KONDA Araştırma’nın Temmuz 2025 tarihli Barometre çalışmasında, Türkiye’de toplumun hangi ülkelere benzemek istediği sorusu yeniden ele alındı.
TOPLUMUNU YÖNÜ NET: BATI
Veriler, Türkiye’de toplumun yüzde 68’inin Batılı ülkelere (AB ülkeleri ve ABD) benzemek istediğini gösteriyor. En çok benzemek istenen grup yüzde 54 ile Avrupa Birliği ülkeleri olurken, ABD'yi tercih edenlerin oranı yüzde 14.
Grafik verisi (KONDA)
Soru: “Türkiye’nin yaşam tarzı açısından hangi ülkeye benzemesini istersiniz?”
Temmuz 2025 sonuçları:
AB ülkeleri: Yüzde 54
ABD: Yüzde 14
Müslüman ülkeler: Yüzde 6
Diğer ülkeler: Yüzde 18
Benzemek istemediği ülke yok: Yüzde 8
KONDA Araştırma Genel Müdürü Aydın Erdem, Halk TV’de Gözde Şeker'in konuğu olup bu verileri yorumladı:
“Bu bizim işte son 10 senedir belli aralıklarla sorduğumuz bir soru ve bunu açık uçlu olarak topluyoruz. Yani hangi ülkeye benzemek istiyorsunuz diye soruyoruz. Orada İzlanda da diyebilir, Eritre de diyebilir ya da Pakistan da diyebilir. Amerika Birleşik Devletleri de diyebilir. Biz onları bu şekilde grupluyoruz.”
TÜRKİYE MÜSLÜMAN ÜLKELERE BENZEMEK İSTEMİYOR
Verilere göre Müslüman ülkelere benzemek isteyenlerin oranı yalnızca yüzde 6 olduğunu belirten Erdem, bu oranın 10 yılda belirgin biçimde sabit kalmış durumda olduğunu açıkladı. Erdem, bu tercihi şöyle açıklıyor:
“Bir kere burada en dikkat çekici olan şey esasında Müslüman ülkeye benzemek isteyen çok az bu ülkede. Yani şu anda yüzde 6. Hani o Müslüman ülkelerde de birazcık Singapur’un ve Endonezya’nın da anılmasından kaynaklanan da bir artış var orada.”
Müslüman ülkeler dediğiniz yani özellikle Ortadoğu ülkelerine benzemek isteyen çok az insan var. Bu zaten KONDA’nın işte 15 senedir yaptığı bütün araştırmalarda da gözüken bir şeydir.”
TÜRK TOPLUMUNUN HEDEFİ: NORVEÇ, FRANSA
Erdem, Türk toplumunun yöneldiği ülke tipini şu ifadelerle tanımlıyor:
“Türkiye'nin bir vektörü vardır, bir hedefi vardır. O hedef de esasında otoriterlikten de uzaktır, hoşgörüye daha yakındır. Sosyal sermayenin, eğitimin daha yüksek olduğu bir yerdir. Bizim hedefimiz Norveç’tir. Güney Kore ya da Çin değildir.”
Toplumumuzun hedeflediği, ortalama olarak bütün insanları topladığınızda, bütün insanların zihin haritasının orta bir noktasının vektörüne baktığınızda o Norveç’i, İsveç’i, İskandinavya’yı, Fransa’yı gösterir.”
YÜZDE 10'UN ALTINA DÜŞEN O ORAN
Erdem, 2016'da her dört kişiden biri Türkiye’nin hiçbir ülkeye benzememesi gerektiğini düşündüğünü aktardı. Erdem, bu oranın zamanla yüzde 10’un altına düştüğünü bildirdi.
Erdem bu değişimi şöyle yorumladı:
“Bundan 10 sene evvel biraz özgüvenliymişiz. Dörtte birimiz benzemek istediğim bir ülke yok. Ben ülkemden memnunum demeye getiriyormuş lafı. Ama o biraz yüzde 10’a dönmüş tabii.
Ben biraz iyimserimdir bu konuda ama birazcık da o tabii şey meselesi de var. Yani biz sosyal medya sayesinde dünyanın her yerini görebiliyor olduk... Her yeri gördüğünüz zaman da özenme haliniz artıyor.”
Erdem, siyasetin toplumun yönelimlerine ayak uyduramadığını belirtiyor:
“Şu anda bizim siyasetçilerimizin tarif ettiği gibi başka bir yeri göstermez. Bu da onun bir göstergesi esasında. Burada gördüğünüz gibi biz ülke olarak, toplum olarak daha çok batılı ülkelere benzemek istiyoruz.”
