Parkinson hastalığı, belirtilerini gösterene kadar yıllarca fark edilmeden ilerleyebiliyor. Ancak bilim insanları şimdi, kulağımızdaki sıradan bir salgının bu sinsi hastalığı çok daha erken fark etmemizi sağlayabileceğini söylüyor. Çin'de yapılan kapsamlı bir çalışmada, kulak kirinde bulunan bazı kimyasal bileşenlerin Parkinson hastalarına özgü bir yapıya sahip olduğu belirlendi.
BEKLENMEYEN BİR TANI ARACI: KULAK KİRİ
Araştırmacılar, Parkinson hastalarında sebumun (yağ salgısı) bileşiminde belirgin değişiklikler olduğunu ve bu değişikliklerin kulak kirinde de tespit edilebildiğini belirtti. Sebumdan yayılan uçucu organik bileşikler (VOC'ler), Parkinson hastalığında rol oynayan nörodejenerasyon, oksidatif stres ve iltihaplanma gibi süreçlerden etkileniyor.
Ancak deri yüzeyinden alınan örnekler çevresel etkenlerden (hava kirliliği, nem vs.) etkilenebildiği için güvenilirlik sorunları yaşanıyordu. Bu nedenle araştırmacılar, çevresel etkilerden daha korunaklı olan kulak kirine yöneldi.
YÜKSEK BAŞARI ORANI SAĞLADI
2017-2021 yılları arasında Çin’in Yunnan bölgesinden toplanan 209 kişinin kulak kiri örnekleri incelendi. Bunların 108’i Parkinson teşhisi almış kişilerdi. Gaz kromatografisi ve kütle spektrometrisi ile yapılan analizler sonucunda, Parkinson hastalarının kulak kirinde sağlıklı bireylerden anlamlı şekilde farklı olan dört uçucu organik bileşik (etilbenzen, 4-etiltoluen, pentanal ve 2-pentadesil-1,3-dioksolan) tespit edildi.
YAPAY ZEKA İLE TANI YÜZDE 94 ARTTI
Araştırmacılar, elde ettikleri VOC verilerini analiz edebilecek bir yapay zeka koku tanıma sistemi geliştirdi. Bu sistem, Parkinson hastalarını sağlıklı bireylerden %94 doğruluk oranıyla ayırt edebildi. Bilim insanlarına göre bu sistem, düşük maliyetli ve hızlı bir ön tarama testi olarak kullanılabilir.
PARKİNSON HASTALIĞI NEDİR?
Parkinson, Alzheimer’dan sonra en yaygın nörodejeneratif hastalık olarak biliniyor. Genellikle 60 yaş üzeri bireyleri etkiliyor ancak birçok kişi yıllarca teşhis almadan yaşayabiliyor. Hastalık; titreme, kas sertliği, yavaş hareket etme ve denge bozuklukları gibi motor semptomlarla ilerliyor.
ABD’de yılda yaklaşık 500 bin kişi Parkinson teşhisi alıyor. Ancak teşhis almamış bireylerle birlikte gerçek sayının bir milyonu aşabileceği tahmin ediliyor. Tedavi maliyeti ise yılda 14 milyar doları buluyor. Uzmanlara göre 2040’a kadar bu sayının iki katına çıkması bekleniyor.
