19 Mart tarihte bugün ne oldu?

OLAYLAR

1279 - Yamen Muharebesi'nde 20 bin kişilik kuvveti bulunan Moğol Yuan Hanedanı, 200 binlik Çinli Güney Song Hanedanı'nı mağlup ederek tüm Çin'de hakimiyet sağladı.

1452 - III. Frederik, Papa tarafından taç takılan son Kutsal Roma imparatoru oldu.

1839 - Louis-Jacques-Mandé Daguerre, dagerreyotipi icat etti.

1866 - Osmanlı Hükûmeti, Süveyş Kanalı'nın açılması konusunda izin verdi.

1877 - Ayan Meclisi görevine başladı.

1883 - Amerikalı ayakkabıcı ustası Jan Ernst Matzeliger, bir ayakkabıyı bir seferde bütünüyle imal eden ilk makineyi icat ederek ayakkabı sanayisinde bir devrim yarattı.

1899 - Otomobil yağı üreten Castrol şirketi kuruldu.

1915 - Güneş Sistemi gezegenlerinden Plüton'un ilk fotoğrafı çekildi. Ancak Plüton'un yeni bir gezegen olduğu o tarihte anlaşılamadı.

1920 - ABD Senatosu, Versay Antlaşması'nı onaylamayı reddetti.

1920 - Mustafa Kemal, Ankara'da bir Meclis toplanması amacıyla genelge yayımladı.

1932 - Sydney Harbour Bridge açıldı.

1945 - ABD Deniz Kuvvetleri'ne ait USS Franklin uçak gemisi, Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'ne ait bombardıman uçağı "Ginga" tarafından bombalandı.

1945 - SSCB, bir nota ile 1925 tarihli Türk-Sovyet Dostluk ve Tarafsızlık Antlaşması'nı yenilemeyeceğini bildirdi

1955 - Agence France-Presse'in (AFP) Ankara temsilcisi Erol Güney, Türkiye yurttaşlığından çıkarıldı.

1965 - Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu patlamasında; 69 işçi öldü, 58 işçi de yaralandı.

1970 - Batı Almanya'nın Başbakanı Willy Brandt ile Doğu Almanya'nın Başbakanı Willi Stoph ilk defa görüştü.

1971 - CHP Kocaeli Milletvekili Prof. Dr. Nihat Erim, partisinden istifa etti ve Başbakanlık'a atandı.

1975 - Tarihe Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti (MC) olarak geçen, dört sağ partiden (AP, MSP, MHP, CGP) oluşan koalisyon işbaşına geldi.

1980 - Ankara'da bir inzibat erini öldürme iddiasıyla yargılanan Erdal Eren ölüm cezasına çarptırıldı. Eren'in infazı, 18 yaşından küçük olduğuna ilişkin kemik raporu nedeniyle tartışmalara yol açtı.

1985 - Uluslararası PEN Yazarlar Birliği, Aziz Nesin'i onur üyeliğine seçti. Onur üyeliği belgesi, Arthur Miller ve Harold Pinter tarafından verildi.

1995 - Osman Pamukoğlu'nun yönettiği "Çelik-1 Operasyonu" başladı

1997 - Diriliş Partisi iki genel seçime girmediği için kapatıldı.

1998 - Gazeteci Metin Göktepe'nin öldürülmesi davasında; beş polis, kastı aşan zor kullanarak ölüme sebebiyet verme suçundan 7 yıl altışar ay hapis cezasına çarptırıldı, altı polis ise beraat etti.

2003 - ABD askerleri, Irak-Kuveyt sınırındaki askerden arındırılmış bölgeye girdi. ABD uçakları da Irak'ın batısını bombalamaya başladı.

2003 - TSK'nın Kuzey Irak'a gönderilmesi, Türk hava sahasının yabancı silahlı kuvvetlerin hava unsurlarına 6 ay süreyle açılmasına ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, TBMM'ye sunuldu.

2006 - Azerbaycan Millî Direniş Teşkilatı kuruldu.

2007 - New York'ta "United for Peace and Justice" örgütünün düzenlediği, "Savaşa Hayır" yürüyüşüne on binlerce kişi katıldı.

2007 - Rusya'nın Kemerovo Oblastındaki Novokuznetsk şehrinde bulunan Ulyanovskaya maden işletmesinde, yerin 270 m altında meydana gelen patlamada 108 madenci öldü.

2011 - 2011 Libya ayaklanması'na müdahale etmek için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 1973 sayılı kararı doğrultusunda Koalisyon Kuvvetleri, 2011 Libya bombardımanını başlattı.

2016 - İstanbul Taksim'de bombalı patlama meydana geldi. 4 ölü ve 36 yaralı bulundu.

2016 - Dubai şehrinden gelen ve Rusya'nın Rostov-na-Donu şehrindeki havalimanına inişe geçen, Flydubai şirketine ait yolcu uçağı iniş esnasında düştü. Uçaktaki 55 yolcu ile 7 mürettebat öldü.

