Vatandaşımız 10 liraya ekmek yerken buğday ithal edip bunları yurt dışına makarna olarak mı gönderiyoruz?

Hülya Özmen- Muhalif- Ankara

TBMM Sanayi, Ticaret ve Bilgi Teknolojileri Komisyonu’nda kabul edilen 9 ayrı kanunda değişiklik öngören torba yasa teklifinin fahiş fiyat ve yüksek enflasyona çare olamayacağını belirten CHP Adana Milletvekili, komisyon üyesi, Dr.  Müzeyyen Şevkin, “Gıda enflasyonunun arkasında; tarım ve ticaret politikası, yanlış faiz ve ithalat politikası, hatalı teşvikler ve eksik desteklemeler, bir türlü kapsamlı kanun düzenlemesi yapılıp meclise getirilmeyen Hal ve Perakende Ticaret Yasaları var“ dedi.  Şevkin’e göre, kanun teklifi; zincir marketleri, tarladan rafa kadar ulaşan zincirdeki sorumluları ve AK Parti’nin kendi hatalarını görmezden geliyor.  Komisyonda, kabul edilen fahiş fiyat ve stokçuluk cezalarını ağırlaştıran torba yasa teklifi görüşmeleri ithal edilen buğdayla ilgili çarpıcı bir gerçeği gün yüzüne serdi. Komisyon Başkanı, AK Parti Bursa Milletvekili Mustafa Varank, ithal edilen buğdayların tamamının Türkiye’de makarna olup yurt dışına ihraç edildiği, MHP Antalya Milletvekili Abdurrahman Başkan da, buğday alıp katma değeri yükselterek ekonomiye destek sağladıklarını savununca, CHP Adana Milletvekili, komisyon üyesi Müzeyyen Şevkin, “Yani vatandaşımız 10 liraya ekmek yerken biz ithal edip bunları yurt dışına makarna olarak mı gönderiyoruz” dedi.

CHP’li Şevkin’in komisyondan geçen teklife ilişkin görüşleri ve komisyon görüşmelerinden bazı bölümler şöyle:

Şevkin: Çiftçinin Alacağı 538 Milyar Lira Nereye Gitti?

Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, gıda fiyatlarının artışını doğru yerde aramayan iktidarın soruna yanlış teşhislerle gittiği için tedavinin de yanlış bölgeden başladığını vurguladı.

TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu Üyesi ve Grup Sözcüsü Dr. Şevkin, komisyonda kabul edilip meclise sunulması beklenen, “Türk Ticaret Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.

9 ayrı kanunda değişiklik öngören torba yasa teklifinin fahiş fiyat ve yüksek enflasyona çare olamayacağını dile getiren Dr. Şevkin, “Gıda enflasyonunun arkasında; tarım ve ticaret politikası, yanlış faiz ve ithalat politikası, hatalı teşvikler ve eksik desteklemeler, bir türlü kapsamlı kanun düzenlemesi yapılıp meclise getirilmeyen Hal ve Perakende Ticaret Yasaları var“ dedi.

“Stokçuluk ve fahiş fiyatçılara kesilen cezanın yetersiz, ürün maliyeti artışlarının nedeninin pazar tezgahlarındaki yüksek kira bedelleri olduğunu” varsayan kanun teklifinin sorunun merkezine değil çeperlerine odaklandığını belirten Dr. Şevkin, “Kanun teklifi; zincir marketleri, tarladan rafa kadar ulaşan zincirdeki sorumluları ve AKP’nin kendi hatalarını görmezden geliyor” diye konuştu.

KORKUNÇ RAKAM!

Ticaret Bakanlığı, İç Ticaret Genel Müdürlüğü’nün 2023 yılından 2024 Mart ayına kadar otomotiv, emlak, haksız fiyat, fiyat etiketi kapsamında kestiği ceza toplamının 848 milyon 240 bin TL olduğunu ifade eden Dr. Şevkin, “Son 20 yılda 102 milyar dolar tarım/hayvancılık ihracatı yapıldı. 150 milyar dolarlık da ithalat yapıldı. 20 yıllık tarım/hayvancılık ithalatının Türk lirası cinsinden faturası 885 milyar TL oldu. Korkunç bir rakam!” ifadelerini kullandı.

“ÇİFTÇİNİN ALACAĞI 538 MİLYAR LİRA NEREYE GİTTİ?”

