BBC'de yer alan habere göre; Brezilya Amazonları'nda yaşayan Marubo Kabilesi, Amerikan gazetesi New York Times (NYT) aleyhine 180 milyon dolarlık hakaret davası açtı. Kabile üyeleri, NYT’nin Starlink internet erişimi sonrası yaşamlarını konu alan haberinde, kendilerinin “porno bağımlısı” olarak yaftalandığını ve topluluklarının onurunun zedelendiğini iddia ediyor.
Yaklaşık 2 bin kişilik yerli bir topluluk olan Marubo, ayrıca TMZ ve Yahoo gibi haber platformlarını da dava kapsamında şikâyet etti. Bu platformların NYT'nin haberini sansasyonel başlıklarla yayarak "gençlerle alay ettiği" ve kabile kültürünü çarpıttığı öne sürüldü.
“İnterneti Kaldıramayan Topluluk” Vurgusu
New York Times, Marubo kabilesinin Elon Musk’ın SpaceX şirketine ait Starlink hizmetini kullanmaya başlamasından dokuz ay sonra, kabile üyelerinin modern dünyanın sorunlarıyla karşılaştığını anlatan bir haber yayınlamıştı.
Haberde, internetle tanışan gençlerin “telefona yapışık hale geldiği”, “şiddet içeren video oyunlarına yöneldiği” ve bazı gençlerin “pornografi izlediği” gibi iddialar yer aldı. Haberde ayrıca, bazı kabile liderlerinin internetin özellikle cinsel içerikler açısından topluluğa zarar verdiği yönündeki görüşlerine de yer verildi.
NYT söz konusu haberin ardından gelen eleştiriler üzerine, yaklaşık bir hafta sonra "Hayır, Uzak Bir Amazon Kabilesi Porno Bağımlısı Olmadı" başlıklı bir düzeltme yazısı yayımladı. Bu yazıda, asıl haberin yanlış yorumlandığı ve çok sayıda haber sitesinin konuyu çarpıttığı vurgulandı.
“Aşağılama ve Tacize Maruz Kaldık”
Dava başvurusunda, haberde kullanılan dilin Marubo halkını “internete dayanamayacak kadar ilkel bir topluluk” gibi gösterdiği, gençlerinin “pornografi tarafından esir alındığı” şeklinde bir izlenim oluşturduğu savunuldu.
Kabile liderlerinden Enoque Marubo ile internet erişimi sağlayan cihazların dağıtımına yardımcı olan Brezilyalı hak savunucusu Flora Dutra, NYT haberinin ardından küresel bir medya fırtınası koptuğunu ve bunun “aşağılama, taciz ve telafisi mümkün olmayan itibar kaybı” gibi sonuçlar doğurduğunu belirtti.
TMZ’nin yayınladığı bir videoda Dutra ve Marubo’nun Starlink alıcılarını dağıtırken görüntülenmesi de dava dosyasına dahil edildi. Görüntülerin, topluluğun “ahlaki ve sosyal olarak çürümeye yüz tuttuğu” algısını oluşturduğu ifade edildi.
NYT: “Savunmamızı Güçlü Bir Şekilde Yapacağız”
New York Times’tan yapılan açıklamada, haberin amacının yeni teknolojilerin uzak bir topluluk üzerindeki etkilerini objektif şekilde yansıtmak olduğu vurgulandı.
"Bu yazı adil bir şekilde okunduğunda, gururlu bir geçmişe ve korunmuş bir kültüre sahip uzak bir yerli köyünde yeni teknolojinin faydaları ve zorluklarının, hassas ve incelikli bir şekilde ele alındığı açıkça görülebilir. Davaya karşı güçlü bir şekilde savunma yapma niyetindeyiz."
TMZ ve Yahoo ise konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama yapmadı.
Dava, modern teknoloji ile geleneksel yaşam tarzları arasındaki gerilimi ve medya temsilinde kültürel duyarlılığın önemini bir kez daha gündeme taşıdı.
