Kan nakli modern tıbbın en hayati uygulamalarından biri olsa da, nadir kan gruplarına sahip kişiler için uygun donör bulmak neredeyse imkânsız. Bu grupların en nadiri olan Rh null, kırmızı kan hücrelerinde hiçbir Rh antijeni bulunmamasıyla tanınıyor. Dünyada yalnızca 6 milyonda bir kişide görülen bu kan, tüm ABO gruplarıyla uyumlu olması nedeniyle “evrensel donör” niteliğinde kabul ediliyor.
İngiltere’deki Bristol Üniversitesi’nden Prof. Ash Toye liderliğindeki ekip, Crispr-Cas9 gen düzenleme yöntemiyle laboratuvarda Rh null kanı üretmeyi başardı. Araştırmacılar, kan uyumsuzluklarının çoğuna neden olan beş temel antijeni — ABO, Rh, Kell, Duffy ve GPB — devre dışı bırakarak ultra-uyumlu hücreler elde etti.
Bu gelişme, özellikle nadir kan grubuna sahip hastalar için umut verici olarak görülüyor. Ancak uzmanlar, gen düzenleme teknolojisinin klinik kullanıma geçebilmesi için uzun yıllar sürecek testler gerektiğini vurguluyor.
Prof. Toye, “Eğer bu yöntemi güvenli şekilde uygulayabilirsek, artık donör bulamayan hastalar için sınırsız kan üretimi mümkün olacak” dedi.
Bilim insanları, gelecekte laboratuvarda üretilen bu kanı dondurarak nadir kan grubu bankalarında saklamayı ve acil durumlarda kullanmayı hedefliyor.
