Atlı Atatürk Anıtı, Etnografya Müzesi, Ankara
YERİ: Ankara, Etnoğrafya Müzesi Önü
TARİHİ: 24 Ekim 1927
SANATÇISI: Pietro CANONICA
TARİHÇE: Anıt, eski namazgah olan tepede İnşa edilen Etnoğrafya Müzesi önündedir. Bu anıt döneminde kente oldukça hakim bir noktaya dikilmiştir. Heykelin dökümü İtalya'da dökülmüştür. Kaideyi süsleyen kabartmalar ise Venedik'de yapılmıştır. Hatta açılış törenine yetişmemiş bir süre sonra yerlerine monte edilmiştir. 1927 yılının Haziran ayında Ankara'ya getirilen Heykel kaideye 29 Ekim 1927 günü konmuş ancak açılış töreni 4 Kasım 1927 tarihinde yapılmıştır.
Ulus (Zafer) Anıtı , Ankara
YERİ: Ankara Ulus Meydanı
TARİHİ: 24 Kasım 1927
SANATÇISI: Heinrich Krippel
TARİHÇE: O günkü adıyla Hakimiyet-i Milliye olan Ulus Meydanı’nda bulunan Zafer Abidesi, Yeni Gün Gazetesi sahibi Yunus Nadi Bey’in önderliğinde Türk ulusunun maddi katkılarıyla yaptırılmıştır. Anıtın yaptırılması için tüm yurt çapında bir kampanya başlatılmış ve kampanya dahilinde açılan yarışmayı yürütmek üzere, bir yurttaş komitesi kurulmuştur. Komite tarafından Fransızca ve Osmanlıca bir şartname hazırlanmış ve hazırlanan şartnamede, Kurtuluş Savaşı’nın kime karşı, nasıl ve hangi amaçlarla yapıldığı geniş şekilde açıklandıktan sonra, zaferin önderi olan Mustafa Kemal’in kişiliği ve özellikleri ayrıntılı olarak tanımlanmıştır.
Bu iş için kurulan özel komite, dikilecek olan anıtın formuna ilişkin seçenekler üzerinde görüş alışverişinde bulunduktan sonra; Gazi Mustafa Kemal Paşanın bir kaide üzerinde ayakta, sivil giyimli bir cumhurbaşkanı olarak tasvir edilmiş, doğal büyüklükte bir bronz heykelinin dikilmesine karar vermiştir. Burada, anıtın konulacağı Hakimiyet-i Milliye Meydanı’nın planı, çevresindeki yapılarla birlikte verilmiştir.
Yarışmaya gönderilen projeler içinde, Avusturyalı heykeltraş Heinrich Krippel’in projesi beğenilerek yapımına başlanmış ve heykel 24 Kasım 1927 Perşembe günü yapılan bir törenle açılmıştır.
Bursa Atatürk Anıtı
YER: Bursa, Hükümet Meydanı
TARİHİ: 29 Ekim 1931
SANATÇISI: Nijad SİREL (Mahir TOMRUK'un yardımıyla)
TARİHÇE: Bursa İli Hükümet Meydanı'ndadır.Bursa'da da bir anıt yapılması ilk kez, kentin yerel yayın organı olan "Yeni Fikir" gazetesi tarafından 29 Eylül 1925 tarihli sayısında önerilmiştir. Kamuya ve devlet kuruluşlarına bu konuda yapılan çağrı şöyledir:
"Ankara, İstanbul ve hatta bazı illerimiz, Gazi Paşa'mızın heykelleriyle güzel şehirlerini süslüyorlar. O büyük adamdan devrimlerin ışığı yükseliyor. Bursa'mız, çok sevgili Gazi'sini birkaç kez kucaklamak mutluluğuna ulaşmıştır. Bursa'nın şimdiye dek böyle bir davramşta bulunmaması, çok buyük, affedilmeyecek bir noksanlıktır. 'Yeni Fikir' saygıdeğer Bursalılann dikkatini bu yönde uyarmak ister. Belediyemiz, Partimiz, Türk Ocağımız ve diğer kuruluşlarm bu yönden harekete geçmesini, aynı zamanda aydmlık günlerin övünç verecek amlarmı da kucaklayacak bu kaçmılmaz eserin yapımma hemen başlanmalıdır."
Anıtın açılış töreni 29 Ekim 1931 günü, Cumhuriyet'in sekizinci yıldönümü kutlama törenleri sırasında yapılmıştır. Cumhuriyet Bayramı törenlerine katılan öğrenciler ve Bursa halkının coşkulu alkışları arasında açılmıştır. Anıtın örtülü bulunduğu Türk bayrağı dönemin Valisi Fatih Güvendiren tarafından indirilmiştir.
Atatürk Heykeli, Samsun
YERİ: Samsun Belediye Parkı
TARİHİ: 15 Ocak 1932 (Anonim 1932 n:1)
SANATÇISI: Heinrich Krippel
TARİHÇE: Anıt, döneminde Gazi Parkı, bugün Belediye Parkı olarak anılan alanda yeralmaktadır. Atatürk Kurtuluş Savaşını başlatmak üzere 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun'a çıkmıştır. Samsun halkı, Atatürk'ü ve bu önemli olayı ölümsüzleştirmek amacıyla Atatürk'ün Samsun'a çıktığı noktada bir anıt heykel yaptırmaya karar vermiştir. Heykelin dikildiği alan o yıllarda iskelenin hemen yanındaydı. Ancak aradan geçen zaman zarfında iskelenin doldurulması ile bugün daha içeride kalmıştır.
Atlı Atatürk Anıtı, Zonguldak
YERİ: Zonguldak
TARİHİ: 1946
SANATÇISI: Zühtü Müridoğlu - Ali Hadi Bara
TARİHÇE: Anıtın yapımında uluslararası bir yarışma açılması düşünülmüştür. Bununla birlikte anıtın porojelendirilme biçimi hakkında kesin bir bilgi yoktur. Kaide inşası 23 Mayıs 1946 tarihinde, düzenlenen bir törenle Vali tarafından ilk harcın konmasıyla başlamıştır.
Atatürk Anıtı, İzmir (Cumhuriyet Meydanı)
YERİ: İzmir Cumhuriyet Meydanı
TARİHİ: 27 Temmuz 1932
SANATÇISI: Pietro CANONİCA
TARİHÇE: Anıt Cumhuriyet Meydanında yeralmaktadır. Valilik ve Belediyenin ortak kararı ile yaptırılmıştır. Bu anıt heykel, İzmir halkının ve vatanın, büyük kurtarıcı, Mustafa Kemal Atatürk'e minnet ve şükranlarını görsel olarak da ifade etmek isteğinin sonucudur.
