Dünya Hava Kalitesi Endeksi projesinin yayımladığı son rapor, Türkiye’de hava kirliliğinin birçok bölgede endişe verici boyutlara ulaştığını ortaya koydu. Dünyadaki yaklaşık 10 bin ölçüm istasyonundan alınan verilere göre Türkiye’nin en kirli ili Edirne’nin Keşan ilçesi olarak kayıtlara geçti.
PM 2.5 değerleri dikkat çekiyor
Raporda, insan sağlığı açısından en tehlikeli kirleticilerden biri olan PM 2.5 değerleri öne çıkıyor. Türkiye’de bazı şehirlerde ölçülen PM 2.5 skorları şu şekilde sıralandı:
İstanbul Avrupa Yakası (Aksaray): 63
İstanbul Anadolu Yakası (Kadıköy): 120
Ankara (Ulus): 22
İzmir (Konak): 123
Edirne (Keşan): 158
Hatay (İskenderun): 155
Bursa: 75
Antalya: 109
Iğdır: 139
Şırnak: 131
Hava Kalitesi Endeksi ne anlama geliyor?
ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) standartlarına göre hazırlanan Hava Kalitesi Endeksi, kirliliğin insan sağlığı üzerindeki etkilerini farklı kategorilerle tanımlıyor.
0–50: İyi – Hava kirliliği risk oluşturmuyor
51–100: Orta – Kabul edilebilir düzeyde
101–150: Hassas gruplar için sağlıksız
151–200: Sağlıksız – Herkes etkilenebilir
201–300: Çok sağlıksız – Acil durum uyarısı
300+: Tehlikeli – Sağlığa ciddi tehdit
PM 2.5 neden bu kadar tehlikeli?
PM 2.5, çapı 2,5 mikrometreden küçük olan ve solunum yoluyla doğrudan akciğerlere ulaşabilen parçacıkları ifade ediyor. Bu kirleticiler; astım, akciğer hastalıkları, felç, kanser gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.
Uzmanlara göre yüksek seviyelerde PM 2.5’e maruz kalmak, çocuklarda bilişsel gelişimi olumsuz etkileyebiliyor, ruh sağlığı sorunlarını artırabiliyor ve diyabet gibi kronik hastalıkları daha ağır hale getirebiliyor.
Hava kirliliğinin başlıca nedenleri
Yanmalı motorlar, sanayi faaliyetleri, kömür ve odun kullanımı, tarım ve inşaat çalışmaları hava kirliliğinin temel kaynakları arasında yer alıyor. Ayrıca orman yangınları da PM 2.5 seviyelerinin yükselmesinde önemli rol oynuyor.
