Son günlerde ülkemizi dünya çapında temsil eden sporcularımızla gururlandık. Filenin Sultanlarıyla Dünya ikinciliği, 12 Dev Adam'la Avrupa ikinciliği, Busenaz Çakıroğlu, Büşra Işıldar ve Nesrin Baş ile Dünya ikincilikleri kazanıldı.
Bu tarihi başarılara rağmen millilerimizin altın madalya alamadıkları için yaşadıkları hüznü hepimiz gözlerinde gördük, içimizde hissettik. Biz de sporcu psikolojisine dair merak ettiklerimizi Uzman Psikolog Ayça Girgin'e sorduk.
-Sporcular için psikolojik destek neden bu kadar önemlidir?
Ayça Girgin: Çünkü performans sadece fiziksel güçle değil, zihinsel dayanıklılıkla da belirlenir. Kaygı, stres, özgüven sorunları veya motivasyon eksikliği sporcunun yeteneğini gölgeleyecek kadar etkili olabilir.
Psikolojik destek, sporcunun potansiyelini tam olarak ortaya çıkarmasına yardımcı olur.
- Psikolojik desteği olmayan bir sporcu nelerle karşılaşabilir?
A.G: En sık gördüğümüz şey, baskı altında performans düşüşü. Maç öncesi kaygı, odaklanma sorunları ya da yenilgilerden sonra toparlanamama gibi durumlar. Yani aslında antrenmanda çok iyi görünen bir sporcu, zihinsel hazırlığı olmadığında sahada beklenenden uzak performans gösterebilir.
- Psikolojik destek almak sporcunun başarısını nasıl etkiler?
A.G: Daha dengeli, odaklı ve özgüveni yüksek bir sporcu ortaya çıkar. Hedef koyma, stresle baş etme ve yenilgiyi gelişim fırsatına çevirme becerileri gelişir. Bu da sürdürülebilir başarı demektir.
- Hangi yaş grubundaki sporcular psikolojik destek almalıdır?
A.G: Aslında her yaşta faydalıdır. Ama özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde başlayan destek çok daha güçlü bir temel oluşturur. Küçük yaşta kaygı yönetimini, odaklanmayı ve özgüveni öğrenen bir çocuk, ileride çok daha dayanıklı bir sporcu olur.
- Psikolojik destek sadece profesyonel sporcular için mi gereklidir?
A.G: Hayır, amatör ya da profesyonel fark etmez. Spor yapan herkesin zihinsel desteğe ihtiyacı olabilir.Profesyonel sporcularda performans baskısı öne çıkar, amatör sporcularda ise motivasyon ve özgüven daha çok desteklenmesi gereken konulardır.
- Sporcularda en sık gördüğünüz psikolojik sorunlar neler?
A.G: Kaygı, stres, odaklanma sorunları, özgüven eksikliği ve yenilgiyi kişisel başarısızlık gibi algılama.Ayrıca bazen aile ve çevre baskısı da sporcu üzerinde olumsuz etki yaratabiliyor.
- Psikolojik destek antrenman sürecine nasıl entegre ediliyor?
A.G: Çeşitli teknikler kullanıyoruz. Örneğin nefes egzersizleri, odaklanma çalışmaları, Life Kinetik uygulamaları, görselleştirme ve stres yönetimi teknikleri. Bunlar sporcunun günlük antrenmanına uyarlanabiliyor, böylece fiziksel ve zihinsel hazırlık bir arada ilerliyor.
- Ebeveynlerin rolü bu süreçte nedir?
A.G: Çok kritik. Özellikle çocuk ve genç sporcularda aile desteği olmadan ilerlemek mümkün değil. Ebeveynin yaklaşımı, çocuğun motivasyonunu ve özgüvenini doğrudan etkiler. Bu yüzden psikolojik destek sadece sporcuya değil, aileye de rehberlik eder.
- Sporcular psikolojik destek almaya nasıl karar veriyor?
A.G: Bazıları kendi isteğiyle geliyor, bazılarını ise antrenör ya da aile yönlendiriyor. Genelde yaşanan performans düşüşleri, motivasyon kaybı ya da stresle baş edememe durumları sporcuyu bu desteğe yönlendiriyor. İlk adım bazen zor olabiliyor ama sonrasında çok olumlu dönüşler oluyor.
- Son olarak, sporculara ve ailelerine vermek istediğiniz mesaj nedir?
A.G: Spor sadece kazanmak ya da kaybetmek değildir; aynı zamanda kişisel gelişim, dayanıklılık ve öğrenme yolculuğudur. Psikolojik destek almak bir zayıflık değil, tam tersine bir güç göstergesidir.
Çocuğunuzun ya da sizin spor yolculuğunuzda zihinsel dayanıklılığı desteklemek, geleceğe yapılacak en değerli yatırımdır.
