Google, 6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli büyük depremler sırasında Android işletim sistemine entegre erken uyarı sisteminin beklendiği gibi çalışmadığını ve milyonlarca kişiye gerekli uyarıların iletilemediğini açıkladı.
10 Milyon Kişi Uyarı Alabilirdi
BBC’nin haberine göre, Google’ın algoritmaları doğru çalışsaydı, depremin merkezinden 157 kilometre yarıçapında yaşayan yaklaşık 10 milyon kişi en yüksek uyarı seviyesi olan “Harekete Geç” bildirimini alabilecekti. Bu uyarı, 35 saniyeye kadar erken bilgi vererek hayat kurtarabilirdi. Ancak 7,8 büyüklüğündeki ilk depremde bu kritik uyarı yalnızca 469 kişiye ulaştı.
Düşük Seviyeli Bildirimle Sınırlı Kaldı
Google’ın verilerine göre, yaklaşık 500 bin cihaza sadece hafif sarsıntılar için hazırlanan düşük seviyeli uyarı bildirimi gönderildi. Şirket daha önce bu sistemin genel olarak başarılı çalıştığını belirtmişti.
Türkiye'de Yüzde 70 Oranında Kullanılıyor
Android işletim sistemine entegre olan bu uyarı sistemi, Türkiye'deki akıllı telefonların yüzde 70'inden fazlasında kullanılıyor. Ancak 6 Şubat’ta yaşanan başarısızlık, 55 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği, 100 bini aşkın kişinin yaralandığı felaketin boyutunu daha da büyüttü. Uyarıların zamanında iletilememesi, insanların hazırlıksız yakalanmasına neden oldu.
Depremin Büyüklüğü Yanlış Hesaplandı
Erken uyarı sisteminin başarısız olmasının temel sebebi, Google algoritmasının depremin büyüklüğünü hatalı şekilde 4,5–4,9 aralığında tahmin etmesiydi. Gerçek büyüklük ise 7,8İkinci büyük deprem de sistem tarafından olduğundan küçük değerlendirildi. Bu nedenle sadece 8.158 cihaz “Harekete Geç” uyarısı aldı. “Dikkatli Ol” bildirimi ise 4 milyon telefona iletildi.
Algoritma Güncellendi
Google mühendisleri, bu hatadan sonra algoritmayı güncellediklerini ve yapılan yeni simülasyonlarda sistemin 10 milyon cihaza yüksek seviyeli, 67 milyon cihaza ise düşük seviyeli uyarı gönderebildiğini ifade etti.
Uzmanlar Geç Açıklamayı Eleştirdi
Google’dan bir temsilci, “Her depremden yeni şeyler öğrenerek sistemi geliştirmeye devam ediyoruz” açıklamasını yaptı. Ancak uzmanlar, sistemdeki eksikliklerin iki yıl sonra açıklanmasını eleştirdi. Colorado School of Mines’dan Dr. Elizabeth Reddy, “İnsanların hayatını kaybettiği bir olayda sistemin eksikliklerinin bu kadar geç açıklanması kaygı verici. Bu küçük bir hata değil” ifadelerini kullandı.
