Roma döneminin eğitim-kültür kenti Nysa iki yakalı vadi üzerine kurulduğu için 'iki yakalı' kent olarak biliniyor.
Zeytin ağaçlarının arasından yükselen 2 bin 300 yıllık kent, gymnasium, tiyatro, stadion, agora, meclis, geniş caddeleriyle Akharaka Tapınağı ve Batı Anadolu'nun en iyi korunmuş kütüphanelerinden birine sahip olmasıyla ön plana çıkıyor.
Kazılar, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Serdar Hakan Öztaner başkanlığında devam ediyor.
Öztaner kazılarla ilgili şöyle konuştu:
"2025'te bu caddedeki kazı çalışmalarımız ilerledi ve tam kütüphanenin aksına geldiğimizde, kütüphaneye caddeden çıkış basamaklarını açığa çıkardık."
"Bu basamaklar, bizim için önemliydi çünkü caddeden kütüphaneye nasıl bağlanıldığını, aradaki 2 metre kotun nasıl geçildiğini bilmiyorduk."
"Bunu açığa çıkarmak bizim için önemli ve güzel bir buluş oldu. Günümüzden 1800 yıl öncesine tarihlediğimiz kütüphane yapısına çıkış basamaklarını bu yıl açığa çıkarmış olduk."
“BEŞ BASAMAKLA MERMER DÖŞELİ AVLUYA ÇIKILIYOR”
Kütüphanenin milattan sonra (MS) 130’da inşa edildiğini belirten Öztaner, cadde-sokak sisteminin Roma hükümdarlarından Augustus döneminden itibaren var olduğunu tespit ettiklerini söyledi. Öztaner şöyle konuştu:
"2'nci yüzyılda var olan ana cadde üzerine kütüphane yapısına çıkış basamaklarının yapıldığını düşünüyoruz."
"Beş basamakla mermer döşeli bir avluya çıkılıyor yani basamaklar, kütüphanenin oturduğu adanın tam merkezinde yer alıyor ve kütüphanenin önündeki mermer döşeli avluya çıkışı sağlıyor."
Efes'teki Celsus Kütüphanesi'nden sonra Nysa Kütüphanesi'nin inşa edildiğini bildiklerini bunun Batı Anadolu'nun en iyi korunmuş kütüphanelerinden olduğunu vurgulayan araştırmacı sözlerini şöyle bitirdi:
"Nysa'ya gelen ziyaretçilerin de hayranlıkla izlediği bu kütüphanenin, 16 kitap rafıyla, antik kaynakların bahsettiği gibi antik dönemdeki önemli el yazmalarının yer aldığı bir yapı olduğunu biliyoruz."
