ABD Başkanı Donald Trump’ın Louisiana Valisi Jeff Landry’yi ‘Grönland Özel Temsilcisi’ olarak görevlendirmesi, Kopenhag’da rahatsızlık yarattı. Danimarka yönetimi, atamanın ülkenin egemenlik hassasiyetleriyle bağdaşmadığını kaydetti.
Başbakan Mette Frederiksen, Instagram hesabından yaptığı paylaşımda Grönland’ın ‘satılık’ olmadığının altını çizerek, “Grönlandlılar kendi geleceklerine kendileri karar verir. Her zaman istediğinizi elde edemezsiniz” dedi. Frederiksen, Danimarka’nın demokratik ilkelerinden geri adım atmayacağını belirterek, “Danimarka Krallığı’nın toprak bütünlüğüne saygı bekliyoruz” ifadesini kullandı.
‘Kendi demokrasimiz var’
Grönland Başbakanı Jens-Frederik Nielsen de sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Washington’un ‘özel temsilci’ atamasının kendileri açısından bağlayıcı olmadığını söyledi:
Kendi demokrasimiz, kendi kararlarımız ve ayakta duran güçlü bir toplumumuz var. Grönland, Grönlandlılara aittir ve buna saygı duyulmalıdır.
Büyükelçi çağrısı gündemde
Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, Danimarka basınına yaptığı açıklamada, ABD’nin Kopenhag Büyükelçisi Ken Howery’nin kısa süre önce Nuuk’u ziyaret ettiğini hatırlatarak, egemenlik söz konusu olduğunda Danimarka’nın ‘kırmızı çizgileri’ bulunduğunu dile getirdi.
Rasmussen, “İlişkilerin yolunda gittiğini düşünüyorduk. Bir anda özel bir temsilci atanıyor. Bunun amacı ne? Elbette açıklama talep etmeliyiz” diyerek, büyükelçinin Dışişleri’ne çağrılmasının masada olduğunu ima etti.
Danimarka’daki birçok siyasi parti de Trump’ın Landry’yi bu göreve getirmesine sert tepki gösterdi.
Trump’ın Grönland gündemi
Trump, göreve gelmesinin ardından Grönland’ın ABD kontrolünde olması gerektiğini defalarca dile getirerek, adanın mülkiyetinin ve denetiminin ‘mutlak zorunluluk’ olduğunu savunmuştu. ABD Başkanı, bu yaklaşımın ‘özgür dünyayı savunmak’ için gerekli olduğunu söylemişti.
Bu açıklamalar, Grönlandlı yetkililer başta olmak üzere geniş kesimlerin tepkisini çekmişti. Dönemin Grönland Başbakanı Mute Bourup Egede, “Grönland Grönland halkınındır. Satılık değiliz ve asla satılık olmayacağız” sözleriyle karşı çıkmıştı.
Danimarka Krallığı’na bağlı iki özerk bölgeden biri olan Grönland, Faroe Adaları ile birlikte krallık çatısı altında yer alıyor. Grönland, Danimarka’ya yaklaşık 2 bin 900 kilometre mesafede bulunuyor.
