22 Eylül tarihte bugün ne oldu?

OLAYLAR

1792 - Fransa'da Cumhuriyet ilan edildi.

1903 - Italo Marchioni, dondurma külahının (kornet) patentini aldı.

1919 - Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası kuruldu.

1939 - Dikili ve çevresinde deprem: 100'den fazla kişi öldü. Dikili ve Karaburun tamamen yıkıldı.

1940 - Bakanlar Kurulu, İstanbul'da çıkan Le Journal d'Orient gazetesini yedi gün süreyle kapattı. Gazetenin resmi dış politikaya aykırı yayın yaptığı ileri sürüldü.

1950 - Yeni Baştan gazetesinin kurucusu ve yazarı Aziz Nesin hakkında gıyabi tutuklama kararı verildi. Nesin, "Sosyal düzeni yıkmaya yönelik yayın" yapmakla suçlanıyor.

1958 - CHP Genel Başkanı İsmet İnönü, "Demokrasiye paydos demeye Demokrat Parti Genel Başkanı'nın gücü yetmeyecektir" dedi.

1964 - Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, "Yassıada Yargılamaları" hükümlüleri; Refik Koraltan, Rüştü Erdelhun, Selim Yatağan ve Nedim Ökmen'i hastalık nedeniyle affetti.

1980 - İran-Irak Savaşı başladı.

1984 - Gökova Körfezi'nde termik santral kurulmasına karşı çıkan köy kadınları eylem yaptılar.

1986 - 12 Eylül darbesi sonrası Alparslan Türkeş, ilk kez Milliyetçi Çalışma Partisi'nin (MÇP) İstanbul mitinginde konuştu.

1993 - New York Metropolitan Müzesi, "Karun Hazinesi"ni Türkiye'ye geri göndermeye karar verdi.

2000 - Bakanlar Kurulu, Kopenhag Kriterleri ile paralel olan İnsan Hakları Raporunu kabul etti.

2002 - Almanya'da Şansölye Gerhard Schröder'in liderliğindeki Sosyal Demokratlar, genel seçimlerden birinci parti olarak çıktı.

2002 - İsrail birliklerinin, militanları yakalama gerekçesiyle Gazze'de düzenlediği operasyon sırasında çıkan çatışmada 9 Filistinli öldü.

DOĞUMLAR

1211 - İbn-i Hallikân, On üçüncü yüzyılda yaşamış olan tarihçi, fakih ve şair (ö. 1282)

1515 - Clevesli Anne, VIII. Henry'nin dördüncü karısı (ö. 1557)

1552 - IV. Vasili, Rus Çarı (ö. 1612)

1593 - Matthäus Merian, İsviçreli yayıncı (ö. 1650)

1606 - Li Zicheng, Çin'in kısa süreli Shun Hanedanı'nın kurucusu ve tek imparatoru (ö. 1645)

1715 - Jean-Étienne Guettard, Fransız doğa bilimci, botanikçi ve mineralog (ö. 1786)

1741 - Peter Simon Pallas, Prusyalı zoolog ve botanikçi (ö. 1811)

1750 - Christian Konrad Sprengel, Alman doğa bilimci, teolog ve öğretmen (ö. 1816)

1759 - William Playfair, İskoç mühendis ve siyasi ekonomist (ö. 1823)

1791 - Michael Faraday, İngiliz fizikçi (ö. 1867)

1863 - Ferenc Herczeg, Macar oyun yazarı (ö. 1954)

1875 - Mikalojus Konstantinas Ciurlionis, Litvan ressam, besteci ve yazar (ö. 1911)

1878 - Şigeru Yoşida, Japon siyaset adamı (ö. 1967)

1885 - Erich von Stroheim, Alman aktör ve yönetmen (ö. 1957)

1895 - Paul Muni, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nda doğmuş Amerikalı aktör (ö. 1967)

1901 - Charles Brenton Huggins, Amerikalı hekim, fizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1997)

1902 - Ayetullah Humeyni, İran'ın dini lideri (ö. 1989)

1906 - Ilse Koch, Nazi savaş suçlusu (ö. 1967)

1917 - Türkan Aziz, İlk Kıbrıslı Türk başhemşire (ö. 2019)

1931 - Alain Bacquet, Fransız hukukçu

1934 - Ayla Erduran, Türk keman sanatçısı

1942 - David J. Stern, Amerikalı spor (NBA patronu) adamı (ö. 2020)

1951 - David Coverdale, İngiliz müzisyen ve Whitesnake kurucusu ve vokalisti

1954 - Vedat Bilgin, Türk sosyolog, akademisyen, bürokrat ve siyasetçi

1957 - Nick Cave, Avustralyalı müzisyen

1957 - Refat Çubarov, Ukraynalı siyasetçi

1958 - Andrea Bocelli, İtalyan tenor, söz yazarı ve besteci .

