Güney Amerika kökenli su maymunları, Türkiye’ye 1960’lı yıllarda; Arda, Tunca ve Meriç nehirlerindeki taşkınlarla geldiler. İstilacı çıkan su maymunları, Edirne Gala Gölü’ndeki 3 tür endemik bitkiyi yok etti. Bu yüzden bu hayvanlar koruma listesinden çıkartılacak ve uygulanan av yasağı kaldırılacak.
Bilim insanlarının Myocastor Coypus adını verdikleri ve anavatanı Güney Amerika olan Su Maymunları, kıtanın keşfinin hemen ardından kürkleri için Avrupa’ya ve Rusya’ya getirildi. 1950’li yıllarda Avrupa’daki kürk ticareti bitince, çiftlikler kapatıldı ve su maymunları serbest bırakıldı. Onlar da Meriç, Arda ve Tunca nehirlerinde meydana gelen taşkınlarla ülkemize kadar ulaştı. Kendilerine en uygun gördükleri toplanma alanı ise Edirne’deki Gala Gölü havzası oldu.
KORUMA ALTINA ALINDILAR
Türk biliminsanları su maymunlarıyla ilk kez 1960’lı yıllarda karşılaştı. Biliminsanlarının hazırladıkları raporlarla ender bir tür sayılan su maymunları Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından koruma altına alındı. Ancak sayıları o kadar hızlı arttı ki, Gala Gölü’ndeki endemik 3 bitki türünü yok ettiler, iki tür su kuşunun ise neslinin neredeyse yok olmasına neden oldular. Bölgedeki ekolojik dengeyi altüst ettikleri tam 50 yıl sonra ortaya çıktı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen Türkiye’deki Karasal Ortamlarda ve İçsularda İstilacı Yabancı Türlerin Değerlendirilmesi Projesi’nin eğitmeni Biyoloji Doktoru Ayşegül İliker Kozbaş’ın araştırmaları kapsamında acil eylem planı hazırlandı. Dr. Kozbaş aldıkları eylem planını Hürriyet’e anlattı:
SAYILARI AZALTILACAK
“Yuvaları, nehirlerin ve bentlerin kıyılarını zayıflatıp yıkılmasına neden oluyor. Bu kemirgenler pirinç ve çeltik tarlalarında ürünlere zarar veriyorlar. Sazları ve nilüferleri yiyorlar. Gala Gölü’nde üç tür nilüfer bitkisinin tükendiğini biliyoruz. Orada sarı nilüfer, beyaz nilüfer ve küçük nilüfer türü artık yok. Bıyıklı Sumru kuşlarının da sahadan yok olmasına neden olmuşlar. Çünkü bu su kuşu nilüfer yapraklarının üzerine yuva yapıyor. Sakar Meke isimli su kuşları da saz bitkisinin üzerine yuva yapıyor. Su maymunu sazla beslendiği için yuva alanları yok oluyor ve kuşlar üreyemiyor. Gala Gölü’nde 2 binin üzerinde tespit ettim. Meriç Deltası sulak alanı daha büyük. Orada çok daha fazlalar. Bu tür geçmişte yanlışlıkla korunan türler arasına alınmıştı. Önce o listeden çıkarılması gerekiyor. Sayılarını azaltmaya çalışacağız.”
ETİNDE PROTEİN ORANI FAZLA
Trakya Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nden Doçent Dr. Beytullah Özkan ise su maymunlarıyla ilgili şu bilgileri verdi: “Koru Dağları’ndan Çanakkale’ye, Tekirdağ’a dağıldılar. Kırklareli yakınlarında su sistemlerine gittiler. Hayvan gitgide yayılıyor. Bu hayvan 1960’larda korunmaya alınmıştı. Korunmayan hayvan statüsüne geldiğinde bu hayvanlarla ilgili eylem yapılacak. İnsanlardan kaçmıyorlar. Bu hayvanın eti yeniyor. Normal ete göre protein oranı daha fazla.”
Yorum Yazın