Türkiye ve Avustralya arasında aylardır süren çekişmede sona gelindi. Brezilya'da düzenlenen COP30 çerçevesindeki müzakerelerden Türkiye'nin gelecek yıl yapılacak COP31'e ev sahipliği yapması kararı çıktı.
BM kurallarına göre; 2026'daki İklim Zirvesi'ne BM'nin Batı Avrupa ve Diğer Ülkeler grubunun ev sahipliği yapma sırası gelmişti. Türkiye ve Avustralya, bu grubun iki üyesi olarak adaylıklarını 2022'de açıklamışlardı. Ev sahibi ülkeler grup içinde yapılan oylamayla ve oy birliğiyle seçilmek zorunda. Dolayısıyla Avustralya veya Türkiye'nin adaylıktan çekilmesi gerekiyordu. Aslında geçen yıl Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de yapılan COP29 sırasında karara bağlanması bekleniyordu ancak iki başkent de adaylıktan çekilmeyi reddetti. Uzlaşma sağlanamaması halinde zirvenin COP'un merkezi Bonn'da yani Almanya'da yapılması bekleniyordu ancak Berlin bu konuda isteksizliğini dile getirdi.
Avustralya, COP30 çerçevesinde yapılan müzakereler sonucunda kendilerinin müzakerelere başkanlık etmesi karşılığında Türkiye'nin adaylığını desteklemeyi kabul etti. Bu da alışılmadık bir düzenlemeye işaret ediyor. Çünkü genel uygulama COP Başkanı'nın ev sahibi ülkeden olması.
Avustralya Başbakanı: Pasifik meseleleri ön planda olacak
Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Avustralya Yayın Kurumu (ABC) ile yaptığı röportajda Türkiye ile varılan uzlaşmayı “olağanüstü bir sonuç” olarak nitelendirerek, Pasifik meselelerinin “ön planda” olacağını belirtti.
Avustralya, iklim zirvesinin Adelaide şehrinde düzenlenmesi için yoğun baskı yaptı ve iklim değişikliği ve deniz seviyesinin yükselmesinden en çok etkilenen Pasifik ada ülkeleriyle zirveyi ortaklaşa düzenleyeceklerini savundu.
COP31'in Antalya şehrinde düzenlenmesini öneren Türkiye, 2021'de de aday olduktan sonra geri çekilerek Britanya'nın Glasgow'da zirveyi düzenlemesine izin verdiği için ev sahibi ülke olmak için iyi bir iddiaya sahip olduğunu öne sürüyordu.
COP öncesi toplantı Pasifik'te
Anlaşmaya göre COP öncesi toplantı bir Pasifik adasında, ana etkinlik ise Türkiye'de yapılacak. Avustralya İklim bakanı Chris Bowen başkanlık görevini üstlenecek.
Bowen, gazetecilere verdiği demeçte “Elbette Avustralya'nın her şeyi elde etmesi harika olurdu, ancak her şeyi elde edemeyiz” dedi.
“Bu süreç uzlaşma üzerine işliyor ve uzlaşma, birisi teklifimize itiraz ederse, konunun Bonn'a taşınacağı anlamına geliyor.” diyen Bowen, “Bu, 12 ay boyunca liderlik eksikliği, COP başkanının olmaması, planın olmaması anlamına gelir ve bu zorlu ortamda çok taraflılık açısından sorumsuzca bir davranış olur.” ifadelerini kullandı.
Bowen, COP başkanının ev sahibi ülkeden olmaması durumunda bunun işe yarayacağına ve bu toplantıların başkanına ayrılan önemli yetkilerin başkana verileceğine inanıyor.
“COP müzakerelerinin başkanı olarak, müzakereleri yönetmek, yürütmek, eş kolaylaştırıcıları atamak, taslak metni hazırlamak ve karar metnini yayınlamak için COP başkanlığının tüm yetkilerine sahip olacağım” dedi.
Bowen ayrıca BBC'ye, Türkiye'nin de toplantıların yapılacağı yeri yönetmek, toplantıları ve programları organize etmek üzere bir başkan atayacağını doğruladı.
