Bolu'da "deli dana" şüphesi bulunan bir hastada, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Nörodejeneratif Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı'nda yapılan incelemelerde BOS örneğinde vCJD yönünde pozitif bir bulgu tespit edildiği öne sürüldü. Bu durum, kamuoyunda kaygı oluşturarak Deli Dana Hastalığı hakkında daha fazla araştırma yapılmasına neden oldu.
Deli Dana Hastalığı Nedir?
Deli dana hastalığı, tıbbi terminolojide Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE) olarak bilinir ve sığırların beyinlerinde görülen ölümcül, dejeneratif bir hastalıktır. Bu hastalık, beyin dokusunun süngersi bir hal almasına yol açarak orta ve uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına neden olur. İnsanlara geçtiğinde ise, bu durum "Yeni Varyant Creutzfeldt-Jakob Hastalığı" (vCJD) şeklinde ortaya çıkar ve ölümcül sonuçlar doğurabilir. Deli dana hastalığı, özellikle sığırların halihazırda enfekte olduğu veya hastalıktan muzdarip olduğu yerlerde daha sık görülmektedir.
Deli Dana Hastalığı Nasıl Ortaya Çıkar?
Deli Dana hastalığının temel nedeni, prion adı verilen anormal proteinlerdir. Bu proteinler, sağlıklı proteinlerin yapısını bozarak onları işlevsiz hale getirme yeteneğine sahiptir. Prionlar, geleneksel mikroorganizmalardan farklıdır çünkü DNA veya RNA içermezler. Bu yapı, tedaviye karşı son derece dayanıklı olmalarını sağlar. BSE'nin yayılımı genellikle tavuk yağı, hayvan yemleri ve köpek mamaları gibi et ürünlerinin kullanımı ile ilişkilidir. Böylece, enfekte hayvanların etlerinden elde edilen ürünlerin kullanımı hastalığın yayılmasına yol açar.
Deli Dana Hastalığı Bulaşıcı Mı?
Evet, Deli Dana hastalığı bulaşıcıdır. BSE, enfekte hayvanların et ve et türevlerinin tüketilmesi yoluyla insanlara geçebilir bu da Yeni Varyant Creutzfeldt-Jakob Hastalığı (vCJD) olarak isimlendirilir. Özellikle beyin, omurilik ve sinir dokusundan elde edilen et ürünleri, bulaşma riski taşıdığından dikkatle işlenmelidir. Bu hastalığın yayılmasının önlenmesi için güvenli gıda üretim süreçleri büyük önem taşımaktadır. Bununla birlikte, etkili bir aşı veya tedavi yöntemi geliştirilmemiş olması, kamu sağlığı açısından riskleri daha da arttırmaktadır.
Deli Dana Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Deli dana hastalığı insanlarda çeşitli belirtilerle kendini gösterir. Bu belirtiler arasında hafıza kaybı, kişilik değişiklikleri, koordinasyon bozuklukları, görme kaybı ve kaslarda sertlik gibi durumlar bulunmaktadır. Ayrıca, bu hastalık demans ve hareket bozuklukları gibi ciddi zihinsel rahatsızlıklara da yol açabilir. Hastalığın belirtileri genellikle yavaş bir şekilde ilerler ve zamanla daha belirgin hale gelir. Bu durum, hastalığın tanı konulmasını zorlaştırabilir, çünkü belirtiler genellikle başka sağlık sorunları ile de karıştırılabilir.
Deli Dana Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Maalesef, Deli Dana hastalığının henüz bilinen bir tedavi yöntemi mevcut değildir. Prionlara karşı etkili bir ilaç geliştirilmediği için hastalığın tedavisi oldukça zorlayıcıdır. Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yönelik çeşitli destekleyici terapi yöntemleri uygulanabilir ancak bu yöntemler belirli bir tedavi sağlamaz. Hastaların durumu, genellikle düzeltilemeyen belirtilerle seyrettiğinden, tedavi süreci çoğunlukla yaşam kalitesini artırmaya yönelik olmaktadır.
