Avrupa Uzay Ajansı (ESA) ve NASA iş birliğiyle geliştirilen Solar Orbiter uzay aracı, Güneş’in kutuplarını doğrudan görüntüleyerek Güneş araştırmalarında yeni bir sayfa açtı. ESA tarafından yayımlanan görüntüler, 2025 Mart ayında, Güneş’ten yaklaşık 64 milyon kilometre uzaklıktan çekildi.
Venüs’ün desteğiyle eğimli yörüngeye ulaştı
Solar Orbiter, Şubat ayında Venüs’ün yerçekimi etkisiyle yörüngesini değiştirerek Güneş’e 17 derece eğimli bir açıyla yaklaşmayı başardı. Bu manevra sayesinde ilk kez kutup bölgeleri doğrudan gözlemlendi. Gelecekteki Venüs geçişleriyle bu açının 30 derecenin üzerine çıkması hedefleniyor.
“Bu sadece başlangıç”
Güneş fizikçisi Prof. Sami Solanki, ilk verilerin yalnızca kısa bir bakış olduğunu belirterek, asıl önemli verilerin yakında ulaşacağını söyledi. Solanki’ye göre uzay aracı önce güney kutbunu, ardından kuzey kutbunu gözlemledi. Kuzeye ait veriler hâlâ aktarılıyor.
Güneş’in manyetik yapısı inceleniyor
Solar Orbiter, Güneş’in manyetik alanı, aktivite döngüsü ve güneş rüzgarları hakkında kapsamlı veri topluyor. Prof. Hamish Reid, Güneş'in kutuplarında hem kuzey hem de güney manyetik alanlarının bir arada bulunduğuna dikkat çekerek, bu durumun manyetik kutup değişiminin habercisi olduğunu ifade etti.
Güneş fırtınaları için kritik veriler
Solar Orbiter’ın verileri, Güneş fırtınalarının tahmininde de hayati rol oynayacak. Bu tür fırtınalar Dünya'da radyo iletişimini, elektrik altyapısını etkileyebiliyor ve aurora olaylarını tetikleyebiliyor. Reid, aracın yeni konumunun ayrıca Güneş sistemi boyunca yayılan plazma balonunun yapısını anlamaya katkı sağlayacağını belirtti.
Ulysses'in eksik bıraktığını tamamlıyor
1990’larda görev yapan Ulysses uzay aracı, Güneş’in kutuplarının üzerinden geçmiş ancak görüntüleme cihazı olmadığı için yalnızca güneş rüzgarını ölçebilmişti. Prof. Solanki, "Ulysses, Güneş’i göremiyordu. Solar Orbiter ise ilk kez Güneş’i doğrudan görüntüleyerek devrim niteliğinde veriler sunuyor" dedi.
