Dünya genelinde üniversiteler, akademik kurumlar ve bilimsel kuruluşlar, İsrail akademisiyle ilişkilerini giderek kesiyor. Brezilya’daki Ceará Federal Üniversitesi, geçen yıl bir İsrail üniversitesiyle planlanan inovasyon zirvesini iptal ederken; Norveç, Belçika ve İspanya’daki birçok üniversite de İsrail kurumlarıyla bağlarını kopardı.
Trinity College Dublin de bu yaz benzer adımlar attı. Amsterdam Üniversitesi ise Kudüs İbrani Üniversitesi ile öğrenci değişim programını sonlandırdı. Avrupa Sosyal Antropologlar Birliği, İsrail’deki akademik kurumlarla iş birliği yapmayacağını açıklayarak üyelerine de aynı yönde hareket etmelerini tavsiye etti.
Filistin’in İsrail’e Akademik ve Kültürel Boykot Kampanyası’ndan Stephanie Adam, İsrail akademik kurumlarının “askeri işgal, yerleşimci sömürgeci apartheid ve soykırım rejimine” suç ortağı olduğunu belirterek, üniversitelerin ahlaki ve yasal yükümlülükleri gereği bağlarını kesmesi gerektiğini ifade etti.
Ancak Britanya, Fransa ve Almanya’daki çok az sayıda kurum İsrail ile ilişkilerini kesme kararı aldı. Birleşik Krallık Üniversiteler Birliği (UUK) ise akademik boykotu desteklemediğini açıkladı.
Uzmanlar, akademik bağların koparılmasının İsrail araştırmaları veya hükümeti üzerinde etkisinin tartışmalı olduğunu söylüyor. Bazı İsrailli akademisyenler, bu hareketin araştırmalarını veya uzun süredir sürdürdükleri işbirliklerini etkilemediğini belirtiyor.
Yine de hareket yayılmaya devam ederse durum değişebilir. İsrail ekonomisi büyük ölçüde bilim ve teknolojiye dayandığı için araştırma fonlarının kesilmesi hem üniversiteleri hem de ülke genelinde sorun yaratabilir. 2021’den bu yana İsrail, AB’nin Horizon Europe programından 875,9 milyon Euro almıştı. Temmuz ayında Avrupa Komisyonu, İsrail’in Horizon Europe programından kısmen askıya alınmasını önerdi.
Şu an için 10 üye devletin İsrail ile diyaloğu sürdürmeyi savunması nedeniyle askıya alma olasılığı düşük. Ancak 2028’de başlayacak Horizon Europe’un halefi programdan İsrail’in dışlanabileceğine dair endişeler devam ediyor.
