Çoğu kişi dünyanın ilk romanı olarak İspanyol yazar Cervantes’in Don Kişot eserini bilir. Fakat dünyanın ilk romanı bir kadın tarafından yazılmıştır. O roman, Japonya’da saray nedimesi Murasaki Shikibu’nun saray kavgalarını konu edindiği Genji'nin Hikayesi’dir. Tarihe geçmiş bu Ekol Kadın’ın hikayesini sizlerle paylaşacağız...
10-11. yüzyılda yaşamış olan Japon şair ve romancı Shikibu, Heian dönemi Japonya'sında imparatorluk sarayındaki nedimeler arasında yer alıyordu. Gerçek adı bilinmiyordu çünkü sarayda kendisine lakabıyla sesleniliyordu. Tahmin edilen ise 1007 tarihli bir saray günlüğünde Fujiwara no Kaoruko (藤原香子) isimli başnedime olabileceği yönündeydi. En önemli eseri; onu dünyanın ilk romanını yazmış kişi unvanına da sahip olmasını sağlayan Genji'nin Hikâyesi'dir. Başarılı bir diğer çalışması olarak da Murasaki Hanım’ın Günlüğü’nü gösterebiliriz.
Kadınların Heian döneminde devletin yazılı dili olan Çinceyi öğrenmelerine izinleri yoktu. Fakat Shikibu şanslıydı kültürlü bir aileden geliyordu. Bu yüzden de Çince klasiklerle ilgili ve Çinceyi akıcı bir şekilde konuşabilir durumdaydı. 20’li yaşlarında evlilikle tanışan nedimenin bir kız çocuğu vardı. Fakat evlendikten iki sene sonra eşini kaybetmiştir. Hikayesini tam olarak ne zaman kağıda döktüğü bilinmeyen Shikibu’nun eserini; evliyken ya da dul olduktan kısa bir süre sonra yazdığı düşünülüyor. Yazarlığıyla ünlenmiş olan Murasaki Shikibu, İmparatoriçe Shōshi’nin nedimelik görevini üstlenmesi amacıyla Fujiwara no Michinaga tarafından saraya davet edilmiştir. Hizmet verdiği süre boyunca saray hayatını yazılarına yansıtmıştır. 5-6 yıl sonra saraydan ayrılan ünlü yazar, Shōshi ile birlikte Biwa nehri bölgesine giderek inziva dönemine girmiştir. Akademisyenler Shikibu’nun ölüm tarihine ilişkin olarak farklı fikirler ortaya atmaktadırlar. Çoğunluk 1014 yılını söylerken, bir kısmı da 1031 yılına işaret etmektedir.
Shikibu’nun eserleri; Murasaki Hanım'ın Günlüğü, bir cilt şiir ve Genji'nin Hikâyesi idi. On yıl içerisinde Genji eyaletlerine dağılan Shikibu’nun yapıtları; yüzyıl içerisinde Japon Edebiyatı’nın klasikleri arasında yerini almış, akademik eleştirilen bir objesi haline gelmiştir. 20. Yüzyılın başlarında yapıtları çevrilmeye başlanırken, altı ciltlik İngilizce tercümesinin çevrimi 1933 yılında olmuştur. Heian saray topluluğunun hayatını anlatan yapıtın önemi bugün bile akademisyenler tarafından önemsenmektedir. Eserleri 13. Yüzyıldan bugüne Japon sanatçılar ve ukiyo-e tahta basma kalıbı ustaları tarafından resmedilmektedir.
Genji’nin hikayesi
Yapıt, 1010 yılları dolayında, Shikibu Japon sarayındaki nedimelerden biriyken yazıldı. Dönemin Japonya’sında saray dili Çinceydi. Saraydaki kadınlar tarafından gündelik kayıtların tutulmasında kullanılan Japonca ciddiye alınmıyordu. Fakat; Genji'nin Hikâyesi, Çince ve Japonca nazıma hakim olduğu anlaşılan bir yazarın elinden çıkmış; zarif ve yaratıcı hayal gücünün ürünü olduğu için farklı muamele görmüştü. 54 bölümden oluşan yapıt, roman kahramanının efsanesini akıcı bir dille anlatmaktadır. Baş karakterin ağzından anlatılan hikaye, saray dili ile yazılmış 800 şiir (waka) içermektedir.
Yorum Yazın