Dr. Flora Faure, küçük siyah bir başlığı deneye katılan bebek Theo’nun başına dikkatle yerleştiriyor. Başlık, yüzücü bonesine veya ragbi oyuncularının koruyucu başlıklarına benziyor ve altıgen çıkıntılarının içinde, Theo’nun beyninin aktivitesini izleyen ileri teknoloji bulunuyor.
Bu cihaz, “Yeni Doğanlarda Fonksiyonel Ultrason ile Optik Görüntülemenin Entegrasyonu” araştırması (Fusion) kapsamında kullanılıyor. Dr. Faure, “Bu, ışık ve ultrasonun birlikte bu şekilde kullanıldığı ilk örnek. Beynin daha kapsamlı bir görüntüsünü elde edebiliyoruz” diyor.
Doğumdan sonraki ilk haftalarda beyin hızla değişiyor ve erken dönemde görülen beyin hasarı ömür boyu süren engellere yol açabiliyor. İngiltere Ulusal Sağlık Servisi (NHS), doğum sırasında meydana gelen beyin hasarlarını azaltmayı hedefleyen programlar yürütüyor.
Beyin hasarları, epilepsi veya serebral palsi gibi ciddi durumlara yol açabiliyor ve özellikle erken doğan bebeklerde sık görülüyor. Dünya genelinde her yıl yaklaşık 3 milyon bebek, doğum sırasında yeterli oksijen veya kan akışı alamadığı için Hipoksik-iskemik ensefalopati (HIE) riskiyle karşı karşıya kalıyor.
Fusion araştırmasında kullanılan cihaz, iki farklı teknolojiyi bir araya getiriyor. Işık sensörleri, beynin yüzeyindeki oksijen değişimlerini izlerken, fonksiyonel ultrason beynin derinlerindeki küçük damarları görüntülemeyi sağlıyor.
Cihazın taşınabilir olması, bebeklerin kendi beşiklerinde düzenli olarak izlenmesine imkan tanıyor. Cambridge merkezli danışman beyin cerrahı Dr. Alexis Joannides, cihazın geleneksel MRI ve CUS taramalarına göre avantajlı olduğunu belirtiyor. MRI taramaları maliyetli ve zaman alıcı; bebekleri gürültülü bir tarayıcıya götürmek, ardışık taramaları neredeyse imkansız hale getiriyor. Oysa beyin ilk haftalarda hızla değişiyor ve düzenli testler büyük önem taşıyor.
Araştırmanın bir diğer yazarı Prof. Topun Austin, Fusion projesinin hem sağlıklı hem de prematüre bebeklerde beyin aktivitesini anlamaya odaklandığını söylüyor. Amaç, beyin hasarına karşı en savunmasız olanları erken aşamada belirlemek.
Deneye katılan Theo’nun annesi Stani Georgieva, “Eşim de ben de bilim insanıyız. Theo, bu anlayışın küçük bir parçası olarak gelecekteki yeniliklerden faydalanacak” diyor.
Cihaz başarılı olursa, NHS genelinde yaygınlaştırılması ve risk altındaki bebeklerin erken tespit edilmesine olanak sağlanması planlanıyor. Dr. Joannides, cihazın 3-5 yıl içinde daha geniş çapta kullanılabilir hale gelmesini umduklarını belirtiyor.
