Sosyal medya kullanıcıları, doğruluk kontrolü için yapay zekâ araçlarına yöneliyor. Ancak uzmanlar, bu eğilimin ciddi riskler taşıdığı uyarısında bulunuyor. Elon Musk’ın sahibi olduğu xAI tarafından geliştirilen Grok gibi sohbet botları, zaman zaman ciddi yanlış bilgiler yayıyor.
X platformunda (eski adıyla Twitter) entegre olarak kullanılan Grok, kullanıcıların güncel olaylara dair sorularına yanıt veriyor. Ancak Grok’un bazı örneklerde dezenformasyona neden olduğu belirlendi. Örneğin; Sudan’daki eski bir havaalanı görüntüsünü Hindistan-Pakistan çatışmasına ait bir füze saldırısı olarak tanımlayan sistem, Nepal’deki bir yangın videosunu da Pakistan’ın askeri operasyonuna dair “kanıt” olarak sundu.
Grok, Güney Afrika bağlamında “beyaz soykırımı” gibi aşırı sağ kaynaklı komplo teorilerini de alakasız konulara dahil etti. Bu durum, yapay zekâ sistemlerinin eğitimi ve içerik denetimi konusunda ciddi soru işaretleri yarattı.
Dezenformasyon Kolaylaşıyor
Dezenformasyonla mücadele eden NewsGuard’dan McKenzie Sadeghi, yapay zekâya duyulan güvenin arttığını ancak bu sistemlerin özellikle güncel gelişmelerde güvenilir bilgi sunamadığını ifade etti. Uruguay’da AFP doğrulayıcılarının testinde, Google’ın Gemini aracı, yapay zekâ ile üretilmiş bir kadının görselini gerçek sanarak uydurma kimlik bilgileri sundu.
Benzer şekilde, Grok da Amazon Nehri’nde yüzen dev bir anakondanın videosunu “gerçek” olarak tanımlayıp hayali bilimsel açıklamalarda bulundu. Oysa görüntü tamamen yapay zekâ tarafından üretilmişti.
Denetim Mekanizmaları Yetersiz mi?
Meta, 2024 başında ABD’deki üçüncü taraf doğrulama programını sonlandırdı ve “Topluluk Notları” gibi kullanıcı katkılı doğrulama sistemine geçti. Ancak uzmanlar, bu modelin etkinliğini sorguluyor. ABD'de doğrulama faaliyetleri özellikle siyasi kutuplaşmanın etkisiyle “sansür” tartışmalarına neden oluyor.
Öte yandan AFP gibi profesyonel doğrulayıcılar 26 dilde hizmet vererek özellikle Latin Amerika, Asya ve Avrupa ülkelerinde aktif çalışmaya devam ediyor.
Yapay Zekâya Müdahale İddiaları
Yapay zekâ sistemlerinin eğitimi ve içerik politikaları zaman zaman dış müdahalelere açık olabiliyor. Grok’un aşırı sağcı komplo teorilerini kullanması, sistem komutlarına dışarıdan müdahale ihtimalini gündeme getirdi. Bir kullanıcının bu değişikliği kimin yaptığını sorması üzerine Grok, en olası kişinin Elon Musk olduğunu belirtti.
Tüm bu gelişmeler, yapay zekâ destekli bilgi kaynaklarına temkinli yaklaşılması gerektiğini bir kez daha gözler önüne seriyor.