Tarım Kanunu’nun 21. maddesinin; “Tarımsal destekleme için bütçeden ayrılan kaynağın 1 yılda ülke çapında üretilen milli gelirin yüzde 1’inden az olamayacağına” hükmettiğini dile getiren Dr. Şevkin, “17 yılda çiftçinin kanunen devletten alması gereken ama ödenmeyen tarımsal destekleme tutarı 538 milyar TL’ye yükseldi. AKP ne yaptı? Bu paraları çiftçiye vermek yerine bir takım çetelere, faiz lobilerine, geçilmeyen köprüye, bir avuç yandaşa, saraya, lüks uçaklara, lüks araçlara saçtı” diye konuştu.

“FAHİŞ FİYATTA ASIL NEDEN AKP’DİR”

Fahiş fiyatın bu noktalara gelmesinin bir sonuç olduğunu, önlem almayan AKP iktidarının ekonomi, tarım ve ticaret politikasının fahiş fiyatın asıl nedeni olduğunu dile getiren Dr. Şevkin, “Etiketler bir sonuç, AKP’nin fiyata etkisi fahiştir. Soruna ceza artırmakla, firmalara sopa göstermekle çare olunsaydı, soğan deposu baskınlarında, 3 harfli marketlere milyarlık cezalar kesildiğinde sorun giderilmiş olurdu” ifadelerini kullandı.

“KANUNDA FAHİŞ FİYAT TANIMLANMIYOR”

Kanunda tam olarak ne olduğu tanımlanmayan fahiş fiyatın haftada 2 kez zam gelen sektörler için beklenen bir sonuç olduğuna dikkat çeken Dr. Şevkin, şu ifadelere yer verdi:

“Etiketlerdeki fırlama mağaza mağaza koşarak yakalanamaz. Hal Yasası’nı, Perakende Ticaret Yasası’nı, kapsamlı AVM düzenlemesini meclise getirmeden, lisanslı depoculuğu geliştirmeden, il ve ilçe bazlı teşvik modelini oturtmadan, doğru tarım politikasını yerleştirmeden, ithalat bağımlılığını azaltmadan bu etiketler asla inmez. AVM’lerin haftada 1 gün kapalı olmasını sağlayacak düzenlemeyi getirmeden, zincir marketlerin satamayacağı ürünleri açıkça Kanun kapsamına almadan, aynı mahalle içinde açılabilecek zincir market sayısını sınırlamadan, alışveriş merkezlerinin şehirdeki konumunu tartışmadan perakende ticaret düzenlemesi yavan kalacaktır. Tarımda, ticarette, sanayide göreve gelen her bakan, meclise geldiğinde ilk iş olarak Hal Yasası’ndan, Perakende Ticaret Yasası’ndan, AVM düzenlemelerinden ve zincir marketlere ilişkin yasalardan söz etti ama ne yazık ki; hiçbiri kapsamlı bir adım atmadı.”

--

MAKARNA GERÇEĞİ

TBMM Sanayi, Ticaret ve Bilgi Teknolojileri Komisyonu’nda kabul edilen fahiş fiyat ve stokçuluk cezalarını ağırlaştıran torba yasa teklifi görüşmeleri ithal edilen buğdayla ilgili çarpıcı bir gerçeği gün yüzüne serdi. Komisyon Başkanı, AKP Bursa Milletvekili Mustafa Varank, ithal edilen buğdayların tamamının Türkiye’de makarna olup yurt dışına ihraç edildiği, MHP Antalya Milletvekili Abdurrahman Başkan da, buğday alıp katma değeri yükselterek ekonomiye destek sağladıklarını savununca, CHP Adana Milletvekili, komisyon üyesi Müzeyyen Şevkin, “Yani vatandaşımız 10 liraya ekmek yerken biz ithal edip bunları yurt dışına makarna olarak mı gönderiyoruz” dedi. İşte o konuşmalar:

BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Tarımla ilgili hususta da şunu söyleyeyim: Sonuçta buğday üreticisi ülkeler var, bunların iklim koşulları, arazi koşulları buna uygundur.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Bizim değil mi?

BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Sonuçta, bizimkisi Ukrayna gibi bir tarım üretimi yapmaya, buğday üretimi yapmaya uygun değil; bizim coğrafyamız ona uygun değil çünkü oranın şartları farklı. Mesela, Ukrayna mango yöneticisi değil; niye? Çünkü iklimi ona müsait değil, arazisi müsait değil.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Ama Konya Ovası'na bir sulama getirsek mesela...

BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Bir saniye... Bir saniye...

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Sayın Bakan, tercihlerimizi doğru yerde kullansak...

BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Bunu da defalarca ifade ettik. O ithal edilen buğdayların tamamı Türkiye'de makarna olup yurt dışına ihraç ediliyor. Biz, kendi buğdayı kendisine yeten bir ülkeyiz, bu ithal ettiğimiz buğdayı da makarna yapıp satan bir ülkeyiz yani katma değer oluşturan bir ülkeyiz.

Yani daha çok konuşabileceğim husus var ama burada bunları sadece ifade etmek istedim.

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Vatandaş ucuz yiyor mu makarnayı; ona bakmak lazım ihraç ettiğimizden öte tabii, ona da bakmak gerekiyor.

Tarım politikası doğruysa niye bu kadar pahalı et yiyoruz; niye bu kadar pahalı süt, peynir tüketiyoruz; niye bu kadar pahalı her şey?

ABDURRAHMAN BAŞKAN (Antalya) - Sayın Başkan...

BAŞKAN MUSTAFA VARANK - Buyurun.

--

ABDURRAHMAN BAŞKAN (Antalya) - Bu bence güzel bir öneri ama ancak bunu fantezi olarak sadece kendi ihtiyaçlarımız dışında ata tohumu kullanamayız. Ata tohumlarından ürettiğimiz ürünü ihraç etme şansımız yok çünkü ürettiğimiz domates yumuşak olur ve daha göndermeden kasada yüzde 80'i biter.

Biraz önce "Biz neden buğday ihraç ediyoruz?" diye söylediniz. Biz yıllık 5 milyon ton buğday ithal ediyoruz ve bunun karşılığında 3 milyon 300 bin ton un, 1 milyon 500 bin ton da makarna ihraç ediyoruz yani 4 milyon 800 bin tonla biz dokuz yıldır uzak ara dünyada un ihracatında 1'inciyiz, makarna ihracatında da 3'üncüyüz, 1'inci sırada İtalya var. Şimdi, doğal olarak, buğday alıp katma değeri -demin Başkanımızın da söylediği gibi- yükselterek aslında ekonomiye destek sağlıyoruz. Keşke bunu 10 milyon ton ithal edip de 10 milyon ton işleyip de şu andaki 4 milyon 800 bin ton olan ihracatımızı 10 milyon tona...

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Yani vatandaşımız 10 liraya ekmek yerken biz ithal edip bunları yurt dışına makarna olarak mı gönderiyoruz?

ABDURRAHMAN BAŞKAN (Antalya) - Hayır, hayır, öyle değil. Kendi ürettiğimiz ürünü de...

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Önce bizim kendi vatandaşımızın doyması gerekmiyor mu?

ABDURRAHMAN BAŞKAN (Antalya) - Hayır, hayır, hayır... Bakın, onda bir sorun...

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Bizim söylemeye, vurgulamaya çalıştığımız bu.

ABDURRAHMAN BAŞKAN (Antalya) - Ondan değil. Hükûmet uzun zamandır, özellikle ekmek fiyatlarını, fırınları sübvanse etti. Onlara belli bir ucuz fiyattan onu da verdi. Yani bazen bir şeyi söylerken sadece eleştirmek anlamında değil, bazı şeylerin de farkında...

MÜZEYYEN ŞEVKİN (Adana) - Hayır, eleştiri değil, yaşıyoruz efendim bunu yani.

ABDURRAHMAN BAŞKAN (Antalya) - Ama zaten dünyanın her yerinde un fiyatları yükselirken dünyadaki un fiyatlarının dengelenmesini Türkiye sağladı. Yani diğer ülkelere un ihracatının önünü açarak dünyanın bir sürü ülkesinde hem yüksek fiyat hem de yokluk çekilmesini... Afrika ülkelerinin birçoğuna da sadece Türkiye un ihracatını... Rusya bir kısmını teklif etti, Türkiye de öğüterek ücretsiz olarak bazı fakir ülkelere verdi. Yani bazen eleştiririz ama sosyal devlet anlayışını dünyada uyguladığımızı da gözden de kaçırmayalım.