Yaşlanmayla birlikte insan vücudunun savunma hattı olan bağışıklık sistemi de zayıflıyor. Özellikle enfeksiyonlar ve kanserle mücadelede kritik rol oynayan T hücrelerinin sayısı ve işlevi yaş ilerledikçe azalıyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri, T hücrelerinin olgunlaştığı timüs bezinin erken yetişkinlik döneminden itibaren küçülerek işlevini yitirmesi.
Bu soruna çözüm arayan bilim insanları, ezber bozan bir yönteme imza attı. Araştırmacılar, timüsün görevini geçici olarak başka bir organa devretmeyi başardı. Bu organ ise, protein üretme kapasitesi yaşla birlikte yüksek kalan ve T hücrelerinin dolaşımda sıkça uğradığı karaciğer oldu.
Karaciğer geçici bir bağışıklık merkezine dönüştürüldü
Yeni yöntemde mRNA teknolojisi kullanılarak karaciğer, adeta geçici bir T hücresi üretim üssüne dönüştürüldü. Deneyler, 18 aylık (insan yaşıyla yaklaşık 50’li yaşlara denk gelen) fareler üzerinde gerçekleştirildi.
Dört hafta süren mRNA tedavisinin ardından, yaşlı farelerde T hücrelerinin hem sayısında hem de çeşitliliğinde belirgin artış tespit edildi. Bu gelişme, yaşlanan bağışıklık sisteminin yeniden canlandırılabileceğini gösterdi.
Aşı ve kanser tedavisinde etkisi arttı
Araştırmacılar, yöntemin aşı etkinliği üzerindeki etkisini de test etti. mRNA tedavisi alan yaşlı farelerin, aşı sonrasında tedavi almayan yaşıtlarına göre iki kat daha fazla hedefe yönelik T hücresi ürettiği görüldü.
En çarpıcı sonuçlar ise kanser tedavisiyle elde edildi. mRNA tedavisi uygulanan yaşlı farelere tümör yerleştirildikten sonra standart bir immünoterapi ilacı verildi. Sadece ilaç alan farelere kıyasla, mRNA tedavisi de görenlerin yaşam sürelerinin uzadığı ve hayatta kalma oranlarının ciddi şekilde arttığı belirlendi.
Bilim dünyasında büyük yankı uyandırdı
Bu çarpıcı çalışma, dünyanın en saygın bilimsel yayınlarından biri olan Nature dergisinde yayımlandı. Araştırmanın kıdemli yazarlığını ünlü bilim insanı Feng Zhang, başyazarlığını ise eski MIT doktora sonrası araştırmacısı Mirco Friedrich üstlendi.
Uzmanlara göre bu bulgular, ilerleyen yıllarda yaşlı bireylerde bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi, aşıların etkinliğinin artırılması ve kanser tedavilerinde yeni bir dönemin kapısını aralayabilir.
