Giresun'un isminin kökeni oldukça ilginç ve tarihe dayanan bir hikayeye sahiptir. İsim, zaman içinde dilbilimsel bir dönüşüm geçirmiştir.
İşte Giresun isminin detaylı hikayesi:
1. Antik Dönem: "Kerasus" (Κερασοῦς)
Giresun'un bugünkü adının kökeni, Antik Yunan dönemindeki adı olan "Kerasus" (Yunanca: Κερασοῦς) kelimesine dayanır. Bu ismin nereden geldiğine dair iki güçlü teori bulunmaktadır:
Teori 1: "Kiraz" (En Güçlü Teori)
Bu, en yaygın ve tarihsel olarak en çok kabul gören teoridir.
Kelime Kökeni: "Kerasus" adının, Antik Yunanca'da "kiraz" anlamına gelen "kerasion" (κεράσιον) kelimesinden türediği düşünülmektedir. Bu durumda "Kerasus", "Kiraz Yeri" veya "Kirazlık" anlamına gelir.
Tarihi Bağlantı: Bu teoriyi güçlendiren en önemli olay, kirazın Giresun'dan (veya daha geniş anlamda bu bölgeden) dünyaya yayılmasıdır.
Romalı Komutan Lucullus: Tarihçi ve doğa bilimci Romalı Plinius'a göre, ünlü Romalı komutan Lucullus (Lucius Licinius Lucullus), MÖ 70'li yıllarda Pontus Kralı VI. Mitridat'a karşı yaptığı sefer sırasında Giresun'a (Kerasus) gelmiştir.
Kirazın Yolculuğu: Lucullus, burada gördüğü kiraz ağacının meyvelerine hayran kalmış ve bu fidanları Roma'ya götürmüştür. Kiraz, Roma üzerinden hızla tüm Avrupa'ya yayılmıştır. Bu nedenle birçok Batı dilinde kirazın adı "Kerasus" kelimesinden türemiştir:
Latince: Cerasus
İngilizce: Cherry
Fransızca: Cerise
İtalyanca: Ciliegia
İspanyolca: Cereza
Almanca: Kirsche
Bu güçlü dilbilimsel ve tarihi bağ, Giresun'u "kirazın anavatanı" olarak pekiştirir ve isminin de buradan geldiğini gösterir.
Teori 2: "Boynuz" (Coğrafi Teori)
Bu, alternatif bir görüştür ancak "kiraz" teorisi kadar güçlü kabul edilmez.
Kelime Kökeni: Bu teoriye göre isim, Antik Yunanca'da "boynuz" anlamına gelen "keras" (κέρας) kelimesinden türemiştir.
Coğrafi Bağlantı: Bu görüşü savunanlar, ismin şehrin coğrafi yapısına bir atıf olduğunu öne sürer. Giresun'un kurulduğu yarımadanın (bugünkü Giresun Kalesi'nin bulunduğu yer) denize doğru bir "boynuz" gibi uzanması, bu ismin verilmesine neden olmuş olabilir. Antik dönemde bu tür coğrafi benzetmeler yaygındı (Örneğin, İstanbul'daki "Altın Boynuz" yani Haliç).
2. İsim Değişimi: Kerasus'tan Giresun'a
Şehrin adı, bölgenin el değiştirmesi ve Türkçenin fonetik yapısına uyum sağlamasıyla yüzyıllar içinde bugünkü halini almıştır:
Kerasus (Κερασοῦς): Antik Yunan ve Roma dönemi adı.
Kerasunt / Kerasunda (Κερασούντα): Bizans ve Trabzon İmparatorluğu dönemlerinde, ismin sonuna ek alarak bu şekillerde anılmıştır.
Kiresun: Bölgenin Türk egemenliğine girmesiyle birlikte, "Kerasunt" adı Türkçenin ses yapısına daha uygun olan "Kiresun" şeklinde telaffuz edilmeye başlanmıştır.
Giresun: Zamanla, özellikle Cumhuriyet dönemindeki standartlaşma ile kelime başındaki "K" sesinin "G" sesine yumuşamasıyla (Türkçede yaygın bir ses olayıdır) isim bugünkü "Giresun" halini almıştır.
Özetle, Giresun'un ismi, büyük olasılıkla dünyaya tanıttığı "kiraz" meyvesinden gelmekte ve "Kiraz Diyarı" anlamını taşımaktadır.
