Şanlıurfa’daki Göbeklitepe ve yakınındaki Karahantepe, tarih öncesi döneme ilişkin bilgileri kökten değiştiren bulgulara ev sahipliği yapmaya devam ediyor. Doç. Dr. Eylem Özdoğan başkanlığındaki kazılarda ortaya çıkarılan 30 yeni eser, insanlığın 11 bin yıl önce avcı-toplayıcılıktan yerleşik hayata geçişine dair taze bilgiler sunuyor.
“Ölüm Yüzü” Heykeli Ne Anlatıyor?
Kazılarda en çok ilgi çeken eser, ağzı dikilmiş ve gözleri kabuklarla doldurulmuş bir heykel oldu. Arkeologlar, bu figürün ölüm ritüelleri ve sembolik anlatım açısından benzersiz olduğunu vurguluyor. Heykel, yaklaşık MÖ 9.500 yılına tarihleniyor.
Uzmanlara göre, figürde ağız ve gözlere yapılan müdahale, ölünün kimliği, hafızası ve yaşayanlarla ilişkisi hakkında ipuçları sunuyor. Yakın coğrafyalarda benzer gözleri kapatılmış heykeller, bu sembolik yaklaşımın Neolitik dönemde yaygın olduğunu gösteriyor.
Yeni Bulgular ve Diğer Eserler
Yeni keşfedilen eserler arasında:
İnsan ve hayvan figürleri
Kaplar, tabaklar ve kolyeler
İnsan biçimli boncuklar
yer alıyor. Karahantepe’de ayrıca T biçimli dikilitaşlarda ilk kez insan yüzü betimlemesine rastlandı.
Göbeklitepe ve Karahantepe’nin Önemi
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Taş Tepeler Projesi kapsamında bu alanların insanlığın inanç, ritüel ve toplumsal örgütlenme hakkındaki bilgilerimizi yeniden şekillendirdiğini belirtti. Göbeklitepe’nin bu yıl yaklaşık 800 bin ziyaretçi çekmesi bekleniyor.
Kazı başkanı Necmi Karul, bulguların, avcı-toplayıcı toplulukların yerleşik yaşam biçimine geçiş sürecine dair önemli ipuçları verdiğini vurguladı. 28 metre çapındaki oval yapılar ve üzerinde hayvan kabartmaları bulunan T biçimli kireçtaşı dikilitaşlar, Neolitik dönemde ustalık ve sembolik anlatımın göstergesi olarak öne çıkıyor.