1961 - Bonnie Hunt, Amerikalı oyuncu

1961 - Catherine Oxenberg, Amerikalı kadın oyuncu

1964 - Hasan Basri Güzeloğlu, Türk bürokrat

1966 - Erdoğan Atalay, Türk asıllı Alman oyuncu

1966 - Ruth Jones, Galli oyuncu

1967 - Félix Savón, Kübalı boksör

1969 - Yalçın Akdoğan, Türk siyasetçi

1970 - Mystikal, Amerikan rapçi, söz yazarı ve aktör

1970 - Emmanuel Petit, Fransız eski futbolcu

1975 - Elif Güvendik, Türk yapımcı ve sunucu

1976 - Martin Solveig, Fransız DJ

1977 - Ali Sunal, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

1978 - Harry Kewell, Avustralyalı futbolcu

1981 - Barış Atay, Türk sinema ve dizi oyuncusu

1981 - Emre Canpolat, Türk oyuncu

1981 - Sedat Ağçay, Türk futbolcu

1982 - Ayben, Türk rap sanatçısı

1982 - Billie Piper, İngiliz şarkıcı ve oyuncu

1982 - Maarten Stekelenburg, Hollandalı kaleci

1983 - Glenn Loovens, Hollandalı millî futbolcu

1983 - Şeref Tüfenk, Türk güreşçi

1984 - Lazar Angelov, Bulgar fitness modeli

1984 - Thiago Silva, Brezilyalı millî futbolcu

1985 - Faris Haroun, Belçikalı futbolcu

1985 - Tatiana Maslany, Kanadalı oyuncu

1987 - Tom Felton, İngiliz oyuncu

1987 - Tom Hilde, Norveçli kayakla atlamacı

1987 - Zdravko Kuzmanovic, İsviçre doğumlu Sırp futbolcu

1988 - Nikita Andreyev, Rus futbolcu

1989 - Kim Hyo-yeon, Güney Koreli şarkıcı, rapçi, dansçı, DJ ve televizyon kişiliği

1990 - Senem Kuyucuoğlu, Türk model ve sunucu

1992 - Emin Mehdiyev, Azeri futbolcu

1994 - Enver Cenk Şahin, Türk futbolcu

1994 - Muhammed Kanu, Suudi milli futbolcusu

1994 - Park Jin-young, Güney Koreli oyuncu, şarkıcı-şarkı yazarı, koreograf ve dansçı

1995 - Nayeon, Güney Koreli şarkıcı ve dansçı

1999 - Kim Yoo-jung, Güney Koreli oyuncu, model ve sunucu

1999 - Tallan Latz, Amerikalı gitarist

ÖLÜMLER

1158 - Otto von Freising, Alman papaz ve vakainüvis (d. 1114)

1253 - Dogen, Kyoto doğumlu Japon Zen hocası ve Japonya'daki Soto Zen okulunun kurucusu (d. 1200)

1408 - VII. İoannis, İmparator IV. Andronikos ile Bulgar Çarı İvan Alexander ve Eflaklı Teodora'nin kızı olan Bulgar Keratsa'nın oğlu (d. 1370)

1520 - Yavuz Sultan Selim, Osmanlı'nın 9. Padişahı (d. 1470)

1531 - Louise de Savoie, Fransız soylu, Auvergne ve Bourbonnais naibesi, Nemours düşesi ve Fransa Kralı I. François'nın annesi (d. 1476)

1539 - Guru Nanak, Sihlerin ilk gurusu (d. 1469)

1554 - Francisco Vásquez de Coronado, İspanyol kâşif (d. 1510)

1703 - Vincenzo Viviani, İtalyan matematikçi ve bilim adamı (d. 1622)

1756 - Ebu'l Hasan Ali, Hüseyni Hanedanının ve Tunus Beyliğinin ikinci beyi (d. 1688)

1774 - XIV. Clemens, 19 Mayıs 1769 ile 22 Eylül 1774 arasında papa (d. 1705)

1828 - Shaka, Zulu kabilesinin en etkili lideri (d. 1787)

1872 - Vladimir Dal, Rus Hekim, doğabilimci, sözlükbilimci ve dilbilimci (d. 1801)

1888 - Gustave Boulanger, Fransız klasik figür ressamı ve doğa bilimci (d. 1824)

1895 - Viktor Rydberg, İsveçli yazar (d. 1828)

1897 - Antônio Conselheiro, Brezilya dini lider ve vaiz (d. 1830)

