Akaryakıt fiyatlarını; Brent petrol mü, kur mu belirler?

  • Yazdır
  • A
    Yazı Tipi
  • Yorumlar
Akaryakıt fiyatlarını; Brent petrol mü, kur mu belirler?
Abone ol
Brent petrol fiyatının sürekli değişiklik göstermesi tüketicilerde pompaya yansıması yönünde bir beklenti oluşturuyor. Akaryakıt fiyatının nasıl belirlendiği konusunda; brent petrol kadar kurun da ne denli etkili olduğu, son dönemde oldukça merak edilenler arasında yer alıyor. Ancak bu iki etmenin yanı sıra başka faktörler de bulunuyor.

Tüketicilerin aklına akaryakıt fiyatlarıyla ilgili birçok soru geliyor. Gün ve gün gelen, ani yapılan zamlar fiyattaki yükselişin nedenini merak etmelerine neden oluyor. Bunların başında fiyatların petrol fiyatlarıyla doğru orantılı mı olduğu yoksa içerisinde başka değişkenlerin bulunduğu mu geliyor. Öncelikle sıkça gündeme gelen Brent Petrol’ün ne olduğunu açıklamakla başlayalım. 

Brent petrol nedir? 

Brent petrol, Kuzey Denizi'nden çıkarılan tatlı petrol türü. Dünya petrol piyasasına yön veren petroldür. Londra Brent ya da Brent Blend olarak da bilinir. 

Kıstas kabul edilen ham petrol türleri, WTI (Western Texas Intermediate), Brent ve Umman olup, WTI petrolü NYMEX, Brent petrolü ICE, Umman petrolü ise DME üzerinde işlem görmektedir. WTI Orta Amerika'dan, Brent petrolü Kuzey Denizi‘nden, Umman petrolü ise Orta Doğu‘dan çıkarılan petrollere verilen isimdir. 

 Ham petrolü işleyen rafineriler için düşük sülfürlü yani tatlı dediğimiz petrolden benzin veya dizel yakıtı üretmek daha kolaydır. Bu bölgeden çıkarılan petrol tatlı ve hafiftir. Bu yüzden rafine edilmesi kolay dolayısıyla benzin ve dizel yakıt üretimi için uygundur. Ayrıca denizden çıkarıldığı için nakliyesi doğrudan deniz üzerinden uzak bölgelere gönderimini kolaylaştırır. 

 Petrolün fiyatı için nereden geldiği ve hangi bölgeden çıkarıldığı önem arz eder. Üretimi daha ucuz ve hızlı olan daha çok talep görür. Denizden çıkarılan petrol ile karadan çıkarılan petrol fiyatı arasında da fark vardır. 

Brent petrol fiyatı ne kadar? 

ABD'nin stratejik petrol rezervlerinden piyasaya yeni arzı gündeme alması petrol fiyatlarını aşağı çekti. ABD ham petrolünde düşüş yüzde 5'i aştı. 

 ABD ham petrolünde yaşanan son düşüşe rağmen mart ayında fiyatlar yüzde 6 oranında arttı. 

 ABD ham petrolü 102 doların altını görürken, Brent petrol de yüzde 5'e varan gerilemeyle 108 doları gördü. 

 Brent petrolün varili, uluslararası piyasalarda 108-109 dolar civarında işlem görüyor. 

 Fiyatlardaki düşüşte, ABD'nin gelecek aylarda stratejik petrol rezervlerinden 180 milyon varile kadar satış yapmayı planladığına yönelik haber akışı etkili oldu. 

ABD Başkanı Joe Biden'ın satışa yönelik planı bugün açıklaması beklenirken, uzmanlar bu miktardaki bir petrol rezervi satışının fiyatların yükselişini belirli bir noktaya kadar kısıtlamada etkili olabileceğini düşünüyor. 

 Uluslararası Enerji Ajansı'nın, küresel petrol tedarikinin tartışılması için cuma günü olağanüstü bakanlar toplantısı yapılması çağrısı da piyasalarda toplantıdan potansiyel rezerv satışı kararı çıkabileceği beklentilerini yükseltiyor ve bu da fiyatların aşağı yönlü hareketini destekliyor. 

Bir varil brent petrol kaç litredir? 

 SPK'nın internet sitesinde yer alan verilere göre; bir varil petrol 42 galon ham petrol eşdeğerindedir (159 litre). Bir varil ham petrolden, 19,6 galon benzin, 10 galon dizel yakıt ve ısıtıcı yakıt, 4 galon jet yakıtı, 1,7 galon ağır akaryakıt, 1,7 galon LPG ve 7,6 galon diğer türevler üretilebilmektedir. Bütün ham petroller eş değerde değildir. 

Brent Petrol 2022 fiyat listesi 

31.03.2022 tarihine kadar brend petrol (usd), döviz kuru ve akaryakıt fiyatlarının yer aldığı liste: 

Akaryakıt fiyatları nasıl oluşur? 

Petrol Piyasası Kanunu gereğince 1 Ocak 2005 tarihi itibarı ile Serbest Fiyatlandırma Sistemi'ne geçilmiştir. 

Bu sistem ile sektördeki akaryakıt dağıtım şirketleri, farklı fiyat politikalarına göre depo satış fiyatını belirlemekte serbest olduğu gibi, bayiler de dağıtım şirketleri tarafından kendilerine tavsiye edilen tavan pompa satış fiyatlarını uygulamakta veya bulundukları bölgenin rekabet koşullarına göre kendi pompa satış fiyatlarını uygulamakta serbesttirler. 

Tüm akaryakıt ürünlerinin fiyatı, ham petrol fiyatındaki değişimlerden etkilenmekle birlikte, her bir ürünün fiyatı arz-talep dengesine göre ayrı ayrı belirleniyor. Rafineri fiyatları, en yakın erişilebilir serbest dünya piyasası Akdeniz havzasında oluşan benzin ve motorin fiyatları emsal alınarak, rafineriler tarafından belli bir metodoloji çerçevesinde oluşturuluyor. 

Türkiye'de perakende satış fiyatları rekabet koşulları göz önünde bulundurularak oluşturulmaktadır. 

Rafineri Fiyat Oluşumu: Gümrüksüz rafineri fiyatı + ÖTV + EPDK payı = Rafineri Satış Fiyatı (KDV hariç) 

Pompa satış fiyatı 

Dağıtım şirketi tarafından, depo satış fiyatı üzerine bayinin çeşitli masrafları ve bulunduğu bölgenin nakliye ücretlerinin de eklenmesiyle, tavsiye edilen pompa satış fiyatı oluşturulur ve bayilere bildirilir.  

Bayi, tavsiye edilen pompa fiyatını uygulamakta veya bulunduğu bölgenin rekabet koşullarına göre pompa satış fiyatını belirlemekte serbesttir. 


Yorum Yazın