Avrupa Epidemiyoloji Dergisi’nde yayımlanan yeni bir nüfus temelli çalışma, dövme yaptıran kişilerde melanom riskinin dövmesi olmayanlara göre yaklaşık yüzde 29 daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Bulgular, güneş maruziyeti, solaryum kullanımı, cilt tipi ve bilinen diğer risk faktörleri hesaba katıldığında da değişmedi.
Araştırmacılar toplam 2.880 melanom vakasını inceledi. Melanom hastalarının yüzde 22’sinin, tanı öncesinde dövmesi olduğu görüldü. Kontrol grubunda bu oran yüzde 20 olarak kaydedildi. Aradaki fark küçük olsa da, istatistiksel analizlerde tutarlı bir risk artışı gözlendi.
Riskin kaynağı dövme değil, mürekkep
Uzmanlar risk artışının dövme uygulamasından değil, kullanılan mürekkebin içeriğinden kaynaklanabileceğini belirtiyor.
Siyah mürekkep, Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı tarafından “kanserojen” olarak sınıflandırılan poliaromatik hidrokarbonlar içeriyor.
Renkli mürekkepler, UV ışığına maruz kaldığında kanserojen aromatik aminlere dönüşebilen azo pigmentlerine dayanıyor.
Mürekkeplerin çoğunda çeşitli ağır metallere rastlanıyor.
Sistemik bir etki olabilir
Çalışmanın dikkat çekici bulgularından biri, melanom vakalarının yalnızca yüzde 30’unun dövme bölgesinde görülmesi oldu. Bu durumun, doğrudan cilt hasarından çok bağışıklık sistemi üzerinden gelişen sistemik bir etkiye işaret edebileceği değerlendiriliyor. Benzer kimyasal bileşikler, petrol ve yangınla mücadele sektörlerinde çalışan kişilerde de daha yüksek melanom riskiyle ilişkilendirilmişti.
Süre uzadıkça risk artıyor
Araştırma, dövmeyi taşıma süresiyle risk arasında ilişki buldu:
10–15 yıl dövmesi olanlarda melanom risk artışı yüzde 67 olarak hesaplandı.
Beş yıldan daha kısa süre dövmesi olanlarda bile anlamlı bir artış gözlendi.
Siyah ve renkli mürekkebin birlikte kullanıldığı dövmelerde risk daha yüksek çıktı.
Avrupa’da düzenlemeler yetersiz kalıyor
Avrupa Birliği, 2022’de dövme mürekkeplerindeki binlerce kimyasalı sınırlayan düzenlemeleri yürürlüğe koymuştu. Ancak denetimlerin yetersiz olduğu belirtiliyor. Piyasa kontrollerinde izin verilen seviyelerin üzerinde toksik madde içeren ürünlere ve yasaklı pigmentlerin “yasal alternatif” etiketleriyle satıldığı örneklere rastlandı.
Nedensellik kanıtlanmış değil ancak soru işaretleri artıyor
UV ışığının melanom için hâlâ en büyük risk faktörü olduğu vurgulanırken, bu araştırma dövme mürekkebinin uzun vadeli etkilerine yönelik yeni sorular doğurdu. Bilim insanları, bulguların nedensellik göstermediğini ancak daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