DOĞUMLAR

1496 - Mary Tudor, Fransa Kraliçesi (ö. 1533)

1534 - José de Anchieta, İspanyol Cizvit misyoner (ö. 1597)

1641 - Abdülgani Nablus, Şam'lı alim ve Sufi (ö. 1731)

1661 - Francesco Gasparini, İtalyan barok bestecisi (ö. 1727)

1813 - David Livingstone, İskoç misyoner ve kâşif (ö. 1873)

1821 - Richard Francis Burton, İngiliz kâşif (ö. 1890)

1832 - Ármin Vámbéry, Macar oryantalist (ö. 1913)

1848 - Wyatt Earp, Amerikalı kanun adamı (ö. 1929)

1849 - Alfred von Tirpitz, Alman amiral (ö. 1930)

1883 - Walter Haworth, İngiliz kimyager (ö. 1950)

1888 - Josef Albers, Amerikalı ressam (ö. 1976)

1900 - Frédéric Joliot-Curie, Fransız fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (1958)

1905 - Albert Speer, Alman siyasetçi (ö. 1981)

1906 - Adolf Eichmann, Alman SS subayı (ö. 1962)

1912 - Adolf Galland, Nazi Almanyası'nın Luftwaffe as pilotu (ö. 1996)

1914 - Jiang Qing, Çinli siyasetçi ve Mao Zedong'un 3. karısı (ö. 1991)

1924 - Abdullah Gegiç, Yugoslav asıllı Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2008)

1925 - Julio Canessa, Şilili asker ve siyasetçi (ö. 2015)

1931 - Emma Andijewska, Ukrayna doğumlu Amerikalı şair, yazar ve ressam

1933 - Philip Roth, Amerikalı yazar

1936 - Erdoğan Alkin, Türk ekonomist ve akademisyen (ö. 2013)

1936 - Güner Sümer, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1977)

1936 - Ursula Andress, İsviçre doğumlu Amerikalı sinema oyuncusu

1938 - Dinçer Sümer, Türk tiyatro yazarı, yönetmen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019)

1947 - Glenn Close, Amerikalı sinema ve tiyatro sanatçısı

1955 - Bruce Willis, Amerikalı oyuncu

1957 - Abdülkadir Mesduva, Cezayirli bürokrat

1959 - Ralph David Abernathy III, Amerikalı siyasetçi ve iş insanı (ö. 2016)

1963 - Mary Scheer, Amerikalı oyuncu

1964 - Mesut Bakkal, Türk teknik direktör

1971 - Faruk Beşok, Türk basketbolcu

1973 - Tolga Tekin, Türk oyuncu

1974 - Onuryay Evrentan, Türk oyuncu

1976 - Alessandro Nesta, İtalyan futbolcu

1978 - Lenka, Avustralyalı şarkıcı

1979 - Hidayet Türkoğlu, Türk basketbolcu

1979 - Lara, Türk şarkıcı

1979 - Rıza Kocaoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu

1981 - Burcu Çetinkaya, Türk ralli pilotu

1981 - Kolo Touré, Fildişi Sahilli futbolcu

1983 - Evan Bourne, Amerikalı profesyonel güreşçi

1985 - Christine Guldbrandsen, Norveçli müzisyen

1985 - Yolanthe Cabau, İspanyol-Hollandalı oyuncu ve televizyon sunucusu

1993 - Hakim Ziyech, Hollandalı futbolcu

ÖLÜMLER

1406 - İbn-i Haldun, Tunuslu düşünür ve tarihçi (d. 1332)

1534 - Ayşe Hafsa Sultan, Osmanlı'nın ilk Valide Sultanı (d. 1479)

1790 - Cezayirli Hasan Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Sadrazamı (d. 1713)

1865 - Joseph Lebeau, Belçika Başbakanı (d. 1794)

1897 - Antoine Thomson d'Abbadie, Fransız seyyah (d. 1810)

1916 - Vasili Surikov, Rus ressamı (d. 1848)

1928 - Emil Wiechert, Alman jeofizikçi (d. 1861)

1930 - Arthur Balfour, İngiliz politikacı (d. 1848)

1940 - Besim Ömer Akalın, Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve Milletvekili (d. 1862)

1943 - Frank Nitti, İtalyan mafya lideri (d. 1886)

1950 - Edgar Rice Burroughs, Amerikalı yazar ("Tarzan"ı kaleme alan) (d. 1875)

1950 - Walter Haworth, İngiliz kimyager (d. 1883)

1955 - Leonid Govorov, Yüksek Sovyet üyesi ve Savunma Bakanı yardımcısı (d. 1897)

1955 - Mihály Károlyi, Macaristan'ın ilk devlet başkanı (d. 1875)

1965 - Gheorghe Gheorghiu-Dej, Rumen siyasetçi (d. 1901)

1968 - Celil Kiyekbayev, Sovyet Başkurt bilim insanı, Türkolog ve filolog (d. 1911)

1980 - Bedrettin Tuncel, Türk akademisyen, çevirmen, edebiyatçı ve siyasetçi (d. 1910)

1982 - Randy Rhoads, Amerikalı müzisyen (d. 1956)

1987 - Louis de Broglie, Fransız fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1892)

1996 - Virginia Henderson, Amerikalı hemşire (d. 1897)

1997 - Eugène Guillevic, Fransız şair (d. 1907)

1998 - Hanzade Sultan, Osmanlı'nın son Padişahı Sultan Vahdettin ve son Halife Abdülmecit Efendi'nin torunu (d. 1923)

2003 - Suna Korad, Türk opera sanatçısı (d. 1935)

2004 - Haldun Derin, Türk bürokrat (Atatürk, İsmet İnönü ve Celal Bayar'ın özel kalem müdürlüğünü yapan) (d. 1912)

2005 - John Zachary DeLorean, Amerikalı mühendis ve DeLorean Motor Company'nin kurucusu (d. 1925)

2008 - Hugo Claus, Flaman romancı, şair, oyun yazarı, ressam ve film yönetmeni (d. 1929)

2008 - Sir Arthur C. Clarke, İngiliz bilim kurgu yazarı ve mucit (d. 1917)

2010 - Bülent Düzgit, Türk karikatürist (d. 1947)

2016 - Roger Agnelli, Brezilyalı bankacı, şirket yöneticisi ve iş insanı (d. 1959)

2018 - Hasan Celal Güzel, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1945)

2019 - Ümit Yesin, Türk oyuncu (d. 1954)