Tıp dünyasında bir ilk yaşandı. İskoçya’daki Dundee Üniversitesi ile ABD’li cerrahlar, robot yardımıyla tarihte ilk kez felç (inme) operasyonu gerçekleştirdi. İki kıta arasındaki 6.400 kilometrelik mesafe, canlı bağlantı aracılığıyla aşılırken operasyon tıp tarihine geçti.
Uzaktan trombektomi nasıl yapıldı?
Operasyonu, Dundee Üniversitesi’nden Prof. Iris Grunwald ile Florida’daki Prof. Ricardo Hanel yönetti. ‘Uzaktan trombektomi’ adı verilen işlem, felç sonrası beyinde oluşan pıhtıların robot destekli cerrahiyle temizlenmesini sağlıyor. İki doktor, sadece 120 milisaniyelik gecikmeyle bağlantı kurarak robotu uzaktan kontrol etti.
Trombektomi nedir?
Trombektomi, beyindeki bir arterin pıhtı nedeniyle tıkanması durumunda pıhtının cerrahi yöntemle çıkarılması işlemidir. Genellikle iskemik felç vakalarında uygulanır. Pıhtı çıkarılmazsa, beyne giden kan ve oksijen akışı kesilir ve beyin hücreleri hızla ölür. İşlem sırasında kateter ve ince tellerle pıhtı temizlenir.
Robotik teknolojiyle tıp dünyasında yeni dönem
Prof. Grunwald, “Eskiden bilim kurgu gibi görünen bu işlem artık gerçek. Her adımı başarıyla tamamladık” diyerek operasyonun önemine dikkat çekti. Felç tedavisinde zamanın kritik olduğunu belirten uzman, “Her 6 dakikalık gecikme hastanın iyileşme şansını %1 azaltıyor. Bu teknolojiyle coğrafi sınırlar ortadan kalkabilir” dedi.
Gelecek yıl klinik denemeler başlıyor
Şu anda sadece bağışlanmış insan bedenleri üzerinde yapılan denemenin, gelecek yıl klinik ortamlarda uygulanmaya başlanması planlanıyor. Uzmanlar, bu teknolojinin özellikle felç gibi acil müdahale gerektiren durumlarda küresel tedavi erişimini devrimsel biçimde değiştireceğini belirtiyor.
Uzaktan cerrahinin geçmişi
Uzaktan robotik cerrahi daha önce farklı alanlarda denenmişti. 2001’de Fransız cerrahlar, New York’taki bir hastayı Paris’ten robotla ameliyat etmişti. 2024’te ise Çinli doktorlar, Lhasa’dan Pekin’deki hastalara karaciğer ameliyatı ve hemanjiom tedavisini uydu destekli robotik sistemle gerçekleştirdi. Dundee–Florida operasyonu, bu alanda felç tedavisine özel ilk başarı olarak tarihe geçti.
