Üreticiler pamuğun geleceği için destek istedi

Ekim alanı bu yıl yüzde 30 oranında artan pamukta hasat sezonunun sonuna gelindi. Yaklaşık 2 milyon 600 bin ton kütlü pamuk üretiminin gerçekleştiği Türkiye'de, iplik sanayisinin kullanımı için 1 milyon tondan fazla lif pamuk üretilmesi bekleniyor.

Ulusal Pamuk Konseyi Başkanı Bertan Balçık, üreticinin geçen yıl fiyat artışından duyduğu memnuniyetle yeniden pamuk üretimine yöneldiğini ve ekim alanlarının arttığını belirtti.

Üretim arttı ama üretici bu duruma sevinemedi. Pamuk fiyatları maliyetin de aşağısına düştü. Devlet ise sadece mazot ve gübre desteklerini artırdı. Pamuk üreticisi için önemli olan destekleme primi, üç yıldır kilo başına 1 lira 10 kuruş olarak uygulanıyor.

ŞANLIURFA’DA PAMUK DALINDA KALDI

Şanlıurfa Ziraat Odaları İl Koordinasyon Kurulu Başkanı ve Hilvan Ziraat Odası Başkanı Hikmet İpar, üretim alanlarını 2 milyon dönümden 2 milyon 600 bin dönüme çıkardıklarını ve 4 milyon ton kütlü pamuk beklentileri olduğunu ifade etti. Üretimin daha bitmeden 40 randıman pamukta fiyatın 12 liraya kadar düştüğünü, çiftçinin yüzde 25 oranında pamuğunu fiyat yüzünden biçmediğini ve pamuğun dalında kaldığını ifade etti. İpar, “Son iki gündür yağış aldık. Diğer ürünler için yağışlar iyi ama pamuk için bu hiç değil. Lekelenme yapar ve fiyatları daha da düşürür.” dedi.

MALİYETİ 15 LİRA PİYASADA 12 LİRA

Dünya genelinde fiyatların düşük olduğunu belirten İpar, şöyle devam etti: “Fiyatlar düştü, tekstile yönelim azaldı ama Türkiye’de girdiler çok yüksek ve maliyet fazla. Pamuğun çiftçiye maliyeti 15-17 lira arasında. Piyasada fiyat 12 liraya kadar düştü. Verilen destekler yetersiz. Üç yıldır prim, 1 lira 10 kuruş. Devlet bir tek mazot, gübre desteklerini artırdı ama primi artırmadı. Müdahale edilmezse çiftçi, gelecek yıl pamuk ekmez.”

ÇUKOBİRLİK DESTEKLENEBİLİRDİ

Türkiye pamukta ürettiğinden fazlasını ithal ediyor. Hikmet İpar, üretimi artıran çiftçinin pamukta bu yıl büyük sıkıntı yaşadığını ifade ederek, “İthalat üç ay durdurulabilirdi. Çukobirlik ve Antbirlik gibi kuruluşlar desteklenebilirdi. Çukobirlik, 21 lira fiyat açıklamıştı, piyasada fiyatlar düşünce bir hafta içinde alımları durdurdu. Devlet alımlara müdahale etmeliydi. Biz 24 lira fiyat bekliyorduk. En azından pirimle birlikte fiyatlar 25 lira olsaydı pamuk dalında kalmazdı. Şu anda alıcı bile bulamıyor üretici.” diye konuştu.

ALTERNATİF DESTEK UYGULAMASI

Hilvan Ziraat Odası Başkanı İpar, yetkililere şu anda yapılması gerekenleri de şöyle açıkladı: “Devlet, piyasayı şu anda regüle edemez, gecikti. Ama derhal çiftçinin önümüzdeki sene ekmesi için primleri artırabilir. Pamukta alternatif bir destek uygulaması yapılmalı. Gübrenin yarısını ödeyebilir, tohumları bedava dağıtabilir.”

 Ulusal Pamuk Konseyi Başkanı Bertan Balçık da üreticilerin pamuk fiyatının özellikle yılbaşından itibaren toparlanmasını beklediğini belirterek şunları kaydetti: "Dünyadaki pamuk fiyatları genele yayılan durgunluk ve enflasyonist ortamdan maalesef olumsuz etkilenmiş durumda. 120-130 cent/libre'ye kadar yükselen pamuk fiyatları 80 cent/libre civarında gezmekte. Bu durgunluğun ABD ve AB başta olmak üzere dünya genelinde atlatılması gerekiyor. Biz normal şartlarda pamukta dünya fiyatlarının 100-110 cent/libre bandına yükselmesini bekliyoruz. Burada önümüzde iki etap var. Ocak ve mart ayında oluşacak hareketler inşallah pamuk fiyatlarını da önümüzdeki zaman diliminde hem dünyada hem Türkiye'de tekrar eski seviyesine getirecek."

Önemli pamuk üretim merkezlerinden olan Aydın’ın Söke ilçesinde de hasat bitmek üzere. Bu yıl 70 bin dönüme pamuk ekildi, 170 bin ton pamuk rekoltesi bekleniyor. Söke Ziraat Odası Başkanı Mustafa Tanyeri, “Rekolte arttı ama üretici hasattan memnun değil.” dedi. Tanyeri şöyle konuştu:

“Sökeli pamuk üreticisi zor durumda. 2021 yılında pamuğu 12 liradan sattık. 2022 yılında mazotu 26 liradan gübreyi 18 liradan alarak pamuk ürettik. Maliyet, yüzde 200’e yakın arttı. Pamuğu 16.5 liraya mal ettik, şu anda pamuk fiyatı 14 liraya kadar düştü. Zararımız kilogram başına 2.5 lira. Pamuk fiyatları 25 liranın üzerinde olmalı. Şu anda pamuğu 14 liradan satmaya çalışıyoruz. 1 lira 10 kuruşluk destekle pamuk üretiminden söz edemeyiz. Destekler gerçekçi olarak artırılmalı. Maliyetler düşürülmeli.”