Kanun teklifinin genel gerekçesinde, 2023 bütçesinin; istihdamı artıran, yüksek katma değerli üretimi öncelikli kılan ve ihracat temelli sürdürülebilir büyüme stratejisinin kararlı bir biçimde uygulanması, fiyat artışlarını etkileyen tüm unsurlarla mücadele edilerek enflasyonun düşürülmesi, kaynak kullanımında ve dağılımında etkinliğin sağlanması, maliye politikasının sürdürülebilirliğinin gözetilmesi ve kamu maliyesi alanında elde edilen kazanımların gelecek dönemde de korunması başta olmak üzere belirlenen hedeflerin gerçekleştirilmesi amacını taşıdığı belirtildi.
Bütçe ödeneklerinin, Orta Vadeli Program'da yer alan makroekonomik göstergeler, politika ve öncelikler, tedbir hedefleri, idarelerin geçmiş yıllar harcama eğilimleri, yürüttükleri önemli faaliyet, proje ve ihtiyaçlarının dikkate alınarak belirlendiğine işaret edilen gerekçede, bütçe gelir tahminlerinin ise Orta Vadeli Program'da belirlenen gelir politikası hedef ve öncelikleri ile makroekonomik göstergeler, geçmiş yıl gelir tahsilatları, gelir politikalarının bütçe gelirlerine etkileri, ulusal ve uluslararası piyasalardaki gelişmelerin göz önünde bulundurularak oluşturulduğu vurgulandı.
Hedefler
Genel gerekçede, bütçenin, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'na uygun olarak şu hedefler doğrultusunda hazırlandığı kaydedildi:
"- İstihdamı desteklemek, yatırım, üretim ve ihracatı önceliklendiren büyümeyi sürdürmek, verimli ve rekabetçi yerli üretim yapısını güçlendirmek, ithalata olan bağımlılığı azaltmak, kalıcı fiyat istikrarına ulaşmak, beşeri sermaye ve iş gücü kalitesini artırmak, iş ve yatırım ortamını iyileştirmek ve adaletli paylaşıma yönelik ekonomik dönüşümü gerçekleştirmek,
- Gelirler politikasını, fiyat istikrarı ve gelir dağılımını gözetecek şekilde para ve maliye politikaları ile eş güdüm içerisinde belirlemeye devam etmek,
- Kamu mali yönetiminde sürdürülebilir ve sağlıklı gelir kaynaklarının artırılması için vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde vergi tabanının genişletilmesini ve gönüllü uyumun artırılmasını sağlamak, kamu gelirlerine yönelik tahsilat performansını artırmak ve kayıt dışı ekonomiyle mücadeleye kararlılıkla devam etmek,
- Bütçe disiplinini sürdürerek kamu açıklarının tedrici olarak azaltılmasını, mali yapının daha da güçlendirilmesini ve kamu hizmetlerinin bütçe içerisinde kalınarak ayrılan kaynaklar üzerinde harcama yapılmasına yol açmadan azami tasarruf içerisinde yerine getirilmesini sağlamak,
- Kamu kaynak kullanımında; temel politika belgelerinde belirlenen politika, tedbir ve öncelikler doğrultusunda hareket etmek, kamu idarelerinin kendilerine tahsis edilen ödenekleri aşmadan kaynaklarını etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanmasını temin etmek,
- Harcama gözden geçirmeleri sonucunda verimsiz harcama alanlarını tasfiye etmek, bu yolla oluşturulacak mali alanın öncelikli harcama alanlarına tahsis edilmesini sağlamak,
- Eğitim sisteminde yapılacak köklü reformlar ile eğitimin kalitesinin artırılmasını sağlamak ve rekabetçi üretim ve verimlilik için gerekli olan becerilere sahip iş gücünü yetiştirmek, ülkenin beşeri sermayesinin güçlendirilmesi amacıyla okullar arası başarı farklarını azaltarak ve okul öncesi eğitimi yaygınlaştırarak eğitimde fırsat eşitliğini artırmak, temel eğitimi güçlendirmek, tüm kademe ve sınıf seviyelerinde öğretmenlerin mesleki gelişimlerini iyileştirecek eğitimleri çeşitlendirerek yaygınlaştırmak,
- Uzaktan öğrenme yöntemlerini teşvik ederek bireylerin sertifika almalarına imkan tanımak ve ulusal hayat boyu öğrenme izleme sistemini kurarak kalite, etkililik ve verimliliği sağlayacak eğitim programları geliştirmek,
- Sağlık harcamalarında etkinliğin sağlanması için arz ve talep yönlü düzenlemeleri hayata geçirmek, birinci basamak sağlık hizmetlerini güçlendirerek sağlık sistemi içindeki etkinliğini artırmak, sağlık hizmetlerinin kalitesinden ödün verilmeksizin gereksiz kullanımı önlemek üzere ilaç, tıbbi cihaz ve tedavi harcamalarını daha akılcı hale getirmek,
- Tarımsal destekleri üretimde verimliliği ve kaliteyi artıracak şekilde tahsis etmek, başta tohum, gübre, yem, mazot ve ilaç olmak üzere tarımda girdi maliyetlerini azaltmak, finansman yükünü hafifletici, teknoloji odaklı dönüşümü sağlayıcı programları uygulamak, stratejik tarım ürünlerinde hedef yeterlilik oranlarında üretimin tesis edilmesi suretiyle gıda arz güvenliğini sağlamak ve çiftçi gelirlerinin üretimin sürdürülebilirliğini temin edecek şekilde belirlenmesine devam etmek,
- Tarım arazilerinin amacı dışında kullanımının önüne geçilmesine, ekilebilir arazilerin üretime kazandırılmasına, sulanabilir alanların artırılmasına ve sertifikalı tohum kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmaları sürdürmek,
- Enerji fiyatlarında meydana gelen yüksek artışların başta dar gelirliler olmak üzere nihai tüketiciye yansıtılmaması politikasını sürdürmek,
- Sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliğini güçlendirmek."
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, 2023 bütçe giderlerinin 4 trilyon 470 milyar lira, bütçe gelirlerinin 3 trilyon 810 milyar lira olacağının öngörüldüğünü açıklamıştı.
2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi, TBMM Başkanlığı tarafından Plan ve Bütçe Komisyonuna havale edildi.
