Ekonomiye dair öne çıkan başlıklar

İhale var ama vergi yok!

Kamudan en büyük ihaleleri alan inşaat şirketlerinin 2018, 2019 ve 2020 yıllarında ödediği kurumsal vergilerin miktarı belli oldu. Havalimanlarından metrolara, karayollarından demiryollarına, enerji santrallerinden şehir hastanelerine kadar birçok proje son 20 yılda öne çıkan firmalar tarafından inşa edildi. Bu müteahhitler genellikle davet usulü yapılan ve tam rekabete kapalı ihalelerde aldıkları işlerle adından söz ettirirken, ödedikleri vergiler de merak konusu oldu. 

Sözcü’den İsmail Şahin’in haberine göre AK Parti döneminin en gözde 10 inşaat şirketinin son üç yılda ödediği kurumlar vergisi rakamları ortaya çıktı:

KALYON İNŞAAT: 2018’de 33.6 milyon, 2019’da 91.9 milyon ve 2020’de 185.7 milyon olmak üzere son üç yılda toplam 311 milyon lira kurumlar vergisi ödedi.

KOLİN: 2018’de 9.4 milyon, 2019’da 10.9 milyon ve 2020’de 54.7 milyon olmak üzere son üç yılda toplam 75 milyon lira kurumlar vergisi ödedi.

DOĞUŞ İNŞAAT: Son 3 yılda hiç kurumlar vergisi ödemedi.

YAPI MERKEZİ: 2018’de ve 2020 yılında kurumlar vergisi ödemeyen şirket, 2019’da 15.8 milyon liralık vergi ödedi.

CENGİZ İNŞAAT: 2018’de vergi ödemeyen şirket, 2019 yılında 102 milyon, 2020’de 391.8 milyon olmak üzere toplam 493.8 milyon lira vergi ödedi

ÖZGÜN YAPI: 2018’de 7.7 milyon, 2019’da 14.5 milyon ve 2020’de 2.6 milyon olmak üzere son üç yılda toplam 24.8 milyon lira kurumlar vergisi ödedi.

ÖZALTIN İNŞAAT: 2018’de ve 2020 yılında kurumlar vergisi ödemeyen şirket, 2019’da 115.8 milyon liralık vergi ödedi.

MAKYOL: 2018’de 26.3 milyon, 2019’da 223.3 milyon ve 2020’de 37.4 milyon olmak üzere son üç yılda toplam 361.9 milyon lira kurumlar vergisi ödedi.

REC ULUS. İNŞAAT (RÖNESANS): 2018’de 24.6 milyon, 2019’da 176.6 milyon ve 2020’de 52.3 milyon olmak üzere son üç yılda toplam 253.5 milyon lira kurumlar vergisi ödedi.

ŞENBAY MADENCİLİK: 2018 ve 2019 yılında kurumlar vergisi ödemeyen şirket, 2020’da 252 bin lira vergi ödedi.

LİMAK İNŞAAT: 2018 yılında 11.4 milyon lira vergi ödeyen şirket, 2019 ve 2020 yıllarında kurumlar vergisi ödemedi

Doğalgaz'da kontratlar sona eriyor, Peki şimdi ne olacak?

Reuters’ın analizinde, Türkiye’nin doğalgaz ithalat sözleşmelerinde yenileme döneminin geldiği, Ankara’nın talebi karşılamak için yüksek fiyatlı piyasalardan doğalgaz temin etmek zorunda kalabileceği belirtildi. Sektör uzmanlarının verdiği bilgiye göre, doğalgaz tüketiminin karşılanabilmesi için sona eren kontratların tamamının en az aynı miktarlar ile yenilenmesi gerekecek. Azerbaycan ile yapılan 15 yıllık ithalat sözleşmesinin üç yıllık bir sözleşme ile yenilendiği bildirildi. İthalat fiyatları eski sözleşmelerde yer alan petrol ürünleri endeksi yerine İtalya’nın PSV hub fiyatlarına endeksli olarak belirlenecek.

Analistler, Türkiye’nin ihtiyacı olan gazı spot uluslararası piyasalarda bulabileceğini, bu gazın pahalı olacağını ancak ülkenin teminde sıkıntıya düşmeyeceğini ifade ettiler. Bir sektör kaynağı yurtiçinde doğalgazın şu anki fiyatlarla satılması ve ihtiyaç duyulan gazın LNG (Sıvılaştırılmış doğalgaz) olarak spot piyasa fiyatlarıyla temin edilmesi halinde ithalat faturasının beş milyar doları bulabileceğini belirtti. Geçen yıllarda arzın bol olduğu, fiyatları ise alıcıların belirlediği bir piyasa olan, yani Ankara lehine çalışan LNG piyasası, bu yıl talepteki keskin artış ile satıcıların fiyat belirleyici olduğu bir piyasaya dönüştü.

Kahve lüks tüketim oluyor!

Brezilya’daki olumsuz iklim koşullarının kahve fiyatlarını yükseltmesi nedeniyle, esnafta stok endişesi başladı. Esnaf milyonlarca ton ürünün stoklandığını iddia ederken, bayiler stoklamanın önüne geçebilmek için 500 kilogram kahve isteyene 100 kilogram kahve gönderiyor.

