Ayten, her ay regl öncesi yaşadığı değişimleri şöyle anlatıyor: “Evde ya da işte daha sinirli oluyorum, toleransım azalıyor. Doktorlar antidepresan önerdi ama kullanmadım; regl başladıktan sonra geçiyor.”
BBC Türkçe’ye konuşan İsveç Uppsala Üniversitesi kadın sağlığı uzmanı Doç. Dr. Erika Comasco, adet döngüsünün hormonal ve fizyolojik değişimlerle ilişkili olduğunu, ancak toplumda kadınlar hakkında oluşan “irrasyonel” davranış algısının bilimsel temeli olmadığını belirtiyor.
Hormonal dalgalanmalar ve PMS
Menstrüasyon, rahmin gebeliğe hazırlanması sürecidir. Döllenme gerçekleşmezse rahim iç tabakası parçalanır ve adet kanaması başlar. Bu süreçte östrojen ve progesteron gibi hormonlar, metabolizma, bağışıklık ve ruh hali üzerinde etkili oluyor.
Bazı kadınlar regl öncesi dönemde daha duygusal veya sinirli hissedebilir. Edinburgh Üniversitesi’nden Dr. Lucy Whitaker, progesteronun bazı kadınlarda ödem, bağırsak hareketlerinde yavaşlama ve ruh halinde değişiklikler yaratabileceğini söylüyor.
Herkeste etkiler farklı
Doç. Dr. Comasco’ya göre, şiddetli PMS veya PMDD yaşayan kadınların hormon seviyeleri diğer kadınlarla aynı olsa da vücudun tepki hassasiyeti farklıdır. Endometriozis, polikistik over sendromu ve kronik ağrı gibi durumlar da bu dönemdeki etkileri artırabiliyor.
Beyin ve metabolizma üzerindeki etkiler
Dr. Katie Marwick, adet döngüsü boyunca hipokampüs gibi beynin öğrenme, hafıza ve duygu durumunu düzenleyen bölgelerinde hacim değişiklikleri yaşandığını belirtiyor. Ayrıca luteal fazda iştah artışı ve bazal metabolizma hızındaki yükselme, enerji dengesi ve duygusal durum üzerinde etkili olabiliyor.
Kadın sağlığı ve yaşam tarzı
Uzmanlar, döngü sırasında yaşanan semptomların gözlemlenmesi ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları ile yönetilmesini öneriyor. Dr. Marwick, kadınların vücut ve beyin esnekliğinin bir “süper güç” olduğunu vurguluyor: “Bazı kadınlar regl sürecinde daha fazla etkilenir; onlara esneklik tanımak hem performans hem de ruh sağlığı açısından faydalı.”
BBC Türkçe’nin haberine göre, adet döngüsünün etkileri kişiden kişiye farklılık gösteriyor ve toplumsal önyargılardan bağımsız olarak ele alınmalı.
*Gerçek isimler değiştirilmiştir.
