TÜİK’ten Türkiye’nin sosyoekonomik haritası: Gelir eşitsizliği derinleşiyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 26 milyondan fazla haneyi kapsayan Sosyoekonomik Seviye (SES) araştırmasını yayımladı. Çalışma, hanehalklarının gelir, eğitim ve meslek bilgilerini birleştirerek yedi sosyoekonomik grup belirliyor.

Buna göre en üst ve üst SES gruplarındaki haneler, büyük şehirlerde yoğunlaşmış durumda: İstanbul yüzde 28,6, Ankara yüzde 11,5, İzmir yüzde 6,7, Bursa yüzde 3,9, Antalya yüzde 3,3. İlçe düzeyinde ise Çankaya (Ankara) yüzde 4,1, Kadıköy (İstanbul) yüzde 2,4 ve Yenimahalle (Ankara) yüzde 1,9 ile öne çıkıyor. En düşük oranlar ise Çamoluk (Giresun), Derebucak (Konya) ve Doğanşar (Sivas) gibi ilçelerde görülüyor.

BBC Türkçe’ye konuşan uzmanlar, çalışmanın bölgeler arası derin gelir farklarını ortaya koyduğunu belirtiyor. Hollanda’daki Groningen Üniversitesi araştırmacısı Ozancan Özdemir, ülkenin batı ve güneyinin kuzey ve doğuya göre daha yüksek SES seviyesine sahip olduğunu, bu farkın iç göç ve bölgesel kalkınma politikalarıyla yakından ilişkili olduğunu vurguluyor.

Verilere göre Türkiye’de hanehalklarının yalnızca yüzde 1,1’i en üst, yüzde 11’i üst seviyede yer alıyor. Buna karşılık en alt seviyedekiler yüzde 16’dan fazla. Uzmanlar, bu durumun gelir ve servet eşitsizliğinin hanehalkı seviyesinde de kendini gösterdiğini, eğitim yoluyla elde edilen yeteneklerle adaletli gelir dağılımı sağlanamadığını söylüyor.

SES verileri, TÜİK’in 11 farklı idari kaydı birleştirmesiyle oluşturuldu ve yerel kalkınma planlamalarında kullanılabilecek önemli bilgiler sunuyor. Öte yandan, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve bazı akademisyenler, gelir ve meslek bileşenlerinin ağırlıklarının adil dağıtılmadığını, kayıt dışı istihdam ve yaşam maliyeti farklılıklarının dikkate alınmadığını eleştiriyor.

Uzmanlar, çalışmanın eksikliklerine rağmen Türkiye’nin sosyoekonomik yapısını hanehalkı düzeyinde görselleştiren ilk kapsamlı çalışma olduğunu ve bölgesel kalkınma planlamaları için önemli bir referans sağladığını belirtiyor.

İLGİLİ HABERLER