Barselona Küresel Sağlık Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırma, doğumdan 3 yaşına kadar hava kirliliğine daha fazla maruz kalan çocukların beyin gelişimlerinin olumsuz yönde etkilendiğini ortaya koydu. Çalışma, amigdala, somatomotor fonksiyonlar ve kortikal ağlar arasındaki bağlantıların bu çocuklarda daha zayıf olduğunu gösterdi.
3 bin 626 çocuğun beyin bağlantıları incelendi
Hollanda'nın Rotterdam kentinde yürütülen çalışmada, 3 bin 626 çocuğun verileri analiz edildi. Araştırmada, çocukların doğumdan 3 yaşına kadar PM2.5, PM10 ve azot dioksit düzeylerine maruz kalma durumları incelendi. Ardından, bu çocukların beyin bağlantıları dinlenme halindeki görüntüleme teknikleriyle değerlendirildi.
Beyindeki bağlantı ağları zarar görüyor
Yüksek hava kirliliğine maruz kalan çocukların beyinlerinde, kortikal ve subkortikal ağlar arasında daha düşük işlevsel bağlantı gözlemlendi. Bu ağlar, düşünme, hareket, algı gibi birçok bilişsel fonksiyonu gerçekleştirmek için birlikte çalışan yapılar arasında yer alıyor.
Çocuklar neden daha fazla etkileniyor?
Türkiye Spastik Çocuklar Vakfı Danışman Nöroloğu Doç. Dr. Semih Ayta, çocukların boylarının kısa olması ve üst solunum yollarının tam gelişmemiş olması nedeniyle, yere çöken partiküllerden daha fazla etkilendiklerini belirtti. Ayrıca, hava kirliliğindeki ağır metallerin zihinsel fonksiyonları da etkilediğini vurguladı.
Otizm ve diğer nörolojik hastalıklarla ilişkisi
Hava kirliliğinin sadece beyin gelişimi üzerinde değil, otizm spektrum bozukluğu gibi gelişimsel rahatsızlıklarla da bağlantılı olabileceği ifade ediliyor. Ayrıca, Multiple Skleroz (MS), Parkinson ve Alzheimer gibi nörolojik hastalıklarla da ilişkisi bulunduğu bildirildi.
İklim krizi ruh sağlığını da etkiliyor
Dr. Ayta, iklim krizinin tetiklediği orman yangınları ve aşırı hava olaylarının, özellikle çocuk ve ergenlerde kaygı bozukluğu, depresyon ve travma sonrası stres bozukluğu gibi sorunlara yol açtığını da sözlerine ekledi.
