Aksaray’da 24 yaşındaki bir kadın, zayıflamak amacıyla düzenli olarak tükettiği poşetli bitki çayı nedeniyle karaciğer yetmezliğine girdi. Komaya giren genç kadın, ancak karaciğer nakli ile hayata tutunabildi. Bu olay, bitkisel ürünlerin kontrolsüz tüketiminin ciddi sağlık risklerini yeniden gündeme taşıdı.
Sağlık Bakanlığı denetim i̇çin devrede
Türkiye Gazetesi'nin haberine göre, olay sonrası Sağlık Bakanlığı, geleneksel bitkisel tıbbi ürünlerin ruhsatlandırılması ve yalnızca eczanelerde satılması yönünde adım attı. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Başkanı Prof. Dr. Ahmet Ayar, denetimsiz satışların halk sağlığı açısından ciddi risk taşıdığını belirterek şunları söyledi:
“Bu ürünlerin denetimsiz şekilde piyasaya sunulması halk sağlığı açısından ciddi riskler doğuruyor. Çayların içinde iki bin civarında aktif kimyasal madde var. Çok önemli kısmı sinir sistemi ile damar hastalıklarına zemin hazırlıyor. Gen zararı da yapıyor. Sadece onaylı çaylar içilmeli.”
TİTCK 190 bitki i̇çin bilimsel rehber hazırladı
Prof. Dr. Ayar, kantarondan rezeneye kadar 190 adet tıbbi bitki için monograf (bilimsel değerlendirme dosyası) hazırlandığını açıkladı:
“Amacımız, geleneksel bitkisel tıbbi ürün kapsamında ruhsatlandırılan tıbbi çayların üretim kalitesinin artırılması, standardizasyon sağlanması, AR-GE faaliyetleri ve üreticinin desteklenmesi adına somut öneriler geliştirmek.”
İsim benzerliğine dikkat
Başkent Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Başaran, bitkisel ürünlerin bilimsel sınıflandırılmadan tüketilmesinin ölümcül sonuçlara yol açabileceğini ifade etti. Başaran şunları kaydetti:
“Zayıflama çayı olarak kullanılan Stephania tetrandra bitki çayının yerine yöresel isim benzerliği sebebiyle Aristolochia fangchi bitkisinin çay olarak tüketilmesi sonucu nefropatiye bağlı olarak Belçika’da 104 vaka görülmüş, 43 hastada böbrek yetmezliği gelişmiş, 30’u ölümle sonuçlanmış.”
