2023 yılında yayımlanan bir araştırma, erken yaşlarda demansa yol açan yaşam tarzı ve sağlık faktörlerine dair yeni bulgular sundu. İngiltere'deki 65 yaş altı 356 binden fazla kişinin sağlık ve yaşam tarzı verileri üzerinde yapılan bu geniş çaplı çalışma, daha önce genetik faktörlere odaklanan araştırmalardan farklı olarak, demansın önlenebilir risk faktörlerini ele aldı.
Araştırmada, genç yaşta demans geliştirme riskini artıran 15 farklı etken belirlendi. Bunlar arasında düşük sosyoekonomik durum, sosyal izolasyon, işitme kaybı, felç, diyabet, kalp hastalıkları ve depresyon gibi faktörler yer alıyor. Ayrıca D vitamini eksikliği ve karaciğerin iltihap yanıtı olarak ürettiği yüksek seviyedeki C-reaktif proteinin de erken demans riskini arttıran önemli etkenler arasında olduğu kaydedildi.
Bunların yanı sıra, Alzheimer hastalığıyla bağlantılı "ApoE 4" gen varyantına sahip kişilerin de daha erken yaşlarda demans geliştirme eğiliminde olabileceği vurgulandı.
Hollanda’daki Maastricht Üniversitesi'nden nörobilimci Stevie Hendriks, bu çalışmanın, demansın genetik faktörlerden çok daha fazla etkilenen bir hastalık olduğunu ortaya koyduğunu belirtti. Hendriks, “Bu çalışma, sadece genetik faktörlerin değil, aynı zamanda yaşam tarzı faktörlerinin de büyük rol oynayabileceğini gösteriyor. Bu da erken yaşta demansın önlenmesi için önemli bir adım olabilir” dedi.
Araştırmanın sonuçları doğrudan neden-sonuç ilişkisi ortaya koymasa da, uzmanlar erken yaşlarda demansı önlemek için yaşam tarzı değişikliklerinin büyük önem taşıdığına dikkat çekiyor. Yani, demansın yönetilmesi kadar önlenmesi de mümkün olabilir.
