4 Temmuz 2003’te Irak’ın kuzeyindeki Süleymaniye kentinde, Türk Özel Kuvvetleri’ne bağlı askerlerin başına ABD askerleri tarafından çuval geçirilmesiyle hafızalara kazınan olay, üzerinden 21 yıl geçmesine rağmen tartışılmaya devam ediyor.
Sözcü gazetesi yazarı Saygı Öztürk, bugünkü köşesinde dönemin bir Özel Kuvvetler Komutanı ile yaptığı görüşmeye yer verdi. Komutan, olay gününe dair bilinmeyen ayrıntıları paylaştı ve özellikle tim komutanı yüzbaşının yaşadıklarını anlattı.
“Amerikalılarla otururduk, konuşurduk... Kalleşlik yapacaklarını düşünemedim”
Özel Kuvvetler Komutanı’na göre olay günü, yani 4 Temmuz 2003’te, ABD’nin Bağımsızlık Günü nedeniyle bölgedeki iletişim büyük ölçüde kesintiye uğramıştı. Aynı gün, ABD askerlerinden ve Talabani’nin oğlunun da içinde bulunduğu yaklaşık 200 kişilik silahlı grup Türk askerlerinin bulunduğu karargâha yaklaştı.
Türk askerleri alarma geçerken, daha önce Amerikalılarla ilişkiler kurmuş olan bir yüzbaşı durumu anlamak için silah kullanmadan temas kurmaya çalıştı. Ancak ABD askerleri komutanın elini sıkmak yerine üzerine çullandı ve içerideki askerlerin başına çuval geçirerek alıkoydu.
Olayın ardından yapılan temaslarda ABD Avrupa Kuvvetleri Kurmay Başkanı olan bir korgeneral Türkiye’ye geldi. O dönemde yaşananları aktaran komutan, korgeneralin yüzbaşıyı dinledikten sonra büyük etkilendiğini söyledi.
"Ateş emri verseydim... ama yara büyük olurdu"
ABD’li korgeneral, yüzbaşıya neden ateş emri vermediğini sorduğunda, yüzbaşının şu yanıtı verdiği ifade edildi:
“Ateş emri verseydim en az 80-90 kişiyi vururduk. Ama Amerika’yla Türkiye arasında öyle bir yara açılırdı ki kolay kolay kapanmazdı. Amerikalılarla oturup kalkıyoruz, konuşuyoruz. Böyle bir kalleşlik yapacaklarını düşünemedim. Düşünsem, emri verirdim.”
Korgeneral, Türkiye’ye döndüğünde yaşananları Genelkurmay’a aktardı ve yüzbaşıyla ilgili olarak “Neredeyse alnından öpecektim” ifadelerini kullandı.
ABD özür dilemedi, korgeneral emekli edildi
Komutanın aktardığına göre, ABD tarafı olaya resmî olarak "özür" niteliği taşıyan bir açıklama yapmayı reddetti. Korgeneral yalnızca şahsi olarak Türk tarafından özür diledi.
Basına açıklama yapılması gündeme geldiğinde, ABD’li generalin “Beni mahvedersiniz” dediği ve kısa süre sonra da emekli edildiği belirtildi.
Çuval krizi, Türkiye-ABD ilişkilerinde derin bir yara bıraktı
4 Temmuz 2003’te yaşanan bu olay, iki ülke arasındaki askeri ilişkilerde uzun süre iz bırakan bir dönüm noktası olarak görülüyor. Türk kamuoyunda büyük tepki toplayan çuval krizi, ABD-Türkiye ilişkilerinde güven sorunlarının derinleşmesine neden olmuştu.
