Türkiye’de HIV ile yaşayan kişi sayısında son 10 yılda ciddi bir artış yaşanıyor. Uzmanlar, HIV Testi Farkındalık Haftası kapsamında hastalıkla ilgili yanlış bilinenleri düzeltmek ve erken tanının önemine dikkat çekmek amacıyla açıklamalarda bulundu.
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Hayat Kumbasar, 20 yıl önce yılda 500’ü geçmeyen yeni vaka sayısının son 6-7 yıldır yıllık 5 ila 6 bin seviyelerine ulaştığını belirtti. Kumbasar, “Vaka sayıları katlanarak artıyor. Bu artış devam edecek gibi görünüyor,” dedi.
Kadınlarda da Yaygın, Ancak Görünmez Kılınıyor
Pozitif-iz Derneği kurucu üyesi Çiğdem Şimşek ve Prof. Dr. Hayat Kumbasar’ın açıklamalarına göre, HIV enfeksiyonu erkeklerde daha sık görülüyor. Erkeklerin oranı yüzde 75-85 arasında seyrederken, kadınlardaki oran yüzde 15-20 bandında.
Ancak toplumda HIV’in yalnızca belirli gruplarla sınırlı olduğuna dair yanlış algılar olduğuna dikkat çekiliyor. Özellikle kadınlarda enfeksiyonun büyük çoğunlukla evli ve tek eşli bireylerde görüldüğü, bulaşın çoğunlukla eşlerden kaynaklandığı ifade ediliyor.
HIV Nasıl Bulaşır?
Vakaların yüzde 95’inde HIV, korunmasız cinsel temas yoluyla bulaşıyor. Bunun dışında kan nakli, ortak enjektör kullanımı, steril olmayan tıbbi ekipmanlar ve önlem alınmazsa doğum ya da emzirme yoluyla anneden bebeğe geçiş de mümkün.
Tedavi Etkili, Bulaşma Riski Ortadan Kalkıyor
Modern tıbbi tedaviyle birlikte HIV artık kontrol altına alınabiliyor. Prof. Dr. Kumbasar, “Tedavi düzenli sürdürüldüğünde ve belirli bir seviyeye gelindiğinde HIV pozitif bireyler, virüsü başkalarına bulaştırmaz hale geliyor. ‘Belirlenemeyen eşittir bulaştırmayan’ yaklaşımı, günümüzde tıbbi olarak kabul görmüş bir gerçek,” dedi. Bu bireylerin sağlıklı bir yaşam sürebilecekleri, evlenip çocuk sahibi olabilecekleri de vurgulandı.
Test Nerede, Nasıl Yapılır?
Türkiye’de kamu hastanelerinde, toplum sağlığı merkezlerinde ve üniversite hastanelerinde HIV testi yapılabiliyor. Bu yerlerde kimlik bilgisi talep ediliyor. Ancak İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir ve Mersin gibi şehirlerde belediyelere bağlı anonim test merkezleri de bulunuyor. Bu merkezlerde testler ücretsiz, kimliksiz ve gizli yapılıyor; aynı zamanda danışmanlık desteği de sunuluyor.