1 kilogram kahve fiyatı ağustos ayında 60 lirayken şu an 90 lira oldu. 100 gramlık paketlerde satılan Türk kahvesi ise son bir yıl içinde 6 liradan 10 liraya yükseldi. Fiyatlar böyleyken 2022-2023 yılları arasında kahve krizi öngörülüyor. Sektör temsilcileri, krizi fırsat görenlerin milyonlarca tonluk kahveyi stokladığını belirtiyor. Buna göre stoklanan kahveler, kriz döneminde yüksek fiyatlarla piyasaya sürülecek.

HSBC'den TL'nin değer kaybetmesinin nedenleri

SBC Portföy Yönetim’den dikkat çeken bir değerlendirme geldi. HSBC Portföy Yönetim Başekonomisti İbrahim Aksoy imzalı günlük yatırım bülteninde, "Dolar/TL bu sabah 9.03 civarında işlem görüyor. Daha da düşmesini beklediğimiz reel faizler, cari açık kaynaklı döviz ihtiyacının devam edecek olması, kasım ve aralıkta artacak dış borç ödemeleri ve küresel olarak doların güçlü seyretmesi TL için değer kaybının devam etme riskine işaret ediyor" denildi.

Bültende şu ifadeler yer aldı: 

"Merkez Bankası Başkanının açıklamalarının eylülde yapılan faiz indiriminin tek seferlik olduğuna işaret etmediğini görüyoruz. Merkez Bankası’nın enflasyonda yükselişin geçici olduğu görüşüyle 21 Ekim’deki toplantıda politika faizini 50 baz puan indirerek yüzde 17.5’e düşüreceğini öngörüyoruz."

TTB Sağlık Bakanlığı'nın Sayıştay raporunu inceledi

Türk Tabipleri Birliği (TTB), Sayıştay'ın Sağlık Bakanlığı 2020 Yılı Denetim Raporu’nu değerlendirdi. Merkez Konseyi tarafından yapılan yazılı açıklamada, 2017 yılından bu yana şehir hastanelerine yapılan ödemelerin hatalı muhasebeleştirildiği belirtildi ve "Sayıştay'ın tespitleri yetmez; sorumlular yargılanmalı, zarar tahsil edilmelidir" denildi.

TTB, her mevzuat değişikliğiyle kira sözleşmelerinin güncellendiğini ve her seferinde şirketler yararına işlem tesis edildiğini ifade etti. Birlik, Sağlık Bakanlığı temsilcilerinin TBMM’de yaptığı "kira bedelleri yılbaşında güncelleniyor" açıklamalarının da gerçeği yansıtmadığının ortaya çıktığı belirtildi. Tespit TTB tarafından "Böylelikle ülkemizde döviz kurunun yükselmesinden kimlerin kazançlı çıktığı da daha net anlaşılmaktadır" diye yorumlandı. 

TTB açıklamasından bir bölüm:

"KAMU ZARARI GERİ ALINMALI"

"Kaldı ki şehir hastanelerinin kabul aşamasında idare ve/veya görevli şirket tarafından sunulması gereken bazı belgelerin muayene ve kabul komisyonlarına verilmediği de bir kere daha ortaya çıkmıştır. Kamusal sağlık hizmetinin temel kabullerine göre yeniden yapılandırılması, sağlık hizmetine erişimin binaya ulaşmak olduğuna dair köhne zihniyetten vazgeçilmesi, şehir hastanelerinin sözleşmelerinin tazminatsız olarak feshedilmesi, kamu zararının belirlenerek sorumlulardan geri alınması, sağlık çalışanlarının insana yaraşır bir iş ortamına ve gelire kavuşmasının sağlanması zorunludur."

Mitsuba'da işçilerin eylemi karşılık buldu!

Kocaeli'nin Gebze İlçesinde yer alan Mitsuba Otomotiv'de sendikal hakları için mücadele eden işçilerin kendilerinin fabrikaya kapatma eylemi sonuç verdi. Birleşik Metal-İş Gebze 2 No'lu Şube ile işveren arasındaki görüşmeler sonrasında işveren, fabrikadaki işçilere sendikalaşma hakkı tanındı. İşçiler bu gelişme üzerine fabrikadan çıktı. Mitsuba fabrikasında işten çıkarılan 9 işçinin tazminatlarının ödeneceği belirtildi.

"DİRENE DİRENE KAZANDIK" Disk Birleşik Metal İş Sendikası Gebze 2 No'lu Şube Sekreteri Engin Kulu, kararlı ve fedakar bir tavır sergilediklerine dikkat çekti. 

"Arkadaşlarımız şu an çok mutlu" diyen Kulu şunları kaydetti: 

"Kıdem tazminatlarını alacaklar, işsizlik maaşları ödenecek. İşveren, sendikalaşmayı kabul etti. İçerideki arkadaşlarımız birbirleriyle vedalaşıyorlar, işçi arkadaşlarımız sendikalaşmanın devam etmesi için fedakarlıkta bulundu. İçeriden çıkan arkadaşlarımız, dışarıda onları bekleyenlerle sarıldı. Gözyaşlarını tutamadılar. Arkadaşlarımız, "direne direne kazandık" diyorlar."