Reddi miras nedir, nasıl yapılır?

Miras bırakanın alacak ve borçları da mirasçılara geçer ve mirasçılar bundan sadece tereke ile değil kendi kişisel mal varlıkları ile de sorumlu olurlar. Miras bırakanın bu şekilde borca batık olduğu durumlarda mirasçıların bundan sorumlu olmaması için “mirasın reddi” müessesi vardır.

Reddi miras nedir? 
Mirasın reddi, kanuni veya atanmış mirasçının kendilerine geçmiş olan mirası kabul etmemek hususundaki irade beyanlarıdır. Mirasın reddi hakkına sahip olanlar, kanuni ve atanmış mirasçılardır. Atanmış mirasçı, miras sözleşmesi ile mirasçı atanmış olsa bile, mirası reddedebilir. Buna karşılık, musalehin (lehine belirli mal vasiyet olunan kişi) mal vasiyetini reddetmesine ihtiyaç yoktur, süresi içinde bunu talep etmemekle mal vasiyetinin ifasını talep hakkı düşer.

Reddi miras nasıl yapılır?
Reddi miras talebi mirasa hak kazanan yasal mirasçılar veya atanmış mirasçılar tarafından süresi içerisinde Sulh Hukuk Mahkemesine sözlü veya yazılı beyanda bulunularak yapılabilir. Reddi miras talebinde bulunan mirasçı, bu talebini öne sürerken herhangi bir kayıt ve şart sunmamış olmalıdır yani kayıtsız şartsız bir beyanda bulunmalıdır.

Sözlü veya yazılı beyanı alan sulh hakimi bu hususu hemen bir tutanak ile tespit eder. Kanunda belirtilen süre içerisinde yapılan ret beyanı, mirasın açıldığı sulh hukuk mahkemesinde ret taleplerini içeren özel kütüğe kaydedilir. Mirasın reddi talebinde bulunan mirasçının talebi halinde mirasçıya mirası reddettiğine dair bilgiyi içeren bir belge verilebilir.

Sulh hukuk hakimi tarafından tutulan tutanağın ve mirasın açıldığı Sulh Hukuk Mahkemesindeki özel kütüğün nasıl tutulacağına ilişkin hususlar Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelik ile düzenlenir.

Tüm yasal ve atanmış mirasçıların mirasın reddi talebinin varlığı halinde tereke resmi tasfiye usulüne göre tasfiye edilir. Resmi tasfiye sonrası murisin borçlu olduğu tüm alacaklıların alacağını almasıyla geriye herhangi bir miktar kalır ise mirasçılara dağıtılır.

Mirasçının reddi miras yapabilmesi için açık bir şekilde bu hususu kanunda belirtilen süreler içerisinde mirasın açıldığı Sulh Hukuk Mahkemesine sözlü veya yazılı olarak bildirmelidir. Kanunda belirtilen işbu süreler vasiyetnamenin açılmasıyla, tebliğ şart koşulan bir durum var ise tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlar. Bildirimde bulunmaması halinde mirasçı mirası kabul etmiş sayılır. Mirası kabul etmiş mirasçı da payı oranında tüm borçlardan şahsi mal varlığıyla sorumlu olur.

Kendine belirli mal bırakılan kişinin de mirasın reddi talebinde bulunması mümkündür. Belirli mal bırakılan kişi kendine bırakılan malı almak istemediğini açık bir irade beyanıyla vasiyetnamenin açılması ile Sulh Hukuk Mahkemesine bildirebilir. Sulh Hukuk Mahkemesine yapılan irade beyanıyla belirli mal alacaklı vasfından arınmış olur. Belirli mal bırakılan, herhangi bir beyanda bulunmaksızın zımnen de bu haktan vazgeçebilir. Zımnen vazgeçilmenin şartı ise vasiyetname açıldıktan sonra on yıl içerisinde bırakılan malın zilyetliğinin veya mülkiyetinin uhdesine geçirilmesi talebinin yapılmamasıdır.

Belirli mal bırakılan kişi vasiyetname açıldıktan sonra on yıl içerisinde bu malın kendi bünyesine geçmesini sağlamak amacıyla talepte bulunması gerekir. Bu talepte bulunulmaması ile birlikte bir nevi reddi miras yapılmış olduğu kabul edilebilir. Reddi miras kavramı miras paylaşımı hususunda da büyük önem teşkil eder.