Nörodejeneratif hastalıklar arasında teşhisi en zor olanlardan biri ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz) için bilim dünyasında önemli bir gelişme yaşandı. Mount Sinai araştırmacıları, tek bir saç telinin element analizi ile hastalığı erken aşamada tespit edebileceğini gösterdi.
Saç Telinde ALS İzleri
Mount Sinai, Dartmouth Health ve Columbia Üniversitesi işbirliğiyle yürütülen çalışmada 391 kişinin saç telleri incelendi. Bunların 295’i ALS tanılı, 96’sı sağlıklı bireylerden oluşuyordu. Araştırmacılar, lazer temelli bir yöntem olan ablation-inductively coupled plasma-mass spectrometry ile saç tellerindeki bakır, çinko, magnezyum ve kurşun dahil 17 elementi ölçtü. Her saç teli 800’e kadar veri noktası sağladı ve elementlerin saatlik değişimleri takip edildi.
Bakır Metabolizmasındaki Bozulma Öne Çıktı
Çalışmada ALS hastalarında özellikle bakır metabolizmasında düzensizlikler gözlendi. Sağlıklı bireylere kıyasla, ALS hastalarının saç tellerinde bakır ile çinko etkileşiminde azalma tespit edildi. Kadın hastalarda krom–nikel dengesinde bozulma, erkeklerde ise bakır–çinko ilişkilerinde zayıflama görüldü.
Erken Teşhis İçin Umut
Dartmouth’tan nörolog Elijah W. Stommel, "Metallerdeki bu düzensizlik nörodejenerasyonun en önemli nedenlerinden biri olabilir. Saç teli bize vücutta neler olup bittiğine dair eşsiz bir pencere açıyor" dedi. Mount Sinai’den Prof. Manish Arora ise, bu biyokimyasal işaretlerin tanıyı kolaylaştırmanın yanı sıra yeni ilaç çalışmalarına da yön vereceğini belirtti. Araştırmacılar, bu yöntemle ALS teşhisinin 1-2 yıl erkene çekilebileceğini, semptomlar başlamadan önce bile hastalığı öngörmenin mümkün olabileceğini ifade etti.
