Yapay zekâ her gün milyonlarca kişinin hayatına girerken, bu teknolojilerin “zeki” görünmesini sağlayan görünmez bir işgücü var: AI değerlendiricileri. Google’ın sohbet botu Gemini ve yapay zekâ destekli arama özetlerini test eden bu çalışanlar, ağır baskı, düşük ücret ve iş güvencesizliğinden yakınıyor.
Beklenmedik görev
2024’te Texaslı teknik yazar Rachael Sawyer, LinkedIn’deki “yazı analisti” ilanına başvurdu. Ancak ilk iş gününde içerik üretmek yerine yapay zekânın ürettiği metin ve görselleri değerlendirmekle görevlendirildi. Sawyer, kısa sürede şiddet ve cinsellik içeren içerikleri denetlemek zorunda kaldığını, hiçbir onay formu imzalamadığını ve yoğun tempoda kaygı krizleri yaşadığını aktarıyor.
Düşük ücret, yoğun tempo
Google, bu işleri Japon şirketi Hitachi’nin iştiraki GlobalLogic üzerinden yürütüyor. ABD’de binlerce çalışanı bulunan şirket, saatlik 16-21 dolar ücret ödüyor. Bu, Afrika ve Güney Amerika’daki veri etiketleyicilerden yüksek olsa da Google mühendislerinin ücretlerinin çok altında. Çalışanlar, bir yanıtı değerlendirmek için verilen sürenin 30 dakikadan 15 dakikaya düştüğünü belirtiyor.
“Pizza peynire tutkal sürün” skandalı
2024’te tanıtılan AI Overviews özelliğinin “pizza peynirine tutkal sürün” gibi hatalı tavsiyeler vermesi alay konusu olmuştu. Çalışanlar, sistemin perde arkasında çok daha tuhaf çıktılar ürettiğini söylüyor.
Kurallar gevşetiliyor mu?
Ayrıca güvenlik standartlarının gevşediği iddia ediliyor. Sawyer’a göre, 2025 itibarıyla kullanıcı küfrederse modelin de küfretmesine izin verilmeye başlandı. Şiddet, nefret söylemi ve cinsellik içeren ifadeler “kullanıcıdan kaynaklı” olduğu sürece artık ihlal sayılmıyor.
İş güvencesizliği ve hayal kırıklığı
GlobalLogic’te işten çıkarmalarla birlikte çalışan sayısı 2.000’den 1.500’e düştü. Pek çok çalışan, artık Google ürünlerini kullanmadığını, hatta ailelerini de uzak durmaları konusunda uyardığını söylüyor.
