Stopaj Vergisi Nedir?
Türkiye’de uygulanan vergi sistemi, gelir elde eden kişileri kazandıkları geliri beyan etmekle ve söz konusu beyan dikkate alınarak hesaplanan tutardaki vergiyi ödemekle yükümlü kılar. Ancak bazı koşullarda, vergi beyanı gerçekleşmeden önce gelirden kesinti yapılır. Stopaj vergisi, gelir ve kurumlar vergisine tabi olan kazançlara ilişkin vergi tutarının, elde edilen gelir henüz sahibine geçmeden kesilmesi ve iş sahibi adına vergi dairesine yatırılması yoluyla tahsil edilen bir vergi türüdür.
Örneğin bir işveren olarak bir çalışanınıza meslek hizmeti karşılığında yapacağınız ödeme esnasında, ödediğiniz tutardan belirli miktarda stopaj vergisi kesintisi yapmanız ve ilgili tutarı vergi dairesine yatırmanız gerekir. Böylelikle çalışanınızın meslek hizmeti karşılığında aldığı ödemeye ilişkin vergi tutarını, beyan etmesine ve ödemesine gerek kalmaz.
Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. ve 30. maddelerinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun ise 94. maddesinde; stopaj vergisine tabi olan ödeme türleri sıralanmıştır. Yine aynı maddelerde, tam ve dar mükelleflerin ödemekle yükümlü olduğu stopaj oranları da belirtilmiştir.
Stopaj vergisinin amacı, vergi maliyetlerini azaltmak ve vergi tahsilatının daha güvenli bir şekilde yapılabilmesini sağlamaktır. Stopaj vergisi ödeme öncesinde kesildiği için, vergi gelirlerinin daha hızlı ödenmesine ve kayıp ya da kaçak riskinin azaltılmasına olanak tanır.
Kira Stopajı Nedir?
Kira ödemeleri, kar payları, personel ücret ödemeleri ve serbest meslek ödemeleri gibi ödeme türleri, stopaj vergisine tabidir. Kira stopajı, yalnızca ticari gayrimenkullerin kiralanması halinde geçerlidir. Kirayı ödeyen kişi, kira gelirini mülk sahibine ulaştırmadan önce kira stopajını ödemekle yükümlüdür.
Stopaj Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Stopaj hesaplama işlemi, her yıl güncellenen vergi dilimi oranları ve brüt ücret baz alınarak yapılır. Kira stopajında uygulanan kesinti oranı %20’dir. Bu nedenle yapılacak stopaj kesintisi, brüt kira tutarının %20’sinin ya da beşte birinin hesaplanması yoluyla bulunabilir.
Ücret stopajı ise, ilgili brüt ücret tutarından SGK kesintisi yapıldıktan sonra kalan tutar üzerinden tahsil edilir. 2021 yılı gelir vergisi tarifesine göre; 24.000 ₺’ye kadar olan (en düşük dilim) gelirler için %15 oranında vergi oranı geçerliyken, 650.000 ₺’den fazla olan (en yüksek dilim) gelirler için %40 oranında vergi uygulanır.
Stopaj Ne Zaman Ödenir?
Stopaj ödemeleri, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenen ve her yılın başında güncellenen takvim doğrultusunda yapılır. İş anlaşması dahilinde ödeme yapan vergi mükellefleri, ödemelerini aylık ya da üç ayda bir olacak şekilde gerçekleştirebilir. Aylık ödemelerde ödemeyi takip eden ayın 26. gününe kadar, üç aylık ödemelerde ise üçüncü ayı takip eden ayın 26. gününe kadar muhtasar beyanname verilerek stopaj ödemeleri yapılmalıdır. Yıllık gelir vergisi beyannamesi yoluyla beyan edilen vergilerin stopaj ödemesi, her yılın mart ve temmuz aylarında iki eşit taksit halinde ödenir.
Kira stopajı ödemeleri ise, her yılın mart ayında beyan edilir. Ödemeler, iki eşit taksit halinde her yılın mart ve temmuz aylarında gerçekleştirilir.