1914 - Alain-Fournier (d. Henri Alban-Fournier), Fransız yazar (ö. 1886)

1943 - Sedat Nuri İleri, Türk karikatürist (d. 1888)

1945 - Galip Bahtiyar Göker, Türk siyasetçi (d. 1881)

1945 - Mürsel Bakü, Türk asker ve siyasetçi (d. 1881)

1952 - Kaarlo Juho Ståhlberg, Finlandiya Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı (d. 1865)

1956 - Frederick Soddy, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1877)

1960 - Melanie Klein, Britanyalı psikanalist (d. 1882)

1969 - Adolfo López Mateos, Meksikalı siyasetçi (d. 1909)

1969 - Aleksandras Stulginskis, Litvanya'nın ikinci Cumhurbaşkanı (d. 1885)

1973 - Paul van Zeeland, Belçikalı avukat, ekonomist, Katolik politikacı ve devlet adamı (d. 1893)

1979 - Ebu'l-A'lâ Mevdudî, Pakistanlı müfessir, İslam âlimi, gazeteci ve yazar (d. 1903)

1985 - Axel Springer, Alman yayımcı (d. 1912)

1989 - Irving Berlin, Amerikalı besteci ve şarkı sözü yazarı (d. 1888)

1994 - Hedwig Potthast, Heinrich Himmler'in metresi (d. 1912)

1996 - Dorothy Lamour, Amerikalı aktris (d. 1914)

1999 - George C. Scott, Amerikalı oyuncu ve Oscar Ödülü sahibi (d. 1927)

2001 - Fikret Kızılok, Türk besteci ve müzik yorumcusu (d. 1946)

2001 - Isaac Stern, Rus asıllı Amerikalı kemancı (d. 1920)

2004 - Big Boss Man, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1963)

2007 - Marcel Marceau, Fransız pandomim sanatçısı (d. 1923)

2008 - Hadi Çaman, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1943)

2008 - Thomas Dörflein, Alman hayvanat bahçesi görevlisi (d. 1963)

2010 - Jackie Burroughs, İngiliz-Kanadalı oyuncu (d. 1939)

2010 - Eddie Fisher, Amerikalı şarkıcı (d. 1928)

2010 - Jorge González, Arjantin asıllı Amerikalı profesyonel güreşçi ve basketbolcu (d. 1966)

2011 - Cengiz Dağcı, Kırım Tatarı yazar ve şair (d. 1919)

2011 - Aristides Pereira, Yeşil Burunlu siyasetçi (d. 1923)

2011 - Knut Steen, Norveçli heykeltıraş (d. 1924)

2011 - Vesta Williams, Amerikalı soul müzik şarkıcısı, söz yazarı ve aktris (d. 1957)

2013 - David H. Hubel, Amerikalı nörofizyolog (d. 1926)

2013 - Álvaro Mutis, Kolombiyalı yazar, şair, köşe yazarı, yayıncı ve film yapımcısı (d. 1923)

2013 - Luciano Vincenzoni, İtalyan oyun yazarı (d. 1926)

2014 - Hans E. Wallman, İsveçli yönetmen ve yapımcı (d. 1936)

2015 - Yogi Berra, Amerikalı efsane beyzbol oyuncusu ve çalıştırıcısı (d. 1925)

2017 - Paavo Olavi Lonkila, Finlandiyalı kros kayakçısı (d. 1923)

2017 - Börje Vestlund, İsveçli siyasetçi (d. 1960)

2018 - Avi Duan, İsrailli siyasetçi (d. 1955)

2018 - Chas Hodges, İngiliz şarkıcı ve müzisyen (d. 1943)

2018 - Al Matthews, Amerikalı siyahi şarkıcı, oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1942)

2018 - Edna Molewa, Güney Afrikalı kadın siyasetçi ve bakan (d. 1957)

2019 - Vytautas Briedis, Litvanyalı profesyonel kürek sporcusu (d. 1940)

2019 - Sándor Sára, Macar film ve görüntü yönetmeni (d. 1933)

2020 - Michael Gwisdek, Alman aktör ve film yönetmeni (d. 1942)

2020 - Frie Leysen, Belçikalı festival organizatörü ve sanat yönetmeni (d. 1950)

2020 - Jacques Sénard, Fransız diplomat (d. 1919)

2020 - Road Warrior Animal, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1960)

2020 - Agne Simonsson, İsveçli eski millî futbolcu (d. 1935)

2020 - Ashalata Wabgaonkar, Hint oyuncu (d. 1941)

TATİLLER VE ÖZEL GÜNLER

Dünya Otomobilsiz yaşam günü

Endüstri Mühendisleri günü