Ponzi sistemi nedir? Ponzi ne demek? Ponzi sistemi nasıl işler?

Ekonomi piyasalarının gündeminde kripto paralar, yatırım kanalları, kripto para borsaları var. Bir süredir arka arkaya piyasaya sürülen coinler ve yeni kurulan kripto para borsaları dolandırıcılık tartışmalarını da beraberinde getirdi. Geçtiğimiz yıllarda Çiftlik Bank kriziyle de gündeme gelen ponzi sistemi araştırılıyor. Ponzi sistemi nedir? Ponzi ne demek? Ponzi sistemi nasıl işler?

PONZİ SİSTEMİ NEDİR?

Ponzi Oyunu ya da Ponzi Düzeni (İngilizce: Ponzi Scheme), yüksek kâr getiren bir üretim varmış gibi göstererek yatırımcıları sisteme katmayı amaçlayan ve ilk yatırım yapanlara ödemenin sisteme sonradan katılanların parasıyla yapıldığı bir dolandırıcılık yöntemidir. Ortada yüksek kâr getiren bir üretim olduğu, bu üretim sayesinde yatırımcılara para ödendiği iddia edilir ve bu sayede sisteme yeni yatırımcılar çekmeye çalışılır. Ponzi oyununa katılımlar bittiği zaman, ortada kâr getiren bir üretim olmadığı için yeni yatırım yapanlara ödeme yapılamaz, sistem çöker ve ponzi oyunu sonlanır.

PONZİ SİSTEMİ NASIL ÇALIŞIR?

İktisadi olarak iyi konumda olan bir ülkede faiz oranları oldukça düşüktür. Bu bir nedenle fona ihtiyacı olan kişiler için ucuz borçlanma demek olduğu kadar birikimlerini değerlendirmek için faiz geliri talep edenler için de düşük kazanç demektir. İşte bu noktada kişi, finansal kurumların vadettiğinden daha fazla faiz getirisi önererek yatırımcı kazanmaya çalışır. Örneğin ülkedeki faiz oranı %3 ise Ponzi Oyunu oynayan kişi yatırımcılara %10 faiz önerir.

Ardından %10 faiz getirisi vadettiği kişilerin parasını ödemek için yeni yatırımcılara %11 faiz önerir. Aynı şekilde %11 faiz önerdiği kişilerin parasını ödemek için yatırımcılara daha yüksek faiz önerir. Bu döngü sayesinde ve ülkede finansal istikrar sürdüğü sürece hem oyunu oynayan kişi hem de yatırımcılar kazanmış olur.