İran ile nükleer anlaşmanın Avrupa’daki tarafları İngiltere, Fransa ve Almanya (E3), 25 Temmuz Cuma günü İstanbul’da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde yeniden görüşmelere başlayacak.
İran devlet televizyonunun duyurduğu bilgiye göre, görüşmelere İran’ı temsilen Mecid Tahtrevançi ve Kazım Garibabadi katılacak. Haberi doğrulayan İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, bu görüşmelerin Avrupa ülkelerinin talebiyle gerçekleştiğini belirtti.
İsrail’in Saldırıları Sonrası Askıya Alınan Süreç Yeniden Başlıyor
Daha önce 13 Haziran’da İsrail’in İran’a yönelik saldırıları nedeniyle sekteye uğrayan diplomatik süreç, yeniden canlandırılıyor. İran ve E3 ülkeleri, 16 Mayıs’ta da İstanbul’da bir araya gelmişti.
İranlı yetkililer, bu görüşmelerin ABD ile yürütülen dolaylı müzakerelere paralel olarak ilerlediğini vurgularken, 2015 Nükleer Anlaşması’nın geleceği açısından bu temasların kritik olduğu ifade ediliyor.
“Snapback” Endişesi: BM Yaptırımları Geri Gelebilir
İran, Avrupalı ülkelerin "snapback mekanizması" olarak bilinen ve BM yaptırımlarının geri getirilmesine olanak sağlayan maddeyi işletmesinden endişe ediyor. Bu mekanizmanın süresi 18 Ekim’de doluyor. Eğer bu tarihe kadar anlaşmada ilerleme sağlanamazsa, Avrupa ülkelerinin bu hakkı kullanabileceği belirtiliyor.
2015 Anlaşması ve Sürecin Seyri
İran, 2015’te P5+1 ülkeleri (BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi üyesi ve Almanya) ile nükleer faaliyetlerini sınırlayan bir anlaşmaya imza atmıştı. Ancak ABD, 2018’de tek taraflı olarak bu anlaşmadan çekilmiş ve yaptırımları yeniden devreye sokmuştu. İran, Avrupa’dan bu durumu telafi edici adımlar beklemiş, sonuç alınamayınca yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yeniden başlamıştı.
İngiltere, Fransa ve Almanya ise İran’ın yükümlülüklerini ihlal ettiğini savunarak anlaşma kapsamında yer alan snapback mekanizmasını işletme tehdidinde bulunmuştu. Ancak İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupa’nın bu maddeyi işletmek için hukuki zemininin bulunmadığını savunmuştu.
Diplomatik Trafik İstanbul'da Sürecek
25 Temmuz’daki görüşmelerin, taraflar arasında diyalog kanallarının açık kalması açısından önemli bir adım olması bekleniyor. İstanbul, nükleer anlaşmanın geleceğini belirleyecek diplomatik temaslara bir kez daha ev sahipliği yapacak.
