünyada ki enflasyon nasıl, bizde ki enflasyon nasıl? Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız çok nezaket göstermiş, nezih bir şekilde, renkli bir şekilde bu grafiği bize sundular ve 21'indeki bütçe sunuşunda da anlattılar. Ne diyor burada? "Dünyada ortalama olarak enflasyon yüzde 9,1'dir." diyor, "Gelişmiş ülkelerde yüzde 7'dir." diyor, "Gelişmekte olan ülkelerde de yüzde 10,6'dır." diyor. E, bizdeki enflasyon kaç? Yüzde 84, ÜFE'ye bakarsanız yüzde 151,5; demek ki bizde daha farklı bir boyut var. E, gıda enflasyonunun durumunu biliyoruz ve maalesef Türkiye'de de bu gıda enflasyonu nedeniyle... Resmî rakamlar yüzde 92'idir ama yüzde 140 sendikaların iddiasıdır. Çocuklar için korkunç bir yeterli beslenememe sorunu vardır yani yapılan bir araştırmada her 4 çocuktan 1'inin okula aç gittiği yani vücut için ihtiyaç duyulan yeterli besini alamadan gittiği hesaplanmıştır; bu da bir temel sorun. Şimdi, değerli arkadaşlar, e, biz ne yaptık diyorlar? "Bu ekonomik modelle faizi düşürdük." diyorlar. Değerli arkadaşlar, bu ekonomik modelle faizi falan düşürmüş değiller. Niye bunu söylüyorum? Çünkü binlerce yıllık Türk tarihinin en faizci hükûmeti bu Hükûmettir.  
Bakın, sadece son yılların en yüksek faizinden bahsetmiyorum, sadece Cumhuriyet dönemi faizinden de bahsetmiyorum, Osmanlı'yı da içine katıyorum; Türk tarihinin en faizci Hükûmetidir bu. Neden? Hiçbir dönemde, hiçbir dönemde, faiz ödemeleri anaparayı geçmemiştir, ilk defa bu Hükûmet döneminde devletin iç borçlanmalarındaki faiz ödemeleri anaparayı geçmiştir. Neden geçmiştir? Faizi düşürüyoruz diye uyguladıkları bu ekonomik politika yüzünden çıkmıştır.  
MUHAMMET NACİ CİNİSLİ (Erzurum): Özellikle "kur korumalı mevduat" dediğimiz bir saatli bomba neredeyse, ben bunu dövize endeksli, ucu açık faizli mevduat hesapları olarak değerlendiriyorum. Türkiye'nin hiç de hayrına olmayan bir yöntem deniyorsunuz, Allah esirgesin. Bunun neticelerini, sonuçlarını gelecek nesiller, sizler bu görevlerden ayrıldıktan sonra gelecek nesiller çok ağır bir şekilde ödeyecek, biz de bunların önlemek için elimizden geleni yapacağız hayırlısıyla. 
Bir başka şey daha var, bu bütçede, herhâlde bu yaptığınız uygulamadan ilham aldınız ki 2023 yılı sonuna kadar, daha yeni, geçtiğimiz günlerde uzatılan kur korumalı mevduata ödenek ayırmamışsınız. Zannederim, yine aynı yöntemi, aynı zalim ve acımasız yöntemi deneyeceksiniz. Bu yoldan dönmenizi sizden istirham ediyorum. 
 
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bakın, bence en önemlisi, benim en çok vicdanımı sızlatan konulardan birisi emeklilerdir. Niye? Çünkü gençler öyle de böyle bir çaba gösterirlerse ekmeğe ulaşma şansları vardır ama yaşlılarımızın, emeklilerimizin bu şansı yoktur Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı. Ya, milyonlarca emeklimiz büyük bir sefalet yaşıyorlar. Arkadaşlar, en düşük emekli maaşı 3.500 lira ve bu 3.500 lirayı milyonlarca emeklimize reva görüyoruz. Allah'ınızı severseniz, 3.500 lira ya! Şurada bir grup kişi orta hâlli bir lokantaya gitsek, bakın, orta hâlli diyorum, lüks bir lokantaya değil... Yani, bir emekli çocuğunu, torunlarını alıp orta hâlli bir lokantaya gitse bu maaşıyla rehin kalır arkadaşlar, rehin kalır ya! Bir öğünden bahsediyorum, rehin kalır. Böyle bir enflasyon, pahalılık dalgası var; milyonlarca emeklimize maalesef bu 3.500 lirayı reva görüyor bu vicdansız iktidar. İşte, bu vicdansızlığı değiştirme görevi kimde? Bizlerde değerli arkadaşlar. 
 Bakın, değerli arkadaşlar, bütçe tercihlerinden bahsediyoruz. Şimdi, bütçenin tercihleri neler arkadaşlar? Baktınız, incelediniz mutlaka. Bütçede en büyük bakanlık hangisi? Hadi buyurun, soralım Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısına, en büyük bakanlık hangisi? 
GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Millî Eğitim mi, Sağlık mı, Ulaştırma mı en büyük bakanlık? Ben size söyleyeyim değerli arkadaşlar, bu bütçedeki en büyük bakanlık faiz bakanlığı, faiz! Hani faize karşılar ya bunlar, hani "nas" diyorlar ya; bu bütçenin en büyük bakanlığı faiz! Hadi, buyurun! Sunumuzda da öyle Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcısı, bu bütçenin en büyük bakanlığı faiz!