Milyonlarca kişi otizm tanısı almadan yaşıyor

Dünya genelinde milyonlarca kişi otizmli olmasına rağmen tanı alamadan yaşıyor. Yeni veriler, kız çocuklarında otizmin sessiz belirtilerinin fark edilmesinin erkeklere kıyasla daha uzun sürdüğünü ortaya koyuyor.

Dünya genelinde milyonlarca kişinin otizmli olmasına rağmen tanı almadan yaşamını sürdürdüğü açıklandı. Yeni araştırmalar, özellikle kız çocuklarının otizm belirtilerinin erkeklere göre daha geç fark edildiğini ortaya koydu.

Uzmanlar, otizmin doğrudan laboratuvar testleriyle tespit edilemeyen bir nörogelişimsel farklılık olduğunu, tanının yalnızca bireylerin gelişim öyküsü ve davranışsal incelemelerle konulabildiğini vurguluyor. Dünya genelinde 5 milyondan fazla yetişkin ve 2 milyondan fazla çocuğun otizm spektrumunda olduğu tahmin ediliyor.

Epic Research tarafından 2015–2024 döneminde incelenen 338 binden fazla vaka, tanı yaşlarının yıllar içinde düştüğünü gösterdi. Ancak düşüş kız çocuklarında sınırlı kaldı: 2015’te ortalama tanı yaşı 7 iken 2024’te erkeklerde 5’e düşerken, kız çocuklarında hâlâ 8 seviyelerinde kaldı. 2024 verilerine göre, erkek çocuklarının yüzde 44’ü 5 yaşından önce tanı alırken, kızlarda bu oran yüzde 34’te kaldı. Yetişkinlerde de benzer tablo gözlendi; kadınların yüzde 25’i ancak yetişkinlikte tanı alırken, erkeklerde bu oran yüzde 12 olarak kaydedildi.

Uzman Dr. Brian Harris, cinsiyet farkını şöyle açıkladı: “Erkek çocukları genellikle daha dışa vurumlu davranışlarla dikkat çekerken, kızlarda otizm çok daha sessiz ve incelikli belirtilerle kendini gösteriyor. Bu nedenle kızlar çoğu zaman daha geç teşhis ediliyor.”

Araştırmalar, otizmin görülme oranlarının 1960’lardan bu yana hızla arttığını ortaya koyuyor. 1960’larda her 10 bin çocuktan 2–4’ünde tespit edilen otizm, 2000’de her 150 çocuktan birine yükseldi. Son yıllarda ise Asyalı, Siyah ve Hispanik çocukların tanı alma oranları beyaz çocukların üzerine çıktı. Uzmanlar bunu artan farkındalığa, yaygın tarama programlarına ve sağlık hizmetlerine erişimdeki iyileşmelere bağlıyor.

Aileler, çoğu zaman otizmin ilk işaretlerini çocuk 2 yaş civarındayken fark ediyor. Uzmanlar, yürüme biçimi gibi fizyomotor farklılıkların daha iyi incelenmesi gerektiğini vurguluyor.

İLGİLİ HABERLER