.png)
Yeni Şafak’ın “Gönül mesaisi”, Yeni Birlik’in de “Cemevleri için çözüm” başlıklarıyla manşete çıkardığı haberlerde ne mahreç vardı ne de kaynak belirtilmişti.
İnternette tarayınca kaynağın Anadolu Ajansı olduğunu buldum. “Devlet, 58 ildeki 1585 cemevinin kapısını çalarak dinlediği talepleri yerine getiriyor” başlıklı haber özetle şöyleydi:
“Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Alevi toplumunun sorunlarının giderilmesine yönelik talimatı üzerine İçişleri ile Kültür ve Turizm Bakanlıkları harekete geçti. Geçen yıl şubat ayından ekim ayına kadar geçen süreçte 58 ildeki 1585 cemevi ziyaret edildi.
‘Milli Birlik ve Beraberlik Çalışması’ çerçevesinde toplanan 6 bin 568 talepten bugüne kadar 58 ilde 1895'i yerine getirildi. Cemevlerinin halı, perde, bulaşık makinesi, buzdolabı, mobilya, dolap, masa, sandalye, ofis malzemesi, televizyon gibi tefrişat ihtiyaçlarının da 891'i giderildi.”
Bakanlık açıklaması denilmese ve bir yetkiliye atıfta bulunulmasa da haberin dili, bir resmi makamdan verilen bir metne dayandığını gösteriyordu. Haber, baştan aşağı iki bakanlığın cemevleriyle ilgili faaliyetine övgü kokuyordu.
Cemevlerinin yüksek elektrik faturaları
Halbuki bugünlerde cemevleri, yüksek elektrik faturaları nedeniyle gündemde. Camiler gibi cemevleri de ibadethane statüsüne alınmış olsalar böyle elektrik faturaları gelmeyecekti. Ama cemevlerine “ticarethane” statüsünden yani en pahalı kategoriden elektrik faturası düzenleniyor.
Alevi kuruluşları günlerdir bu sorundan yakındığı için cemevlerinin “kâr amacı gütmeyen yerler” kategorisine alınacağı haberleri çıktı. Henüz o da gerçekleşmedi.
Durum böyleyken Anadolu Ajansı’nın cemevleri ile ilgili haberinde yüksek elektrik faturaları ve ibadethane sorunundan bahsedilmeyince haber eksik kalıyor, gerçeği farklı sunuyordu. Haber, “devletin” cemevlerindeki sorunları çözdüğü gibi bir yanılsamayı empoze ediyordu.
Yeni Şafak ve Yeni Birlik gazetelerinin yanı sıra Hürriyet, Türkiye, Akşam, Aydınlık ve Yeni Akit’in de aralarında bulunduğu birçok gazete ve internet sitesi de Anadolu Ajansı’nın bu haberini “Devlet cemevlerinin sorunlarını çözüyor” ve “Cemevleri için önemli adım”, “Milli birlik ve beraberlik çalışması” gibi başlıklarla hemen hiç değişiklik yapmadan kullanmışlardı.
Cemevlerine gelen fahiş elektrik faturaları ve ibadethane kabul edilmeme sorununa tek kelimeyle bile değinmeyen haberi yayımlayan bu medya kuruluşları da aynı propagandayı sürdürmüştü.
“Alevi açılımı” beklentisi yaratmıştı
Bu haberlerin tek eksiği, cemevlerinin ibadethane sayılmadığı için yüksek elektrik faturası gelmesi de değildi. Aslında haberde aktarılan çalışma geçen yıldan kalmaydı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 25 Ekim 2021’deki kabine toplantısı sonrasında “Bugünkü kabine gündemimizde talimatımızla ülkemizin 58 ilindeki 1585 cemevi ziyaret edilerek hazırlanan kapsamlı bir çalışmayı görüştük” açıklaması yapmıştı. Erdoğan’ın bu sözleri medyada iktidarın “Alevi açılımı”na hazırlandığı yorumlarına yol açmış, cemevlerine ibadethane ya da kültür merkezi statüsü verilmesi, Alevi dedelere maaş bağlanması, cemevlerinin elektrik ve suyunun devlet tarafından karşılanması gibi hazırlıklar olduğu haberleri çıkmıştı.
Ancak aradan dört aya yakın bir zaman geçmesine rağmen “Alevi açılımı”ndan ses çıkmadı; yetkililere dayandırılan bu değişiklikler gerçekleşmedi. Bu konuda herhangi bir açıklama da yapılmadığı gibi, son elektrik zamlarıyla birlikte cemevlerinin sorunları daha da arttı.
Eski çalışmayla yeni algı
Anadolu Ajansı’nın 19 Şubat’ta servise koyduğu, iktidar medyasının yaygın olarak kullandığı haberde ne “Alevi açılımı”ndan söz ediliyordu ne de iktidarın bu konudaki hazırlıklarının akıbetinden.
Sadece Erdoğan’ın dört ay önce ziyaret edildiğini söylediği 1585 cemevinin halı, perde, ofis malzemesi gibi gereksinimlerinin karşılandığı bilgisi veriliyordu. Böylece iktidarın Alevilere karşı ne kadar yardımsever olduğu algısı yaratılmaya çalışılıyordu.
Gazeteci bir haber yazarken, aktardığı olgunun geçmişiyle bağ kurar; güncel gelişmelerle ilişkisini ve muhataplarının görüşlerini yazmayı da ihmal etmez. Cemevleriyle ilgili yeni haberde ise bunların hiçbiri yoktu. Olayın ne geçmişi vardı ne bugünü ne de kaynağı… Cemevlerinin ibadethane kabul edilmesi, fahiş elektrik faturaları ve Alevilerin son dönemdeki tepkilerine değinmeden haber yazma başarısı gösterilmiş!
Eskiden haber müdürleri, muhabirlerin getirdiği, unsurları eksik ya da yanlış haber kağıtlarını buruşturup çöp kutusuna atarlardı. Ben de bu haberi okurken aynı duyguya kapıldım doğrusu. Haberciliğin bütün kuralları çiğnenmişti çünkü…
